Εκτροχιάζεται η κυβέρνηση για τα μάτια... της ΤΡΑΙΝΟΣΕ

Μπορεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη να ομνύει γενικώς «στα ιερά και τα όσια» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πάντως στην περίπτωση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ ετοιμάζεται να υπογράψει σύμβαση απευθείας ανάθεσης για να την επιδοτήσει με 750 εκατομμύρια ευρώ την ερχόμενη 15ετία, παρά το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε αποφασίσει η επιδότηση αυτή να δοθεί ύστερα από διαδικασία διαγωνισμού.

Η επιδότηση αυτή υποτίθεται πως αφορά τη δημόσια υπηρεσία που προσφέρει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, δηλαδή την κάλυψη με δρομολόγια «άγονων γραμμών» που δε βγάζουν τα έξοδά τους. Στην πράξη όμως ουδέποτε δόθηκαν αναλυτικά στοιχεία για το πώς προκύπτει η «γονιμότητα» των γραμμών που καλύπτονται και πώς τηρούνται τα στοιχεία για τους ποιοτικούς στόχους που πρέπει να επιτυγχάνουν οι ιδιοκτήτες της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, δηλαδή η ιταλική κρατική εταιρεία Ferrovie dello Stato Italiano (FSI).

Το θέμα έχει τεθεί με επαναλαμβανόμενες ερωτήσεις στη Βουλή, από τις αρχές του 2020, με τον αρμόδιο υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Αχιλλέα Καραμανλή να απαντά ότι η σύμβαση Δημόσιας Υπηρεσίας (ΥΔΥ) τελεί υπό διαπραγμάτευση. Η σύμβαση έληγε στο τέλος του 2020, παρατάθηκε για έναν χρόνο, μετά έως τις 28 Φεβρουαρίου 2022 και με τελευταία τροπολογία παρατάθηκε έως αύριο 15 Απριλίου.

Οι Ιταλοί ιδιοκτήτες περιμένουν πώς και πώς τη σύμβαση και την απορρέουσα επιδότηση, καθώς με αυτήν καλύπτουν μεγάλο μέρος των εξόδων λειτουργίας. Στην πορεία όμως, προέκυψαν αφενός το φιάσκο με το πολυδιαφημισμένο γρήγορο τρένο «Λευκό Βέλος», που θα ξεκινούσε δρομολόγια τον Μάρτιο του 2021, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του ’21, αφετέρου τα αυξανόμενα παράπονα για την κακή ποιότητα υπηρεσιών, με αποκορύφωμα όσα συνέβησαν στις 24-25 Ιανουαρίου, με την κακοκαιρία «Ελπίς» και τον εγκλωβισμό 700 ατόμων σε πέντε αμαξοστοιχίες.

Το «Λευκό Βέλος» είναι τύπος αμαξοστοιχίας (ETR-470) που λάνσαραν οι Ιταλοί τη δεκαετία του ’90, την απέσυραν λόγω διαφόρων προβλημάτων και τώρα την εμφανίζουν ως επένδυση στο ελληνικό δίκτυο (η «Εφ.Συν.» αναφέρθηκε αναλυτικά σε πολυήμερη έρευνα τον περασμένο Φεβρουάριο). Τα πανηγύρια του Μαρτίου 2021 αναβλήθηκαν διότι τα τρένα είχαν έρθει χωρίς συγκεκριμένο εξοπλισμό που αφορά στην ασφαλή κυκλοφορία και πέδηση (συσκευές αμμοδιασποράς). Πρόσφατα ανακοινώθηκε από τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) ότι η έλλειψη αυτή καλύφθηκε, οπότε γίνονται δοκιμές για να ξεκινήσουν τα δρομολόγια που θα συνοδευτούν από τις «απαραίτητες» κυβερνητικές φιέστες. Πώς θα προέκυπτε όμως, το πανηγυρικό κλίμα χωρίς να υπογραφεί η νέα σύμβαση ΥΔΥ και να εισρεύσει φρέσκο χρήμα από τους Έλληνες φορολογουμένους στα ταμεία των Ιταλών;

Ελεγκτικό Συνέδριο

Την απάντηση στο τελευταίο κρίσιμο ερώτημα ανέλαβε να δώσει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, το οποίο αρμοδίως δηλώνει ότι η υπογραφή του κ. Καραμανλή θα μπει κάτω από τη σύμβαση από στιγμή σε στιγμή (ενδεχομένως και σήμερα), με τη διαβεβαίωση ότι υπάρχει ήδη η έγκριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αλλά και η σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Οικονομικών. Απαντώντας σε ερώτηση της Σοφίας Σακοράφα (ΜέΡΑ25) στις 4/3/22, ο κ. Καραμανλής είχε υποσχεθεί ότι όχι μόνο θα υπογραφεί η σύμβαση ΥΔΥ, αλλά θα τροποποιηθεί και η συμφωνία της αρχικής ιδιωτικοποίησης. Πληροφορούμαστε, μάλιστα, ότι η τροποποίηση αυτή θα γίνει μέσω της ΥΔΥ και όλο το κείμενο θα έρθει στη Βουλή.

Το θέμα είναι ότι η Ελλάδα είχε δεσμευτεί αυτή η νέα σύμβαση ΥΔΥ να μη γίνει με απευθείας ανάθεση, αλλά με διαγωνισμό. Και αυτή η δέσμευση περιγράφεται ρητά στην Απόφαση 2018/1040 της Κομισιόν της 16ης Ιουνίου 2017, «σχετικά με την κρατική ενίσχυση SA.32544 (2011/C) που χορήγησε η Ελλάδα υπέρ του ελληνικού ομίλου σιδηροδρόμων ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε». Όπως εκεί αναφέρεται, οι μελλοντικές συμβάσεις ΥΔΥ θα ανατεθούν από ανεξάρτητη αναθέτουσα αρχή (προβλέπεται από τον νόμο 4199 του 2013, αλλά ακόμη δεν έχει συγκροτηθεί) «μέσω δημόσιων προσκλήσεων». Και σε άλλο σημείο το επαναλάμβανε: Η Ελλάδα έχει δεσμευτεί να ενισχύσει το άνοιγμα της ελληνικής σιδηροδρομικής αγοράς, με «την ανάθεση από το 2021, συμβάσεων παροχής δημόσιας υπηρεσίας από την ανεξάρτητη αναθέτουσα αρχή, μέσω δημόσιων διαδικασιών υποβολής προσφορών για δέσμες υπηρεσιών, μέγιστης διάρκειας πέντε ετών εκάστη». Φαίνεται, όμως ότι πλέον επείγουν τόσο οι κυβερνητικές φιέστες, όσο και οι εκταμιεύσεις...