Οι τέχνες στο σχολείο: είδος εν ανεπαρκεία
Θα έχει παρατηρήσει κανείς ότι η ζωτική κίνηση στο σύνολο της δημόσιας σφαίρας έχει μειωθεί κατακόρυφα από την περίοδο της πανδημίας και μετά, κάτι που φυσικά έγινε εμφανές και στα σχολεία μας.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με τη λογική της επικινδυνότητας της διασποράς του κορονοϊού, απαγορεύτηκαν -με ρητούς κι άρρητους τρόπους- οι «πολυάριθμες» συναθροίσεις, στις πλατείες, στον δρόμο, στα σχολεία. Ετσι, απαγορεύτηκε για μια μεγάλη περίοδο η τέλεση δημοσίων εκδηλώσεων σε εσωτερικούς αλλά και εξωτερικούς χώρους των σχολείων. Λέγοντας εκδηλώσεις εννοούμε τις σχολικές εορτές (ως επίσημες θεωρούνται αυτές της 28ης Οκτωβρίου και της 25ης Μαρτίου κι όχι ο εορτασμός του Πολυτεχνείου, όχι ο εορτασμός της Εθνικής Αντίστασης στις 12 Οκτωβρίου), τη χριστουγεννιάτικη γιορτή, τις αποχαιρετιστήριες εκδηλώσεις για το κλείσιμο της χρονιάς, λοιπές δράσεις του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων.
Ποια ήταν λοιπόν η βασική οδηγία εορτασμού; Πείτε ή κάντε κάτι με τα παιδιά μόνο μέσα στις τάξεις σας... Συνεπώς: μηδενική αλληλεπίδραση μεταξύ των παιδιών διαφορετικών τάξεων, μηδενική συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών, αόρατη η σχολική κοινότητα και η επαφή της με τους γονείς αλλά και λοιπούς πολίτες.
Τα πρωτόκολλα αυτά άφησαν ένα βαθύ αντικοινοτικό και αντιπαιδαγωγικό μούδιασμα πάνω στο σύνολο της σχολικής κοινότητας, που μας ακολουθεί, εν πολλοίς, έως σήμερα. Ειδικότερα στο Δημοτικό, η προετοιμασία της κάθε γιορτής συχνά «χρεώνεται» στα τμήματα μιας τάξης (δασκάλους – μαθητές/μαθήτριες) με σκοπό να παρουσιαστεί «κάτι» μπροστά στο υπόλοιπο σχολείο. Κάτι που συχνά είναι ξεκομμένο από την υπόλοιπη καθημερινή σχολική γνώση και ζωή, εντός κι εκτός τάξης, και που συχνά καταλήγει να μοιάζει με αγγαρεία για όλους...
Οι τέχνες παραμένουν εξόριστες καθώς οι διδακτικές ώρες των θεατρολόγων, των εικαστικών, των μουσικών, των γυμναστών είναι πλέον από συρρικνωμένες ως ανύπαρκτες (για παράδειγμα το μάθημα της Θεατρολογίας καταργήθηκε στην Ε' και την ΣΤ' τάξη) ενώ οι σχετικές προσλήψεις γίνονται καθυστερημένα από το ΥΠΑΙΘΑ και στη συνέχεια οι εκπαιδευτικοί αυτοί διακτινίζονται σε δύο και τρία σχολεία ακόμα και μέσα στην ίδια μέρα.
Σ’ όλα τα παραπάνω να προστεθεί ότι υπάρχει σχεδόν μηδενική ή απαρχαιωμένη υλικοτεχνική σχετική υποδομή (μικρόφωνα, ηχεία, προτζέκτορες κ.λπ.) και φυσικά καμία επίσημη τεχνική υποστήριξη. Το αν θα λειτουργήσουν τελικώς τα όποια μηχανήματα εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από την προθυμία εκπαιδευτικών και γονιών με σχετικές τεχνικές γνώσεις και το ταλέντο τους στον αυτοσχεδιασμό.
