Ziria Festival: Να κάνουμε «φάση» στο βουνό, αν έχουμε σεβασμό

Το Σάββατο 27 Απριλίου το συναυλιακό «μενού» έχει κάτι διαφορετικό. Και αυτό το διαφορετικό είναι η πρώτη «κάθοδος» του Ziria Festival από το οροπέδιο της Κορινθίας στην Αθήνα και το Arch Club. Και μιλάμε για κάθοδο εκρηκτική με τη συμμετοχή των Electric Litany, του Ταφ Λάθος, των Lungs και της Billie Kark.

Η πρώτη διοργάνωση της ομάδας πίσω από το Ziria Festival στην Αθήνα αποτελεί και την καλύτερη προαναγγελία για το καλοκαίρι και την επιστροφή μας στο αγαπημένο βουνό, καθώς το φεστιβάλ θα επανέλθει φέτος στον φυσικό του χώρο.

Η efsyn city απευθύνθηκε στο φεστιβάλ και ο Γιώργος από την ομάδα των διοργανωτών απάντησε στα ερωτήματά μας. Και η συζήτησή μας πήρε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τροπή. Από τη μουσική και τον Κυλλήνιο Ερμή σε θέματα όπως είναι η ολοένα και αυξανόμενη εμπορευματοποίηση των φυσικών χώρων και ιδιαίτερα των βουνών, αλλά και η δυνατότητα να μπορείς να βρίσκεις την απαραίτητη ισορροπία με το φυσικό τοπίο.

Βουνό ή θάλασσα; Ζήρεια ή Αθήνα;

Και στο βουνό και στη θάλασσα και στην Αθήνα και στο Ξυλόκαστρο. Εκεί που κρίνουμε πως είναι ο καλύτερος τόπος για να εκπεμφθεί αυτό που έχει γεννηθεί στο κεφάλι μας, που την κάθε στιγμή θεωρούμε πως έχει σημασία και αξία. 

Η Ζήρεια είναι το λίκνο μας. Εκεί μεγάλωσε το φεστιβάλ και έφτασε να γίνει ένα σταθερό σημείο ανταμώματος για χιλιάδες μουσικόφιλους και φυσιολάτρες. Στη Ζήρεια και με τη μουσική πάλλεται η καρδιά μας στο τέλος του καλοκαιριού αλλά συνέχεια εξερευνούμε και άλλες μορφές έκφρασης που μας ενδιαφέρουν.

Τον Ιούλιο του 21 αξιωθήκαμε να πραγματωθεί ένα όραμά μας χρόνων και μέσα από μια σπάνια συνεργασία του Ziria Festival, με το Φεστιβάλ Αθηνών - Επιδαύρου και το Δήμο Ξυλοκάστρου - Ευρωστίνης, ζήσαμε την επανασύνδεσή μας με το μύθο του Ερμή, με την in situ παράσταση «Ιχνευτές», στη Ζήρεια. 

Τον Αύγουστο του 23, διοργανώσαμε το «Ziria Support», στο Ξυλόκαστρο. Μια μουσική φεστιβαλική μέρα που τέτοια δεν είχε γίνει πάλι στη μικρή μας πόλη και που είχε και έναν ακόμη δυνατό λόγο, το support. Ο κόσμος δέχτηκε το λόγο, μας στήριξε ηθικά και οικονομικά και μαζί εκπέμψαμε κάποια όμορφα μηνύματα που ελπίζουμε να έχουν συνέχεια. Είτε από εμάς είτε από άλλους. Άλλωστε δεν είμαστε παρά σπορείς! 

Φέτος, σκαλίζουμε ξανά μύθους και σύγχρονες ιστορίες. Αρχές Ιουλίου θα πάμε πάλι in situ, στη Συκιά, στο Ξυλόκαστρο, για να φωτίσουμε έναν σύγχρονό «μύθο», αυτόν που ύφανε με τη ζωή της η δική μας και παγκόσμια φωτοδότης Εύα Πάλμερ – Σικελιανού, που γεννήθηκε ακριβώς πριν 150 χρόνια. 

