Φτου ξελευτερία... μετά φόβου και αμηχανίας

Είναι ίσως η μέρα που είχαμε ονειρευτεί περισσότερο από κάθε άλλη. Το «όταν τελειώσει η καραντίνα...» ακουγόταν σαν όνειρο ή σαν ευχή τα ατέλειωτα βαριά μερόνυχτα του εκούσιου εγκλεισμού και ο καθένας μας το χρωμάτιζε ανάλογα με το τι είχε περισσότερο λαχταρήσει. Τελικά, επιστρέψαμε στους δρόμους της πόλης μας, αλλά όχι ορμητικοί και φουριόζοι, μάλλον μαγκωμένοι και φοβισμένοι. Πάμε να πιάσουμε τον παλμό της Αθήνας; Πάμε μια βόλτα στις γειτονιές μας.

Μετά από χιλιάδες ώρες που χρειαζόταν να λογοδοτούμε για κάθε μας βήμα στον Μεγάλο Αδελφό, σήμερα ανοίξαμε τις πόρτες χωρίς να δώσουμε λογαριασμό σε κανέναν. Ενα παράξενο συναίσθημα, λίγο σαν παιδική σκανταλιά. «Ο άνθρωπος συνηθίζει ακόμα και στα πιο παράξενα και στα δυσάρεστα, αρκεί να του δίνουν αίσθηση ασφάλειας» - ο κύριος Δημήτρης έχει ένα μικρό βιβλιοπωλείο στα βόρεια προάστια και διάθεση να το φιλοσοφήσει.

Από το πρωί έχει κάνει τζίρο μόλις 10 ευρώ και «δεν φαντάζομαι να πάμε παραπάνω. Οι άνθρωποι διάβασαν πολύ, είδαν αμέτρητες ταινίες όλο αυτόν τον καιρό. Τώρα τους λείπουν άλλα, όσα στερήθηκαν», μας λέει και γνέφει προς το γειτονικό του κομμωτήριο. Οντως, εκεί οι πελάτισσες σχηματίζουν ουρά, όπως και στο μπαρμπέρικο πιο κάτω. «Ηταν αναμενόμενο, έχουμε κλείσει τα ραντεβού ακόμα και πριν από το Πάσχα», λέει η Μαρία.

Οι εικόνες είναι πρωτοφανείς, όπως αμήχανη και η αίσθηση των ανθρώπων. Εξω από κατάστημα που αγοράζεις καφέ για να πάρεις μαζί σου, άλλοι μαζεύονται χαλαρά και λένε τα νέα εβδομάδων κι άλλοι στρέφουν την πλάτη κι αποχωρούν βιαστικά μόλις δουν τον συνωστισμό. Αλλοι ενοχλούνται ακόμα και που τους κοιτάζεις κι άλλοι αποζητούν την καλημέρα ακόμα κι από αγνώστους. Τα πράγματα αλλάζουν δραματικά, όμως, αν κάποιος κάνει το λάθος να... βήξει - τότε κοιτάζουν όλοι προς το μέρος του συνοφρυωμένοι.

Κηφισιά

Το Αλσος ακόμα κλειστό με λουκέτο. Τα ταξί κάνουν ουρά στην πιάτσα. Μισοάδεια φτάνουν στο τέλος της διαδρομής από Πειραιά τα βαγόνια του ΗΣΑΠ. «Κόσμο δεν έχει πολύ, αναμενόμενο ήταν», λέει ο σεκιούριτι. Σχεδόν όλοι όσοι μετακινούνται με ΜΜΜ φοράνε μάσκες, κουτσά στραβά. Ενας δημοφιλής τρόπος, που να είναι σαν να φοράς μάσκα χωρίς να τη φοράς πραγματικά, είναι η «σαγονάτη», που κρέμεται με το λαστιχάκι από το πιγούνι. Αλλοι την κρεμάνε από το αυτί, σαν το στηθοσκόπιο του γιατρού.

Αρκετοί τη φοράνε ίσα ίσα να καλύπτει το στόμα και είναι με τη μύτη έξω - δηλαδή δώρον άδωρο. Παραδόξως οι πιο απρόσεχτοι είναι οι αστυνομικοί-ειδικοί φρουροί και το μόνιμο προσωπικό του σταθμού, που φοράνε τις μάσκες σαν διακοσμητικές ή και καθόλου. Αντίθετα, οι σεκιούριτι των εργολαβικών εταιρειών και κάποιοι νεότεροι σε ηλικία υπάλληλοι που στέκονται στα ακυρωτικά μηχανήματα για να βοηθάνε τους επιβάτες τις φοράνε υποδειγματικά.

Η κίνηση στα ΜΜΜ

Τα δρομολόγια των λεωφορείων είναι ακόμα αραιά: ο συντομότερος χρόνος αναμονής για λεωφορειακή γραμμή στην αφετηρία της Κηφισιάς είναι 13 λεπτά. Και πάλι τα λεωφορεία φεύγουν με λίγους επιβάτες. Ομως σύντομα γεμίζουν - ή μισογεμίζουν, όπως επιβάλλουν οι νέοι κανόνες τού «ένας καθισμένος - ένας όρθιος». Πιο προβλέψιμη είναι η εικόνα της μεσημεριανής κίνησης στους συρμούς του ΗΣΑΠ.

Ενας αισιόδοξος θα έβλεπε το τρένο μισο-άδειο. Ξεκινά από την Κηφισιά με μόλις έναν επιβάτη ανά κουπέ και μετά βίας φτάνει τους 20 επιβάτες ανά βαγόνι, κατά μέσο όρο, ενώ μέχρι να φτάσει στον Πειραιά έχουν μείνει περίπου οι μισοί. Τα έξι βαγόνια του συρμού ξεφορτώνουν στο τέρμα της διαδρομής περίπου 60-70 άτομα, όταν μια συνηθισμένη προ κορονοϊού ημέρα μεταφέρουν πολλές εκατοντάδες άτομα σε κάθε διαδρομή.

Ενας απαισιόδοξος θα σημείωνε ότι το τρένο έχει φτάσει σχεδόν το 50% της χωρητικότητάς του υπό συνθήκες κορονοϊού, αφού από τα 42 καθίσματα κάθε βαγονιού τα μισά καλύπτονται με απαγορευτικές κορδέλες, κατεβάζοντας αυτόματα τον αριθμό των καθήμενων σε 21, με πολύ λιγότερους όρθιους να επιτρέπονται ώστε να τηρούνται οι αποστάσεις. Ενδεικτική είναι η ταξική, ηλικιακή, εθνοτική και έμφυλη κατανομή των επιβατών.

Στον Πειραιά, από τους 11 επιβάτες που κατεβαίνουν από το τελευταίο βαγόνι, οι 9 είναι γυναίκες και οι δυο άντρες, μετανάστες ασιατικής καταγωγής - εμφανώς όχι τουρίστες. Από τους περίπου 100 επιβάτες που χρησιμοποίησαν το βαγόνι, μόλις ένας (1) δεν φορούσε μάσκα.

Οι καθαρίστριες και καθαριστές των εργολαβικών εταιρειών -που συνεχίζουν να πληρώνονται με ψίχουλα- πρέπει να δούλεψαν ηρωικά. Οι αποβάθρες λάμπουν, ενώ πεντακάθαρα είναι και τα βαγόνια του ΗΣΑΠ, παρά τα ορατά σημάδια από τη χρόνια χρήση. Ακόμα και τα γκράφιτι έχουν σβηστεί με χλωρίνη και απλώς αχνοφαίνονται. Και πάλι πολλοί προτιμάνε να μείνουν όρθιοι, αντί να ρισκάρουν να κάτσουν εκεί που πριν βρισκόταν κάποιος άλλος.

«Κοίτα έναν μαλάκα», σχολιάζει τσαντισμένος ένας συνταξιούχος έναν συνομήλικό του επιβάτη που κυκλοφορεί με τη μάσκα κρεμασμένη στο σαγόνι. «Κάτσε να έρθει ελεγκτής, να του κόψει τα 150 ευρώ πρόστιμο, είναι έξυπνος νομίζει αυτός κι εμείς οι χαζοί», τον σιγοντάρουν δυο κυρίες, αμφότερες μασκοφόρες. Καθισμένος στο τέρμα του βαγονιού ένας άντρας ακαθόριστης ηλικίας μισοκοιμάται, φοράει όμως μάσκα, έστω κάτω από τη μύτη.

Καλωσήρθες ξανά... γλυκό μποτιλιάρισμα. Φτάνοντας στο κέντρο της πόλης το πρώτο που καταλαβαίνεις είναι πως επανήλθε ο γνώριμος ήχος της: εξατμίσεις, κόρνες, μαρσαρίσματα γεμίζουν πάλι το αθηναϊκό ηχοτοπίο, αντί για τα κελαηδήματα πουλιών που είχαν πάρει για ενάμιση μήνα την εκδίκησή τους.

