«Αν δεν είχαμε ενημερώσει τους αρμόδιους θα ήμασταν υπόλογοι»

«Μένω σε αυτό που σας είπα: Εχουμε ενημερώσει στο ανώτατο επίπεδο, όπως είχαμε χρέος να κάνουμε», ξεκαθαρίζει ο Θεόδωρος Λύτρας. Ο επίκουρος καθηγητής Δημόσιας Υγείας στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου μιλάει στην «Εφ.Συν.» μετά τη χθεσινή ανακοίνωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Γιάννη Οικονόμου ότι η μελέτη που συνυπογράφει με τον σύμβουλο του υπουργείου Υγείας για τον νέο κορονοϊό, καθηγητή Παθολογίας Λοιμώξεων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Σωτήρη Τσιόδρα, για την αυξημένη θνητότητα των διασωληνωμένων στο δεύτερο και το τρίτο επιδημικό κύμα στη χώρα, δεν ήταν σε γνώση του πρωθυπουργού, ούτε συνεργάτη του στο μέγαρο Μαξίμου.

«Θα είχαμε αυτά τα δεδομένα που μεταφράζονται σε νεκρούς και δεν θα είχαμε ενημερώσει αυτούς που μπορούν να κάνουν κάτι γι’ αυτό; Πώς το βλέπετε για εμάς; Αν δεν είχαμε ενημερώσει, ως οφείλαμε, αυτούς που είναι σε θέση να πάρουν αποφάσεις, όπως αντιλαμβάνεστε θα ήμασταν υπόλογοι ως επιστήμονες», απαντάει ο Θ. Λύτρας.

Η μελέτη Τσιόδρα - Λύτρα για τους εκατοντάδες θανάτους (1.535) που θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί στη διάρκεια των δύο τελευταίων κυμάτων αν είχε ενισχυθεί το Εθνικό Σύστημα Υγείας αφήνει άκρως εκτεθειμένη την κυβέρνηση της Ν.Δ. Καταδείκνυε, με δυο λόγια, πως το υψηλό φορτίο διασωληνωμένων ασθενών στο σύστημα υγείας, η νοσηλεία διασωληνωμένων ασθενών εκτός ΜΕΘ και η νοσηλεία εκτός Αττικής είναι ένας θανατηφόρος συνδυασμός που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αν το σύστημα υγείας ενισχυόταν. Και όλα αυτά πριν στεγνώσει το μελάνι από τις πρόσφατες δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη περί ίδιας φροντίδας εντός και εκτός ΜΕΘ των ασθενών με Covid-19.

Οι πιέσεις ήταν πολλές για τον καθηγητή Τσιόδρα, που παρέμεινε άφαντος επί ένα εικοσιτετράωρο. Μόνο έτσι μπορεί να εξηγηθεί η απογοητευτική ανακοίνωσή του που απεστάλη στους υγειονομικούς συντάκτες αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ενημέρωσης των πολιτικών συντακτών από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Γιάννη Οικονόμου.

«Η αντιμετώπιση της πανδημίας απαιτεί πνεύμα ενότητας και ομοψυχίας καθώς και συνεχή εγρήγορση», ξεκινούσε η ανακοίνωση του επικεφαλής των επιστημόνων στην Επιτροπή για την αντιμετώπιση του ιού της πανδημίας στη χώρα. Ωσάν η «ενότητα και η ομοψυχία» να είναι το κλειδί για την αποφυγή των 1.535 θανάτων της περιόδου που εξέτασε η μελέτη (1/9/2020 - 6/5/2021) και άλλων πιθανώς που θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί από τότε μέχρι και σήμερα.