Αν μου επιτρέπεις, να σου διαβάσω και μικρό απόσπασμα από μια επίκληση? Τη γράψαμε το μακρινό 2009, σαν για προσευχή. 

Στον Κυλλήνιο Ερμή 

«...
Αθάνατε Ερμή, 
ήρθαμε πάλι προσκυνητές 
στο ιερό σου βουνό.
…
Τη διχόνοια πάψε, 
την απάτη και το ψέμα
και δείξε μας το δρόμο 
να βγούμε απ’ τη σπηλιά.
…
Πιστοί σου Κήρυκες δεν ξεχνάμε
κάθε χρονιά εδώ να κοινωνάμε
με ό,τι  στ’αλήθεια αξίζει
απ'  αυτόν τον κόσμο και τον άλλο»

Παντού λοιπόν, αλλά πρώτα ο θεός και το βουνό του! 

Πώς αποφάσισε το φεστιβάλ να κατέβει στην πρωτεύουσα;

Ήταν πάντα στις σκέψεις μας καθώς μεγάλο κομμάτι της ZMF οικογένειας βρίσκεται εκεί. Πριν κάποια χρόνια κάναμε μια πρώτη απόπειρα στο αγαπημένο «ZOO» στο Χαλάνδρι. Μια εκδήλωση για λίγους, που δεν είχε άμεση συνέχεια, αλλά ο σπόρος έπεσε. 

Και φυτρώνει την άνοιξη του 2024, σε μια χρονιά πολλών επετείων και είναι συμβολικό που το Ziria Festival μετά από δύσκολες και περιπετειώδεις χρονιές ξεκινάει φέτος με μια μεγάλη εκδήλωση στην Αθήνα και μάλιστα το Σάββατο που κατά τον χριστιανικό μύθο αναστήθηκε ο Λάζαρος. Μας αρέσουν οι συγχρονικότητες. Συνομιλούν και με το πρόγραμμα αυτής της ημέρας όπως και των άλλων φετινών μας εκδηλώσεων.  

Θα έχουμε φέτος επιστροφή στο βουνό στον αγαπημένο μας χώρο;

Ναι! Συνεχίζουμε στο δρόμο που έχουμε χαράξει για ένα ακόμα μη κερδοσκοπικό και απόλυτα συμπεριληπτικό Ziria Festival. Αναμένουμε αυτή την συνάντηση, στις 29, 30 και 31 Αυγούστου, με ανυπομονησία, με την ένωση υποστηρικτών, χορηγών και φίλων, με την είσοδο, την κατασκήνωση, τις συναυλίες και τις δραστηριότητες, όλα ελεύθερα. Για να ξαναζήσουμε αυτή την εμπειρία που φέτος θα είναι πιο γιορτινή από ποτέ!

Δεκαπέντε χρόνια μετά. Περιμένατε πως το Ziria Festival θα παραμένει ενεργό και θα μεγαλώσει τόσο;

Δεκαπέντε χρόνια είναι πολλά και δεν μπορείς να κάνεις τόσο μακροπρόθεσμα σχέδια, ιδιαίτερα για τέτοιου είδους εγχειρήματα. Θα σε κοροϊδέψει ο χρόνος. Μπορείς όμως να κάνεις όνειρα. Και εμείς τουλάχιστον από όνειρα δεν πάσχουμε και ό,τι έχουμε κάνει είναι λόγω της πίστης μας σ’ αυτά.  Αυτά τα όνειρα πίστεψαν και οι μουσικοί και τα αγκάλιασαν από την πρώτη στιγμή, όπως και εκατοντάδες φίλοι και υποστηρικτές που συμπαρατάχθηκαν, συνεισφέροντας κάθε είδους βοήθεια σε όλα τα πόστα. Μετά ήρθαν και οι χιλιάδες φίλοι που «βαφτίστηκαν» «Zirius», δείγμα της αγάπης τους για το χαρακτήρα του φεστιβάλ, αλλά και τη γοητεία του βουνού μας! Και αυτοί όλοι είναι οι «μέτοχοι» του Ziria Festival. Αυτό που λέμε συχνά, «το Ziria Festival είστε εσείς» δεν είναι κόλπο μαρκετινίστικο, ισχύει σε μεγάλο βαθμό. Γιατί χωρίς τους Zirius δεν υπάρχει Ziria Festival και σε αυτούς απευθυνόμαστε κάθε χρόνο για να κάνουμε την μικρή μας ουτοπία πραγματικότητα. Και έτσι συνεχίζουμε και φέτος, σε πείσμα των μεγάλων δυσκολιών. Συνεχίζουμε και θα δούμε. Μπορεί φέτος να είναι η τελευταία μας χρονιά, μπορεί να είναι και η αφετηρία για να πάμε άλλα τόσα χρόνια. Θα δείξει. Ας πάνε καλά τα πράγματα φέτος, ας είμαστε εδώ και του χρόνου και βλέπουμε! Όνειρα έχουμε αλλά και ιδέες για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται γύρω μας αλλά κοιτάμε μόνο τον επόμενο αγώνα που λένε και οι προπονητές!