Ελλείψει δακτυλίου, τα Ι.Χ. κάλυπταν τα πεζοδρόμια, ακόμα και διπλοπαρκαρισμένα. Σε σχέση με την άδεια πόλη της καραντίνας, οι δεκάδες άνθρωποι που αναζητάνε σκιά στα παγκάκια του Συντάγματος μοιάζουν με κοσμοσυρροή. Κάποιοι εισέρχονται στο μετρό νωχελικά.

Ως στις 3.30 μετά το μεσημέρι η εικόνα θα αλλάξει, αλλά όχι δραματικά. Οι αποβάθρες γεμίζουν, ο κόσμος πυκνώνει. Στα περίπτερα της Ομόνοιας που μόλις χθες σήκωσαν ρολά, οι έμποροι έχουν στήσει μικρούς πάγκους με αντισηπτικά και σταντ με μάσκες. «Στα δυο το ένα δώρο» ενημερώνει ο περιπτεράς με μια επιγραφή. «Εχει καθόλου δουλειά σήμερα;» ρωτάμε. «Μπα, νέκρα... Πού και πού θα πάρουν καμιά μάσκα, αλλά δεν είναι πολύ θερμοί».

Χαλάνδρι

Ο Σταύρος, ιδιοκτήτης κομμωτηρίου, έχει κλεισμένα τα ραντεβού γι’ αυτήν την εβδομάδα. Πάντως εκτιμά ότι ο κόσμος ακόμα παραμένει διστακτικός. Και ο Χρήστος, επίσης κομμωτής, διαπιστώνει την καθυστέρηση στην καταβολή του επιδόματος και μας μιλά για το διευρυμένο ωράριο από τις 7 το πρωί ώς τις 10 το βράδυ και το φουλ πρόγραμμα. Κάθε μέρα υπολογίζει να έχει 24-26 πελάτες και ζητά από τους πολίτες υπομονή, επίδειξη ατομικής ευθύνης και να έρχονται μόνο κατόπιν ραντεβού.

Πρώτη μέρα στη δουλειά και για την Ηλιάννα, υπεύθυνη καταστήματος οπτικών. Το ημερήσιο πρόγραμμα πλέον περιλαμβάνει πολύ καλή καθαριότητα στον χώρο, απολύμανση των σκελετών των γυαλιών που δοκιμάζουν οι πελάτες με περισσότερη φειδώ και τη χρήση μάσκας. Το κοντινό κατάστημα αθλητικών στην Αγίας Παρασκευής γνώρισε σήμερα μια ευχάριστη έκπληξη, με πελάτες να περιμένουν ακόμα και πριν από το άνοιγμα, μας πληροφορεί η υπεύθυνη.

Εχει αρκετά μεγάλο χώρο που επιτρέπει την ταυτόχρονη είσοδο των περισσότερων και, πέρα από τα ενδεδειγμένα μέσα προστασίας, αναμένονται περισσότερες οδηγίες για το πώς θα γίνεται η δοκιμή ρούχων και παπουτσιών.

Πειραιάς

Η Σωτήρος Διός, κεντρικός εμπορικός δρόμος, θεωρείται η «Μικρή Ερμού» του Πειραιά. Ο δρόμος είναι γεμάτος κόσμο που πηγαίνει στις δουλειές του, φίλους που αράζουν σε παγκάκια, ουρές που σχηματίζονται στα μαγαζιά. Η πλειονότητα του κόσμου κυκλοφορεί με μάσκες, στα παγκάκια φίλοι κάθονται σε απόσταση ενός μέτρου και χαώδεις ουρές τέμνονται μεταξύ τους δημιουργώντας συμφόρηση.

Εξω από μια καφετέρια, σε ένα παγκάκι, ξαπλώνει μια άστεγη. Ενας περαστικός τής αφήνει μια μισοφαγωμένη τυρόπιτα. «Τι να το κάνω αυτό; Γεμίσαμε σκουπίδια σήμερα», του φωνάζει. «Μια χαρά ήμασταν μέχρι χτες. Εμείς και τα περιστέρια μόνο», συνεχίζει καθώς ρίχνει τη σφολιάτα με θυμό στο πλακόστρωτο, για να προσγειωθεί μέσα σε δευτερόλεπτα ένα σμήνος δίπλα της.

Σε ένα άλλο παγκάκι ένα νεαρό ζευγάρι αγκαλιάζεται σφιχτά. «Σου έλειψα καθόλου;» ρωτάει ο ένας με ένα κρυφό χαμόγελο. «Μου έλειψες τόσο όσο μίσησα τις καθημερινές ενημερώσεις του Τσιόδρα», απαντάει ο σύντροφός του. Και ξεσπούν σε γέλια.

Η ζωή συνεχίζεται ακόμα και υπό προϋποθέσεις.