Ποιος έχει φτιάξει τα ρούχα που φοράμε;

«Ποιος έφτιαξε τα ρούχα που φοράω;». Αυτό το απλό αλλά ουσιώδες ερώτημα θέτει το παγκόσμιο κίνημα Fashion Revolution (Επανάσταση της Μόδας), μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 2014, ένα χρόνο μετά την τραγωδία στην Ντάκα του Μπανγκλαντές, το πιο πολύνεκρο δυστύχημα που έχει συμβεί ποτέ στη βιομηχανία ένδυσης.

Πάνω από 1.130 άνθρωποι σκοτώθηκαν και πάνω από 2.500 τραυματίστηκαν σε μία μόνο μέρα, στις 24 Απριλίου του 2013, όταν κατέρρευσε το οκταώροφο εργοστασιακό συγκρότημα Rana Plaza, που στέγαζε κυρίως εργοστάσια ρούχων, που έραβαν φασόν για πολυεθνικές αλυσίδες, όπως η Benetton και τα υπερκαταστήματα Wal-Mart.

Οι παγκόσμιες αντιδράσεις για την εκατόμβη των νεκρών -από τους οποίους πάνω από τους μισούς ήταν γυναίκες εργάτριες- έριξαν φως σε μία από τις πιο σκοτεινές πλευρές τού, κατά τα άλλα, λαμπερού κόσμου της μόδας: την ακραία εκμετάλλευση των εργαζομένων σε μονάδες παραγωγής ένδυσης και υφασμάτων, κυρίως σε χώρες της Ασίας, που προμηθεύουν πάνω από το 70% των ρούχων των επώνυμων διεθνών αλυσίδων.

Eκλεγμένη συντονίστρια του Fashion Revolution στην Ελλάδα είναι η δρ Φιόρι Ζαφειροπούλου, ιδρυτικό μέλος της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης The Nest, που συσπειρώνει νέους σχεδιαστές και δημιουργούς και ενθαρρύνει τη δημιουργία καινοτόμων επιχειρήσεων (start-ups).

Με διδακτορικό στις κοινωνικές επιχειρήσεις, διδάσκει Κοινωνική Επιχειρηματικότητα στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΑΣΟΕΕ) και παράλληλα είναι ιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος τoυ Κοινωνικού Εργοστασίου Μόδας ή αλλιώς Sοcial Fashion Factory - So.F.Fa.

Γνωρίζει καλά τον χώρο της ένδυσης και υπόδησης, καθώς ανήκει στην τρίτη γενιά των ιδιοκτητών της ιστορικής ελληνικής φίρμας Zita Hellas, που μεσουράνησε σε προηγούμενες δεκαετίες, παράγοντας τα ομώνυμα αθλητικά παπούτσια και ρούχα.

Φιλοδοξώντας να ανασυστήσει τoν παραγωγικό κλάδο της Zita, που εξακολουθεί να υφίσταται ως όμιλος, παράγοντας ξανά ελληνικά προϊόντα σε συνθήκες που συμπλέουν με τις αρχές της κοινωνικής οικονομίας, η νέα επιστήμονας και επιχειρηματίας μιλάει στην «Εφ.Συν.» για τους στόχους του Κοινωνικού Εργοστασίου Μόδας:

«Ο σκοπός είναι η ένταξη στην εργασία και την επιχειρηματικότητα ανθρώπων που βρίσκονται σε κρίση επιβίωσης, θυμάτων human trafficking και προσφύγων μέσα από τη “βιώσιμη μόδα”.

»Για μας βιώσιμη είναι η μόδα που χρησιμοποιεί ανακυκλώσιμες πρώτες ύλες -που μπορεί να είναι τα πάντα: υφάσματα από βρώμη, πλαστικά μπουκάλια, μέχρι ανανά...

»Μια άλλη διάσταση είναι η προστασία των εργατικών δικαιωμάτων: Να υπάρχει διαφάνεια σε όλη τη γραμμή παραγωγής. Να μη δουλεύουν παιδιά, να μην υπάρχουν ζητήματα εξαναγκαστικής εργασίας.

»Τα περισσότερα ρούχα που φοράμε τα έχουν ράψει άνθρωποι σε χώρες που δεν έχουν καθόλου εργατικά δικαιώματα. Δεν μποϊκοτάρουμε τις χώρες αυτές αλλά φροντίζουμε οι προμηθευτές των υλικών να σέβονται τα δικαιώματα των εργαζομένων».

Το κίνημα Fashion Revolution, μας εξηγεί, ξεκίνησε ταυτόχρονα σε 56 κράτη και λειτουργεί ως ομάδα πίεσης στις μεγάλες εταιρείες ρούχων, ώστε να υπάρχει διαφάνεια στην αλυσίδα παραγωγής και να προστατεύονται τα εργατικά δικαιώματα. «Η βιομηχανία της μόδας είναι η πλέον περίπλοκη, γιατί μια επώνυμη φίρμα μπορεί να χρησιμοποιεί πολλά εργοστάσια σε διαφορετικά σημεία του πλανήτη, που αλλάζουν ανά τρίμηνο.

»Ακόμα και οι ίδιες οι εταιρείες μπορεί να δηλώνουν άγνοια για το ποια εργοστάσια παράγουν τα ρούχα τους. Ασκώντας πίεση σε μεγάλες αλυσίδες, από τη Zara και τα H&M μέχρι την Gucci, θέτουμε το ερώτημα “ποιος έφτιαξε τα ρούχα μου;”, διεκδικώντας αν όχι να τηρούν τις αρχές της βιώσιμης μόδας, τουλάχιστον να λένε την αλήθεια για το ποιος παράγει τα ρούχα που φοράμε».

Το So.F.Fa σκοπεύει να αξιοποιήσει ελληνικά εργοστάσια ρούχων και υποδημάτων, που υπολειτουργούν ή έχουν εγκαταλειφθεί αλλά έχουν τον κατάλληλο εξοπλισμό και υποδομές, βάζοντας μπροστά την παραγωγή, μέσα από κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις.

«Πιλοτικά συνεργαζόμαστε με γυναίκες θύματα τράφικινγκ, που στηρίζονται από ξενώνες. Aυτήν τη στιγμή έχουν ένα εισόδημα 200 ευρώ τον μήνα και σκοπός μας είναι να τους παρέχουμε εκπαίδευση και πλήρη απασχόληση ώστε να μπορούν να ζήσουν αυτόνομες».

 soffa.gr