Τι είναι τελικά αυτό που τράβηξε εξ αρχής την ομάδα στη Ζήρεια;

Ήταν λίγο πριν το Πάσχα του 2009 που ξεκίνησε το ταξίδι και στις 29 Αυγούστου μαζευτήκαμε για πρώτη φορά στη Ζήρεια για το μεγάλο “ροκ πάρτι για το Νίκο Δόικα”. Ο Νίκος, φίλος Ξυλοκαστρίτης μουσικός που είχε φύγει από τη ζωή 10 χρόνια πριν. Και 25 χρόνια από σήμερα! Εκείνο το ροκ πάρτι έγινε για τη μνήμη του, σχεδιάστηκε και πραγματοποιήθηκε από τους «φίλους του Νίκου Δόικα» και πολλές μπάντες κοινών φίλων, με την «Σπυριδούλα» στην κορυφή.  Ήταν μια φάση από άλλες εποχές, αυτές που μας γαλουχήσανε στη ροκ κουλτούρα.

Ε, όταν μια παρέα θέλει να στήσει μια γιορτή για να τιμήσει έναν φίλο τι κάνει? Δεν πάει πάντως στην …πλατεία, ούτε βάζει εισιτήριο! Κάνει ρεφενέ για να βγουν τα έξοδα, μοιράζετε τις δουλειές και ψάχνει ένα μέρος που να μπορεί να υποστηρίξει την ιδιωτικότητα μιας τελετής που θα ενώσει ψυχές και συναισθήματα. Αυτό οραματιστήκαμε και έτσι κάναμε. Και πήγαμε ψηλά «προς τα ελάτια τις κορφές και τον ήλιο» που λέει κι ο ποιητής για να βρούμε καθαρή φύση στο βουνό. Και βρήκαμε το ιδανικότερο μέρος που υπάρχει για να τιμηθεί ένας μουσικός, το οροπέδιο της Ζήρειας, το μέρος που γεννήθηκε ο Ερμής, ο πρώτος μουσικός!  

Πέρα από νόρμες και χρήματα στήσαμε σε πλήρη ελευθερία μια συλλογική γιορτή, για τη μουσική, για τους μουσικούς και για την αγάπη της παρέας. Και ξέραμε πως εκεί θα έρχονταν καθαροί ανθρώποι (με τον τονο στο ω) που ήξεραν γιατί ήθελαν να είναι εκεί. Και αυτοί έγιναν η μαγιά!

«Προς τα ελάτια τις κορφές και τον ήλιο, ματιά παρακάτω, είναι τα πλαστικά» είναι το πλήρες ποίημα του Τάκη Μιχόπουλου και αν με ρώταγες αν θα πηγαίναμε και σήμερα εκεί, ίσως σου έλεγα πως θα πηγαίναμε ακόμη 200 μέτρα πιο ψηλά γιατί τα πλαστικά δυστυχώς κάθε χρόνο ανεβαίνουν και ψηλότερα.