«Προξενεί μεγάλη θλίψη σε έναν επιστήμονα αλλά και σε έναν απλό πολίτη η χρήση παλαιότερης επιστημονικής ανάλυσης ως μέσου πολιτικής αντιπαράθεσης», συνέχιζε η δήλωση Τσιόδρα, ακυρώνοντας την ίδια την εργασία του και χαρίζοντάς την στην πολιτική αντιπαράθεση. Ατυχής και η αναφορά του σε «παλαιότερη επιστημονική ανάλυση», σαν να λέει ότι είναι παλιοί οι θάνατοι, επομένως δεν υπάρχει λόγος να ασχοληθεί κανείς με αυτούς.

Αλλά, αλήθεια, έχουν διορθωθεί σήμερα τα κακώς κείμενα που αναδεικνύει η μελέτη του κ. καθηγητή; Οι άνθρωποι που σήμερα βρίσκονται διασωληνωμένοι στη χώρα και ξεπερνούν τους 700 είναι ασφαλείς όταν το όριο που δίνει η μελέτη είναι οι 400; Οσοι από αυτούς νοσηλεύονται εκτός ΜΕΘ ή στην περιφέρεια και όχι στην πρωτεύουσα θα πάνε καλά όταν η μελέτη του δείχνει ότι η θνητότητά τους είναι αυξημένη; Αν γινόταν η ίδια μελέτη τώρα, θα είχε άλλα αποτελέσματα; «Δεν μπορώ να σας πω εγώ κάτι γι’ αυτό, ρωτήστε αυτούς που παίρνουν τις αποφάσεις, τους αρμόδιους», μας απάντησε ο Θ. Λύτρας στον οποίο θέσαμε το ερώτημα.

«Αχρείαστη»

Η δήλωση του καθηγητή Τσιόδρα συνέχιζε κάνοντας λόγο για «δημοσίευση που επιβεβαιώνει παρόμοιες παρατηρήσεις σε προηγούμενες επιδημίες, αλλά και στην παρούσα πανδημία σε παγκόσμιο επίπεδο», σαν να ήταν αχρείαστη δηλαδή. Και ολοκληρωνόταν με την κεντρική καραμέλα της κυβέρνησης της Ν.Δ. για τον αναγκαίο εμβολιασμό: «Πρόσφατες αναλύσεις της επιστημονικής ομάδας του ΕΟΔΥ έχουν αναδείξει περαιτέρω όφελος του εμβολιασμού έναντι του νέου κορονοϊού. Εως τις αρχές Δεκεμβρίου, οι ανθρώπινες ζωές που σώθηκαν χάρη στον εμβολιασμό είναι περισσότερες από 15.000. Για αυτόν τον λόγο, επιθυμώ για μια ακόμη φορά να τονίσω τη σημασία του εμβολιασμού για την αντιμετώπιση της πανδημίας και την επακόλουθη μείωση στην πίεση στο σύστημα υγείας. Ιδιαίτερη σημασία στην παρούσα φάση έχει η τρίτη δόση του εμβολίου, καθώς και η τήρηση των υπόλοιπων μέτρων ατομικής προστασίας εν όψει και της ανάδυσης της όμικρον παραλλαγής του ιού».

Μόνο που κατά το εξεταζόμενο διάστημα της μελέτης (1/9/2020 - 6/5/2021) είτε δεν υπήρχαν εμβόλια (το διάστημα Σεπτεμβρίου 2020 - Ιανουαρίου 2021) ή ήταν ακόμα στην αρχή τους. Θυμόμαστε όλοι πως στην αρχή ήταν δυσεύρετα, με τις αποστολές των φαρμακευτικών να πηγαίνουν όλο και πιο πίσω. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το υπουργείο Υγείας εκτιμούσε κατά την προγραμματισμένη ενημέρωση στις 17 Μαΐου 2020 (μετά το πέρας της μελέτης) πως στο τέλος Μαΐου ανοσία από το εμβόλιο θα έχει μόλις 1 στους 5 πολίτες της χώρας (20%). Επομένως το σκεπτικό της κυβέρνησης που αναπαράγει ο κ. Τσιόδρας -έχουμε εμβόλια, κάντε τα για να μη νοσήσετε ή πεθάνετε- είναι άκυρο για την ερευνώμενη περίοδο.

Ακόμα και σήμερα όμως το εμβόλιο δεν μπορεί να είναι το άλλοθι της κυβέρνησης για μη στήριξη του ΕΣΥ εν μέσω πανδημίας. Η δημόσια υγεία δεν σημαίνει μόνο πρόληψη αλλά και περίθαλψη την ώρα της ανάγκης των ανθρώπων. Ειδικά από τη στιγμή που υπάρχουν πλέον και φάρμακα για τον νέο κορονοϊό, αλλά ακόμα με το δεδομένο ότι και οι εμβολιασμένοι νοσούν και κάποιοι καταλήγουν. Δεν μπορεί τη στιγμή που ο ΠΟΥ έχει επανειλημμένως καλέσει τις χώρες να στηρίξουν τα συστήματα υγείας τους, στη χώρα μας να μιλάμε μόνο για το «σωτήριο» εμβόλιο.

Απογοητευτική ήταν και η χθεσινή τοποθέτηση της αναπληρώτριας υπουργού Υγείας, γιατρού Μίνας Γκάγκα, κατά την τακτική ενημέρωση από το υπουργείο Υγείας, η οποία απαξίωσε τη μελέτη Τσιόδρα-Λύτρα. «Δεν μπορούμε να σχολιάσουμε τα δεδομένα της μελέτης των καθηγητών Τσιόδρα και Λύτρα, καθώς τα στοιχεία είναι σχετικά λίγα και δεν είναι σαφή. Για να έχουμε ασφαλή συμπεράσματα, συνήθως θέλουμε πολλές μελέτες, διαφορετικούς πληθυσμούς, διαφορετικά στοιχεία», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «έχει αδυναμίες στα δεδομένα και στον τρόπο που εξηγούνται».

Επισήμανε δε ότι κάθε εβδομάδα γίνεται συνάντηση με τον πρωθυπουργό, όπου ελέγχει τα δεδομένα - και μάλιστα ανέφερε ότι ο ίδιος έχει ζητήσει να τα βλέπει καθημερινά. Γίνονται συνεχείς ενημερώσεις από τους επιστήμονες και αλλάζουν τα μέτρα όπου χρειαστεί» τόνισε. Σημειώνεται πως ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης δεν έχει τοποθετηθεί στο θέμα.

Τα ψυχρά δεδομένα δεν αλλάζουν. Και υπάρχουν και όρια στα επικοινωνιακά παιχνίδια της κυβέρνησης. Δεκάδες άνθρωποι πεθαίνουν καθημερινά (98 χθες), εκατοντάδες είναι διασωληνωμένοι (692 χθες), χιλιάδες τα κρούσματα (4.696 χθες) και κάποιοι όχι μόνο είναι ανεπαρκείς, αλλά ψεύδονται κιόλας. Υπάρχουν βαρύτατες ευθύνες της κυβέρνησης πρωτίστως αλλά και της επιστημονικής κοινότητας.

«Προφανώς είναι απαράδεκτη η εργαλειοποίηση της επιστημονικής έρευνας και γνώσης και η εκμετάλλευσή της στον πολιτικό ανταγωνισμό», δήλωσε χθες ο πρώην υπουργός Υγείας, τομεάρχης Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Ανδρέας Ξανθός, και πρόσθεσε: «Αλλά και η επιστημονική κοινότητα οφείλει να οριοθετήσει τη σχέση της με το πολιτικό σύστημα και να περιφρουρήσει το συλλογικό της κύρος και την αξιοπιστία της. Οι πολιτικές επιλογές οφείλουν να λαμβάνουν υπ’ όψιν τους την επιστημονική αλήθεια, ειδικά όταν αφορά ανθρώπινες ζωές, και όχι αυτή να υπόκειται σε πολιτικές σκοπιμότητες. Ούτως ή άλλως, scripta manent…».