Πώς ένα περιοδικό αντί να καταλήξει στα σκουπίδια μεταμορφώνεται σε έργο τέχνης; Με ποιον τρόπο αυτή η διαδικασία μετατρέπεται σε θέση εργασίας για αποκλεισμένους συνανθρώπους μας που βιώνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό ώστε να ξανακερδίσουν τις ζωές τους;
Η ιδέα ξεκίνησε πριν από μερικά χρόνια στα γραφεία του περιοδικού «Σχεδία» που ενδυναμώνει τους άστεγους πωλητές του εξασφαλίζοντάς τους ένα εισόδημα.
Πριν από δύο χρόνια οι πρώτοι πέντε εθελοντές από το δίκτυο διανομέων του περιοδικού, άνω των 50 ετών, εκπαιδεύτηκαν στη δημιουργία χρηστικών και διακοσμητικών αντικειμένων, ακόμη και κοσμημάτων, επαναχρησιμοποιώντας παλιότερα τεύχη του περιοδικού.
Και πολύ σύντομα θα διαθέτουν τις δημιουργίες τους σε έναν χώρο στο κέντρο της Αθήνας με στόχο να μπορούν να ζήσουν από αυτό.
«Οι άνθρωποι ενδυναμώθηκαν, εκπαιδεύτηκαν και από τον Απρίλιο θα εργάζονται, αφού σκοπός είναι να γίνει κανονική πρόσληψη στο εκθετήριο-πωλητήριο που ετοιμάζουμε, ανακαινίζοντας ένα ιστορικό κτίριο στο 56 της οδού Κολοκοτρώνη, στο κέντρο της Αθήνας. Στα σχέδιά μας είναι στον ίδιο χώρο, εκτός από το εργαστήριο και τα γραφεία μας, να δημιουργήσουμε κι ένα καφέ-εστιατόριο ώστε οι ωφελούμενοι να έχουν δουλειά και να ζουν από αυτό» μας λέει ο διευθυντής του περιοδικού «Σχεδία», Χρήστος Αλεφάντης, για το νέο πρόγραμμά τους «Σχεδία Αρτ», «όπου συναντιούνται η αγάπη, η αλληλεγγύη, η εκπαίδευση, η συμμετοχή, η κοινωνική επανένταξη, η δημιουργία, η κοινωνική επιχειρηματικότητα, η καινοτομία και η ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης».
Το εγχείρημα αποτελεί και μια υψηλής ποιότητας και αισθητικής περιβαλλοντική πρόταση που μας περιμένει να την αγκαλιάσουμε, καθώς το περιοδικό μόλις συμπλήρωσε αισίως πέντε χρόνια κυκλοφορίας.
Τίποτα δεν πάει χαμένο. «Ξαναφτιάχνουν τη ζωή», όπως είναι το μότο τους, δημιουργώντας κάτι χρήσιμο από κάτι «άχρηστο».
Και παράλληλα δίνεται η δυνατότητα σε ανθρώπους που ζουν συντριπτικά κάτω από το όριο της φτώχειας να πάρουν πίσω τις ζωές τους με προοπτική απασχόλησης και μάλιστα με το μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Ο τρόπος; Τα αδιάθετα έντυπα, αντί να ανακυκλώνονται, επαναχρησιμοποιούνται, ενώ τα νέα προϊόντα ξεκινούν το δικό τους ταξίδι: αρχικά θα διατίθενται στην Αθήνα στον χώρο του περιοδικού που θα λειτουργεί ως κατάστημα λιανικής πώλησης και εκθεσιακός χώρος, αλλά και μέσα από μια ηλεκτρονική online πλατφόρμα (e-shop), τη shediart.gr, ενώ παράλληλα οργανώνεται και το δίκτυο για τη διάθεση των προϊόντων μέσα από επιλεγμένους χώρους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Ο κ. Αλεφάντης μάς μιλά για τη μοναδικότητα του προγράμματος: «Δεν γνωρίζουμε να υπάρχει άλλο έντυπο μέσο ενημέρωσης -γιατί η “Σχεδία” είναι και μέσο ενημέρωσης- που να αξιοποιεί/επαναχρησιμοποιεί τα δικά του αδιάθετα τεύχη με αυτόν τον τρόπο».