Τα τελευταία χρόνια η συναυλία στο βουνό έχει γίνει «φάση». Μέχρι πού μπορούμε να παρέμβουμε σε αυτούς τους ευαίσθητους φυσικούς χώρους και ποια είναι η δική σας πρόταση για αυτό;

Το 2009 πολλοί γέλασαν. Δεν υπήρχε αυτό, το να πας να στήσεις φεστιβάλ σε χιονοδρομικό κέντρο. Όχι τουλάχιστον στην Ελλάδα. Υπήρχαν βέβαια από παλιότερα ανάλογες σημαντικές (αν και όχι τόσο ακραία ορεινές) διοργανώσεις όπως οι γιορτές της Γης στην Βλάστη, που είναι κάτι σαν μεγάλος αδελφός – αν και από άλλους γονείς- για το Ziria. 

Και τι κάνουν τα παιδιά στη Βλάστη? Γιορτές της Γης. Εδώ είναι νομίζω η απάντηση. Μπορούμε να κάνουμε φεστιβάλ στα βουνά αν έχουμε σεβασμό. Και η φάση είναι τεράστια στα βουνά, γιατί τα βουνά έχουν το μαγικό ραβδάκι που μεγεθύνει τα πράγματα.

Και δεν είναι κακό πράγμα η «φάση» στο βουνό, αρκεί να είναι τα βουνά στο επίκεντρο. Να ζητάμε δηλαδή την «άδειά» τους, να δουλεύουμε για την προστασία τους, να αναγνωρίζουμε τα όριά τους και να μην τα υπερβαίνουμε, ώστε να μπορούμε να τα αφήνουμε όπως τα βρήκαμε και εμείς να φεύγουμε καλύτεροι. Και όλα αυτά μαζί. Αυτή είναι η δική μας προσπάθεια και η ανησυχία μας και νομίζω κάτι έχουμε καταφέρει, έχουμε δημιουργήσει λιγάκι παραπάνω συνείδηση. Όσοι πέρασαν αυτά τα χρόνια από τη Ζήρεια την έκαναν και δικό τους βουνό και όταν νοιώσεις κάποιο μέρος «δικό σου», έχεις γίνει αυτόματα και λίγο προστάτης του. 

Αν από την άλλη κάτι ξεκινήσει φασαίικα και για τα κέρδη, πάει αλλού η δουλειά και υπάρχουν κίνδυνοι. 

Είναι σαν τα αιολικά. Η αιολική ενέργεια είναι ευλογία αλλά με μέτρο και όχι για παντού. Όταν καταστρέφεις τα τελευταία καθαρά τοπία και μουτζουρώνεις τις περίοπτες θέσεις μπορεί να γίνει κατάρα. 

Εμείς λοιπόν θέλουμε ελεύθερα τα ψηλά βουνά και το περιβάλλον τους και όχι μόνο από τα αιολικά, αλλά από όλες τις απόψεις.

Και η εμπορευματοποίηση; Το Ziria Festival είναι παραδοσιακά χωρίς είσοδο.

Το χρήμα είναι το πιο μαγευτικό πράγμα στον κόσμο. Ευτυχώς στη Ζήρεια φυτρώνει το «μώλυ» που έδωσε ο Ερμής στον Οδυσσέα για να γλιτώσει από τα μάγια της Κίρκης. Όποιος το ξέρει σώζεται, όποιος δεν το ξέρει πέφτει στην παγίδα και κάνει κάδρο τα «εύκολα» κέρδη. Αλλά το πραγματικό και διαχρονικό κέρδος προκύπτει με την πρόσθεση και όχι με πολλαπλασιασμούς και διαιρέσεις.