Ταυτόχρονα, στις γιορτές αυτές, συχνά, μεγάλο μέρος των υπόλοιπων παιδιών απουσιάζει· και όταν επιτρέπεται η παρουσία των γονέων συνήθως παρουσιάζονται μόνο οι γονείς που τα παιδιά τους συμμετέχουν στη γιορτή. Στην εξίσωση της απουσίας, κρίσιμοι αποτρεπτικοί παράγοντες αποτελούν φυσικά οι ανύπαρκτοι ή μικροί και ακατάλληλοι χώροι για να φιλοξενήσουν το σύνολο της σχολικής κοινότητας, αλλά και ώρα τέλεσης των γιορτών (συνήθως πρωινή) -είναι γνωστό πόσο δύσκολο είναι για πολλούς γονείς να πάρουν άδεια από την εργασία τους.
Φέτος ειδικά λόγω καύσωνα -δηλαδή λόγω ακατάλληλων αιθουσών χωρίς κλιματισμό ή ανεμιστήρα- οι γιορτές για το κλείσιμο της χρονιάς κινδύνεψαν· κάποιες δεν έγιναν καθόλου και ο λόγος των παιδιών δεν ακούστηκε.
Η λογοκρισία στο σχολείο είναι ένα άλλο θέμα που γιγαντώνεται επικίνδυνα και παίρνει πια πολλές μορφές, με κυριότερη αυτή της καταστολής της επιθυμίας. Τέτοια περίπτωση ήταν αυτή ενός πειραματικού σχολείου της Αθήνας όπου δεν άφησαν τα παιδιά να πουν το τραγούδι για τις γυναικοκτονίες.
Αντίστοιχα, σ’ ένα Λύκειο της Κυψέλης απαγόρευσαν στα παιδιά να πουν το τραγούδι των Τεμπών. Και στα δυτικά προάστια, με τη δικαιολογία ότι τα παιδιά δεν είναι ενήλικοι, δεν τους επέτρεψαν να γράψουν ένα άρθρο για τη θεατρική τους παράσταση, η οποία αφορούσε το Ολοκαύτωμα -άρθρο που θα είχαμε τη χαρά να το διαβάζουμε τώρα σ’ αυτό το ένθετο.
Από την άλλη, υπάρχουν πάντα φωτεινά παραδείγματα συλλόγων διδασκόντων και εκπαιδευτικών που επιλέγουν να δίνουν χώρο στις τέχνες, την κίνηση, τη συνεργασία, το άνοιγμα της σχολικής κοινότητας. Σ’ επόμενο ένθετό μας θα έχουμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε τέτοια παραδείγματα. Σήμερα δίνουμε βήμα σε μερικές μόνο από τις φωνές αυτές: θα διαβάσετε για τη θεατρική παράσταση «Το μεγάλο μας Τσίρκο» του Ιάκωβου Καμπανέλλη που ανέβηκε στο Καλλιτεχνικό Σχολείο Κερατσινίου Δραπετσώνας· θα γνωρίσετε την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή που ανέβηκε από το 4ο Μειονοτικό Σχολείο Κομοτηνής στο αρχαίο θέατρο της Μαρώνειας· θα μάθετε για το πώς στο 72ο Δ.Σ. Αθηνών στο Θησείο πραγματοποιήθηκε μια ξεχωριστή καλοκαιρινή αντιπολεμική γιορτή χωρίς πρόζα... βασισμένη αποκλειστικά στη χοροκίνηση. Τέλος, σας παρουσιάζουμε μία σύντομη αλλά περιεκτική τεκμηρίωση για την ετεροτοπία του (μετα)γιουγκοσλαβικού θεάτρου.
Καλό καλοκαίρι, καλή ξεκούραση και δύναμη για τους αγώνες που έχουμε να δώσουμε σε όλους τους τομείς της ζωής μας και των παιδιών μας.
Η Συντακτική Επιτροπή
Βογανάτσης Δαμιανός
Μπαλτάς Μπάμπης
Παπαδόπουλος Χάρης
Σπήτα Βίκυ
► Επικοινωνήστε μαζί μας και στείλτε μας τα κείμενά σας για δημοσίευση στο εξής μέιλ: [email protected]
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας