Αστοχος ο ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση

Το σχεδιαστικό «Βατερλό» του ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση επιχείρησαν να αποδείξουν χθες οι εκπρόσωποι του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ (ΚΑΝΕΠ), παρουσιάζοντας έρευνα για την επιβολή του 23%, σύμφωνα με την οποία από τα 300 εκατ. ευρώ που προσδοκά να εισπράξει η κυβέρνηση, μόλις τα 34,4 εκατ. θα καταφέρει να εξασφαλίσει. Ητοι το 11,5% του δημοσιονομικού στόχου!

Κι αν αυτό το ποσό φαίνεται απογοητευτικό, η πιο αισιόδοξη εκτίμηση απογοητεύει ακόμα περισσότερο αφού, σύμφωνα με τους ίδιους ερευνητές, δύσκολα μπορεί να ξεπεράσει τα 40 εκατ. ευρώ.

«Το μέτρο είναι αντιεκπαιδευτικό, αντικοινωνικό, δημοσιονομικά αναποτελεσματικό, προϊόν προβληματικού σχεδιασμού και έλλειψης διαλόγου με τους κοινωνικούς φορείς» τόνισαν τα μέλη του Δ.Σ. του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ κατά την παρουσίαση, στο πλαίσιο της οποίας έγινε μια… καθοδική καταμέτρηση των δεδομένων.

- Ο τζίρος (μόνο) των ιδιωτικών σχολείων βρίσκεται στα 381,4 εκατ. ευρώ με αποδιδόμενο ΦΠΑ 87,6 εκατ. ευρώ (που καλύπτει μόλις το 30,2% του στόχου).

Αν ληφθούν υπόψη οι πιθανές εξαιρέσεις από το μέτρο, η χαμηλή εισπραξιμότητα, ο μαθητικός πληθυσμός που έχει μειωθεί ακόμη περισσότερο -και δεν έχει ακόμα καταγραφεί- και, τέλος, η μεγάλη μαθητική διαρροή μόλις εφαρμοστεί το μέτρο (υπολογίζεται στους 18.000 μαθητές), τότε οι εισροές εκτιμάται ότι θα μειωθούν κατά 81 εκατ. ευρώ και ο αντίστοιχος ΦΠΑ κατά 18,6 εκατ. ευρώ.

Δηλαδή, ο τζίρος υπολογίζεται σε 300 εκατ. ευρώ και ο ΦΠΑ σε 69 εκατ. ευρώ.

● Ωστόσο, το χάος στην ιδιωτική εκπαίδευση, η αδυναμία ελέγχου -τουλάχιστον προς το παρόν-, η αδήλωτη εργασία και οι μορφές φοροδιαφυγής που θα επινοηθούν εκτιμάται ότι θα κατεβάσουν τις προσδοκώμενες αυτές εισπράξεις κατά 50% ακόμα. Με άλλα λόγια, το τελικό ποσό είσπραξης δεν θα υπερβαίνει τα 34,4 εκατ. ευρώ.

● Σημειώνεται ότι έχουν εξαιρεθεί από την εφαρμογή του μέτρου νηπιαγωγεία, ΙΕΚ και βρεφονηπιακοί σταθμοί, ενώ έχει τεθεί θέμα διαχωρισμού ανάμεσα στα ιδιωτικά σχολεία από τη μια και τα φροντιστήρια και τα κέντρα ξένων γλωσσών από την άλλη. Για τη δεύτερη αυτή κατηγορία ειπώθηκε χαρακτηριστικά: «Η μαζικότητα του φαινομένου το καθιστά δημόσιο αγαθό, γεγονός που αποτελεί δημόσια πρωτοτυπία».

Αναλυτικά, σύμφωνα με την έρευνα:

Α) Στον χώρο της ιδιωτικής τυπικής εκπαίδευσης (ιδιωτικά νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια και ιδιωτικά ΙΕΚ) λειτουργούν 958 μονάδες, στις οποίες εκτιμάται ότι φοιτούν συνολικά 105.633 μαθητές και εργάζονται 9.952 εκπαιδευτικοί.

Β) Εκτός της τυπικής εκπαίδευσης λειτουργούν 9.794 μονάδες (βρεφονηπιακοί & παιδικοί σταθμοί, κέντρα ξένων γλωσσών, φροντιστήρια δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, φροντιστήρια τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και εργαστήρια ελευθέρων σπουδών), στις οποίες φοιτούν συνολικά 643.471 μαθητές και υπηρετούν 39.409 εκπαιδευτικοί.

Γ) Υπάρχει ένα πλήθος μαθητών και εκπαιδευτικών στα ιδιαίτερα μαθήματα, που δεν μπορεί όμως να αποδοθεί σε αριθμούς. Ωστόσο, η παραοικονομία του χώρου το 2013 είχε τζίρο που υπολογιζόταν από την ΕΛΣΤΑΤ κατ’ ελάχιστο στο ποσό των 256,7 εκατ. ευρώ.

Με βάση τη μέση τιμή των διδάκτρων, όπως προκύπτει από τις υποχρεωτικές δηλώσεις των μονάδων στη Γ.Γ. Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του ΥΠ.ΑΝ. (δίδακτρα υποχρεωτικού προγράμματος με ενσωματωμένη μεταφορά μαθητών για την τυπική ιδιωτική εκπαίδευση):

● Ο συνολικός τζίρος του ιδιωτικού τομέα της εκπαίδευσης ανέρχεται στο ποσό των 986,1 εκατ. €, στο οποίο αντιστοιχεί ποσό ΦΠΑ 23% 226,8 εκατ. € (υπολειπόμενο κατά 30% του τεθέντος στόχου των 300 εκατ. €).

● Το 47,9% του τζίρου (490,2 εκατ. € και ΦΠΑ 112,7 εκατ. €) αφορά εισροές από λοιπές μορφές ιδιωτικής εκπαίδευσης, ενώ το 50,3% των συνολικών εισροών (495,9 εκατ. € και ΦΠΑ 104,1 εκατ. €) αφορά εισροές από την τυπική ιδιωτική εκπαίδευση.

● Τα ιδιωτικά δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια, που συνολικά έχουν τζίρο 381,4 εκατ. € και αποδιδόμενο ΦΠΑ 87,6 εκατ. € (υπολείπεται κατά 212,4 εκατ. € του στόχου των 300 εκατομμυρίων), καλύπτουν μόλις το 30,2% του προσδοκώμενου στόχου.

Εκτιμήσεις

● Λαμβάνοντας υπόψη τις πιθανές εξαιρέσεις μη κερδοσκοπικών εταιρειών, τη μείωση του μαθητικού πληθυσμού, καθώς χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία του 2011-2012, τη χαμηλή δυνατότητα εισπραξιμότητας και, τέλος, τη μαθητική διαρροή, τότε οι εκτιμώμενες εισροές θα μειωθούν κατά 81,0 εκατ. € και ο ΦΠΑ κατά 18,6 εκατ. €.

● Τα φαινόμενα αδιαφάνειας και φοροδιαφυγής θα αποδυναμώσουν έτι περαιτέρω τον δείκτη εισπραξιμότητας, περιορίζοντας το τελικό ποσό περίπου στο ήμισυ του αναμενόμενου.

● Ως εκ τούτου, το προσδοκώμενο τελικό ποσό είσπραξης του ΦΠΑ 23% από ιδιωτικά δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια της χώρας δεν θα υπερβαίνει τα 34,4 εκατ. €, που αντιστοιχεί μόλις στο 11,5% του τεθέντος δημοσιονομικού στόχου των 300 εκατ. €.