Το Ziria γεννήθηκε σε μυαλά που είχαν άλλες καταβολές και προσδοκίες και διάλεξε έναν δύσκολο δρόμο. Στα ψηλά βουνά, χωρίς κανένα αστικό κέντρο δίπλα του, στο λιγότερο εμπορικό τριήμερο του καλοκαιριού και ποντάροντας στη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και τον εθελοντισμό μουσικών, συντρόφων και φίλων. Ξεκίνησε χωρίς είσοδο και παρέχει τα πάντα δωρεάν, όπως και άλλα συγγενικά φεστιβάλ, το Los Almiros που δυστυχώς σταμάτησε πέρυσι, το UP που έγινε παλιά ιστορία, το Χαϊμαλίνα που μακάρι να βρεί νέα πατήματα, το Saristra που συνεχίζει και χαιρόμαστε πολύ, αλλά και η γειτονική μας Rock Sinantisi Kiatou (άλλος μεγάλος αδελφός) για να πω μερικά, ίσως τα βασικότερα. Το καθένα με το δικό του τρόπο δίναμε και δίνουμε, όσοι συνεχίζουμε, μια μάχη για να προσφέρουμε μουσική με προτάσεις και ελευθερία χωρίς ενστάσεις!

Πως το λέει ο Ταφ: «Αν ήταν όλα εύκολα και σίγουρα, θα ‘ταν πυροτεχνήματα, η λάμψη εδώ δεν σβήνει»

Όμως, κακά τα ψέματα, οι καιροί έχουν σκληρύνει. Ιδιαίτερα μετά τον covid το περιβάλλον άλλαξε δραματικά. 

Δες ας πούμε τι έγινε στο Χελμό.  Από την πρώτη του χρονιά, μην πω πριν καλά καλά διοργανωθεί για πρώτη φορά, είχε ήδη «καθιερωθεί» από τα μιντια σαν ένα «μεγάλο» φεστιβάλ. Παρέλαση ονομάτων, μεγάλη διαφημιστική καμπάνια και μπαμ. Αλλά, 12.000 κόσμος ταυτόχρονα στο βουνό με όλη την υποστήριξη που χρειάζεται και με εμπορευματοποίηση των πάντων είναι εντελώς άλλο πράγμα από αυτό που προτείνει το Ziria. Όπως και το Line-up. Κάθε φεστιβάλ θέλει να φιλοξενήσει και κάποιο «όνομα», αλλά στις δικές μας συνελεύσεις οι περισσότερες φωνές ήταν υπέρ ενός φεστιβάλ «μετρημένου» και ψαγμένου. Εμείς θέλουμε συνομιλία με τους μουσικούς όχι με τους μάνατζερ, χωρίς να έχουμε τίποτα με τους μάνατζερ, προφανώς! Αντίθετα σεβόμαστε απολύτως κάθε επαγγελματία του χώρου.  Και ούτε με τις μπίζνες έχουμε τίποτα. Ούτε βέβαια, μην παρεξηγηθώ και με τον Χελμό, μάλιστα στο Χελμό τα κέρδη τα καρπώνεται μια δημοτική επιχείρηση και αυτό λειαίνει κάπως τις εντυπώσεις. Αλλά αυτό που γίνεται τώρα είναι «βιομηχανοποίηση». Και που θα οδηγήσει άραγε, για τον κόσμο, για τους μουσικούς, για τα φεστιβάλ, αλλά ακόμη και για τους ίδιους τους διοργανωτές? Δεν ξέρω, επίσης, αν χωράει κάθε βουνό και φεστιβάλ πόσο μάλλον όταν βλέπεις και περισσότερα από ένα! 

Μετά από την ευφορία των πρώτων διοργανώσεων θα αναδυθούν προβλήματα. Γιατί αυτά τα κόνσεπτ οδηγούν μοιραία σε συνεχή αύξηση του κόστους, σε διαρκή αύξηση των κασέ των καλλιτεχνών, σε διαρκή άνοδο των τιμών των εισιτηρίων και προάγουν μια κουλτούρα μεγιστοποίησης των κερδών. Και ποια θα είναι η φάση τελικά? Μήπως δε μείνει ούτε η «φάση». Μήπως ο όρος φεστιβάλ έχει χάσει το νόημά του? Γιατί από την άλλη, αν είναι να βλέπουμε τους ίδιους και τους ίδιους καλλιτέχνες παντού, προτιμώ να τους δω στην Τεχνόπολη, στην πλατεία νερού ή στον Λυκαβηττό.  Ας ευχηθούμε, για το καλό του πολιτισμού και των ανθρώπων του, των μουσικόφιλων αλλά και των ίδιων των επαγγελματιών διοργανωτών να ισορροπήσει η κατάσταση σε πιο ήπια πλαίσια και με περισσότερο καλλιτεχνική προσέγγιση.

