Το 8,4% των Ελλήνων πάσχουν από ΧΑΠ, οι μισοί δεν το ξέρουν

Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια ή ΧΑΠ είναι η πέμπτη αιτία θανάτου παγκοσμίως, ενώ εκτιμάται ότι έως το 2020 θα ανεβεί στην τρίτη θέση, και σύμφωνα με την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρία απειλεί το 8,4% των Ελλήνων. Ωστόσο, οι μισοί από τους πάσχοντες δεν γνωρίζουν καν ότι νοσούν.

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρία κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τον «σιωπηλό δολοφόνο», όπως αποκαλεί τη ΧΑΠ, που ευθύνεται για περισσότερους από τρία εκατομμύρια θανάτους ετησίως, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της ΧΑΠ, στις 15 Νοεμβρίου.

Τα στοιχεία των επιστημόνων είναι συντριπτικά. Σύμφωνα με τα δεδομένα της μεγάλης πανευρωπαϊκής μελέτης ERS COPD Audit study, που πραγματοποιήθηκε με συμμετοχή 16.000 ασθενών και στην οποία συμμετείχε και η χώρα μας, αποδεικνύουν ότι το 7% των Ελλήνων ασθενών με ΧΑΠ που θα νοσηλευτεί στο νοσοκομείο λόγω παρόξυνσης, θα πεθάνει εντός 3 μηνών.

«Το κάπνισμα, ενεργητικό και παθητικό, αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα κινδύνου για τη ΧΑΠ, αλλά και η χρήση τζακιών ή ξυλοσομπών επιδεινώνουν το πρόβλημα, ιδίως στα αστικά κέντρα» τονίζει η ΕΠΕ.

Σύμφωνα με την ΕΠΕ, 9 στους 100 ενήλικες καπνιστές στην Ελλάδα πάσχουν από τη νόσο (8,4%), ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου ανθρώπους.

Εξ αυτών το 56% αυτών δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν, ενώ οι μισοί πάσχοντες συνεχίζουν να καπνίζουν. Οι άνδρες πάσχουν 2,5 φορές περισσότερο από τις γυναίκες, με ποσοστό 11,6%, έναντι 4,8%.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κατατάξει τη ΧΑΠ σε μία από τις 5 πιο επικίνδυνες αρρώστιες της επόμενης χιλιετίας και συντονίζει προσπάθειες για την αντιμετώπισή της, ενώ το συνολικό κόστος σε φάρμακα, νοσηλείες και για την όλη αντιμετώπιση της νόσου είναι τεράστιο. Μόνο στις ΗΠΑ ξοδεύονται 24 δισ. δολάρια ετησίως.

Συμπτώματα

Η ΧΑΠ παρουσιάζει ύπουλα συμπτώματα, τα οποία συχνά οι ασθενείς αγνοούν και δεν πηγαίνουν στον γιατρό.

Συνήθως εμφανίζουν βήχα, πτύελα, δύσκολη αναπνοή στην προσπάθεια, και οι πάσχοντες για κάποια χρόνια τα θεωρούν λανθασμένα, σαν μία φυσιολογική συνέπεια του καπνίσματος και της ηλικίας που αυξάνεται.

Έτσι δεν καταφεύγουν στον πνευμονολόγο για να εξεταστούν και να υποβληθούν σε σπιρομέτρηση, που είναι η μόνη εξέταση που αποκαλύπτει την νόσο.

Τι κάνει

Η ΧΑΠ αποφράσσει τους βρόγχους, δηλαδή τους αεραγωγούς που επιτρέπουν στο σώμα μας να αναπνέει, και καταστρέφει κυριολεκτικά τους ιστούς των πνευμόνων. Οι βλάβες αυτές, από ένα σημείο και μετά, είναι μη αναστρέψιμες.

Ο ύπουλο της ασθένειας είναι ότι ο ασθενής αρχίζει να έχει σοβαρά συμπτώματα μόνο αφού καταστραφεί το 50-60% των πνευμόνων, παρουσιάζοντας 2-3 κρίσεις επιδείνωσης της αρρώστιας τον χρόνο, οι οποίες συχνά τον οδηγούν στο νοσοκομείο.

Αν ο ασθενής συνεχίσει να αγνοεί τα ενοχλητικά συμπτώματα του βήχα, της απόχρεμψης και του εύκολου λαχανιάσματος (δύσπνοια) και να καπνίζει, αφήνει την αρρώστια να εξελιχθεί στην πιο προχωρημένη της μορφή.

Είναι τότε που ο ασθενής δεν μπορεί να κάνει καθημερινές οικιακές δουλειές, να κοιμηθεί, να μετέχει σε οικογενειακές διασκεδάσεις και να έχει σεξουαλική ζωή. Το αποτέλεσμα είναι να καθηλώνεται σε μια αναπηρική μορφή διαβίωσης στο σπίτι, απόλυτα εξαρτημένος από την οικογένεια του και από την λήψη οξυγόνου καθ' όλο το 24ωρο.

Πρόληψη

Κάθε καπνιστής που είναι πάνω από 35 ετών και παρουσιάζει ένα έστω από τα συμπτώματα (βήχα, απόχρεμψη ή δύσπνοια), πρέπει να επισκεφθεί τον πνευμονολόγο και να διακόψει το κάπνισμα.

Επίσης, όλοι οι καπνιστές πρέπει να κάνουν ετήσια σπιρομέτρηση (ειδική εξέταση διαγνωστική της ΧΑΠ) σε πιστοποιημένα πνευμονολογικά ιατρεία και να καταφύγουν στα ιατρεία βοήθειας διακοπής καπνίσματος.

Συχνή επιπλοκή της ΧΑΠ, σε πάσχοντες που δεν γνωρίζουν ότι έχουν τη νόσο, είναι σοβαρά εμφράγματα και εγκεφαλικά.

Όλοι οι διαγνωσθέντες πρέπει να μπουν σε ειδικό πρόγραμμα θεραπείας και αποφυγής παραγόντων κινδύνου.

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία μιλά για «παγκόσμια επιδημία» και καλεί την Πολιτεία να στελεχώσει τις υγειονομικές μονάδες με πνευμονολόγους) για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.

Όπως σημειώνει πρέπει όλοι οι αρμόδιοι να βοηθήσουν στην ανάπτυξη προγραμμάτων μείωσης της καπνιστικής συνήθειας και στην αυστηρή εφαρμογή της απαγόρευσης του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους, καθώς και μείωσης της ενδο-οικιακής (τζάκια, σόμπες), αλλά και εξω-οικιακής ατμοσφαιρικής ρύπανσης (αυτοκίνητα/βιομηχανικές εκπομπές).

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