Ας κλείσουμε όμως με την μεγάλη συναυλία στο Arch Club. Θέλετε να πείτε δύο λόγια για τα σχήματα και τους καλλιτέχνες που θα συμμετέχουν;

Θα είναι μια μεγάλη σε διάρκεια μέρα για τα δεδομένα της πόλης, ένα μικρό Ziria Festival για τα δεδομένα του βουνού. Πολλά σχήματα, ετερόκλητα ίσως με την πρώτη ματιά που όμως θεωρούμε πως συνθέτουν μια μεγάλη εικόνα. Νέα και παλιά ονόματα μαζί, όπως κάνουμε και στο βουνό.
Τη βραδιά θα ζεστάνει από νωρίς ο Panos D. ο δικός μας εξαιρετικός dj με σημαντική προϋπηρεσία στα Αθηναϊκά και όχι μόνο στέκια, βετεράνος συνοδοιπόρος και συντελεστής του Ziria Festival. 

Θα ακολουθήσει η Billie Kark. Γράφονται πολλά για αυτή την πολυδιάστατη δημιουργό. Εμείς θα σταθούμε στην τρομερή της αγάπη για αυτό που κάνει, το νοιάξιμο, την σπάνια συναίσθηση, αλλά και κάτι που μας συνδέει ακόμα πιο βαθιά μαζί της - την λατρεία της για τα βουνά. Θα μας εισάγει στο κλίμα της βραδιάς με τη «Τζίντα», το πνεύμα του βουνού, φανερώνοντας πτυχές ενός μυθικού τοπίου μουσικής και θύμησης που εκφράζει απόλυτα το Ziria Festival.

Τη σκυτάλη από τη Billie θα πάρουν οι Lungs, μια νέα μπάντα που είναι χάρμα ..οφθαλμών! Το πνεύμα του βουνού θα τους βοηθήσει να βγάλουν τις ενορμήσεις τους και εκείνοι, με την ψυχεδελική τους έκρηξη, θα βοηθήσουν να τις βγάλουμε και εμείς!  “Άραγε μπορούμε για μια μόνο στιγμή να τα πούμε, με τα μάτια, σιωπηλά μέσα στον χαμό της πόλης? Άιντε βρε κουνήσου να συνδεθούμε Έλα ανεβαίνει το βουνό Έλα,έλα, έλα, έλα”

Ακολουθεί και μας οδηγεί ο ΤΑΦ ΛΑΘΟΣ, που δε θέλει συστάσεις! Έχουμε ανάγκη την προσωπικότητά του και το συναισθηματικό βάθος των στίχων του, για τούτη την βραδιά. Ξέρει πως να διώξει το σκοτάδι, να μας ανυψώσει. Πάντα τον ακούμε σαν εξομολόγηση, ανακούφιση. Έτσι και στις 27 του Απρίλη, θα μας προετοιμάσει για την τέλεση της Ηλεκτρικής Λιτανείας! 

Γιατί ίσως να μην γινόταν αυτή η βραδιά αν δεν είχαμε έναν τόσο δυνατό λόγο. Και αυτός ο λόγος είναι ότι επιτέλους συγχρονιστήκαμε με τους Electric Litany, μια μπάντα που περιμένουμε χρόνια και που θα έρθουν από το Λονδίνο για το Ziria in Athens. Μαζί τους θα γίνουμε εκκλησία, με το αρχικό νόημα του όρου, και θα λυτρωθούμε ”Under a common sky”.

Στο τέλος της βραδιάς, μετά την …ανάσταση, την εξωστρέφεια θα αναλάβει ο Φωνόπτικον. Καταλαβαίνετε πως θα έχουμε πάρτυ κι όποιος αντέξει.Να είστε ξεκούραστοι γιατί η βραδιά θα είναι μεγάλη και θα αξίζει όλη!  Ένα μεγάλο ευχαριστούμε στους φίλους που μας στηρίζουν!