Οικονομικό όφελος
Σημαντικά είναι όμως και τα πολλαπλασιαστικά οφέλη από την αξιοποίηση του χαρτιού για την κατασκευή προϊόντων: υπολογίζεται ότι ένας τόνος χαρτιού -περίπου 5.000 περιοδικά- αποφέρει 80 ευρώ, «είναι η τιμή που μας πρόσφερε εταιρεία ανακύκλωσης στον Ασπρόπυργο αν πηγαίναμε εκεί τα αδιάθετα τεύχη για ανακύκλωση», ενώ εναλλακτικά μπορούν να κατασκευαστούν από αυτά τα περιοδικά 150.000 μολύβια, 769 καλάθια, 600.000 σκουλαρίκια, 75.000 χαρτοσακούλες, 3.333 σουβέρ.
«Επιπλέον, μέσα από το πρόγραμμα επαναχρησιμοποίησης “σχεδία αρτ”, άνθρωποι που σήμερα δοκιμάζονται σκληρά όχι μόνο αποκτούν πρόσβαση στην εκπαίδευση και την απασχόληση, αλλά, με τον καιρό, αναλαμβάνουν και σημαντικό κοινωνικό ρόλο, γίνονται “community leaders”, αφού ο σχεδιασμός προβλέπει την οργάνωση σεμιναρίων ώστε να μάθουμε όλοι τα μυστικά της διαδικασίας της επαναχρησιμοποίησης» μας λέει ο συνομιλητής μας, προσθέτοντας ότι το πρόγραμμα δεν απευθύνεται μόνο σε πωλητές της «Σχεδίας», αλλά και σε ανθρώπους που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, είναι άστεγοι ή/και μακροχρόνια άνεργοι.
Με στόχο να εκπαιδευτούν και να ενδυναμωθούν ώστε να έχουν μια απασχόληση, το πρόγραμμα έχει ήδη απευθυνθεί και σε άλλες κοινωνικές δομές αλληλεγγύης προκειμένου να ενταχθούν και άλλοι ωφελούμενοι στα προσεχή δωρεάν εργαστήρια επαναχρησιμοποίησης χαρτιού.
Τι λένε οι ίδιοι οι ωφελούμενοι;
Ο Νίκος, 59 ετών, μιλά για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά όπου εργάστηκε ώς το 2011: «...Τα τελευταία δύο χρόνια εργαζόμουν απλήρωτος και χωρίς ένσημα. Εφυγα, καθώς δεν άντεξα άλλο να δουλεύω χωρίς χρήματα. Εργάστηκα για δύο χρόνια ως καθαριστής σε συνεργείο, ενώ παρακολούθησα κι ένα καλλιτεχνικό εργαστήρι κατασκευής μικροαντικειμένων, κυρίως κοσμημάτων. Μου απομένουν ακόμη 500 ένσημα για να βγω στη σύνταξη».
Η Κριστιάν, που ζει στη χώρα μας τα τελευταία 40 χρόνια, μιλά για «πολύ δύσκολα χρόνια, περασμένα πια, αλλά όχι ξεχασμένα».
Ο Μανώλης και ο Γιάννης έχουν τις δικές τους ιστορίες να διηγηθούν. Και ο Αναστάσης επιλέγει να μιλήσει για τη «Μέρσι», όπως ονόμασε από την αγγλική λέξη «έλεος» ένα σκυλάκι που έσωσε την περίοδο που ήταν πολύ καιρό άνεργος και τον «έσωσε» κι εκείνη με τη σειρά της, καθώς τον βοήθησε να ξεπεράσει τη δύσκολη ψυχολογική του κατάσταση:
«Τα σκυλιά σε καλωσορίζουν, έρχονται και σου κάνουν χαρές, καταλαβαίνουν αν είσαι καλά ή όχι. Οταν είσαι καλά, το καταλαβαίνουν από το άγγιγμά σου»…
Πού θα το βρείτε
Ηδη το νέο κοινωνικό πρόγραμμα της «Σχεδίας», το «Σχεδία Αρτ», ανοίγει πανιά: θα φιλοξενείται με το δικό του περίπτερο καθ’ όλη τη διάρκεια της ομαδικής έκθεσης «It Grows on You» από την προηγούμενη Πέμπτη ώς την Κυριακή 25 Μαρτίου στον πολυχώρο ΤΑF/ the art foundation (Νορμανού 5, Μοναστηράκι) με ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Σάββατο 12.00-21.00, Κυριακή 12.00-19.00.
Μέσα από την έκθεση αλλά και ομιλίες και εργαστήρια, το πρότζεκτ «Ιt Grows on You» επιχειρεί να αναδείξει το έργο νέων δημιουργών, επαγγελματιών και φορέων που προτάσσουν τη διαμόρφωση ενός οικολογικού τρόπου ζωής, τη σύνδεση της καλλιτεχνικής παραγωγής και σκέψης με το περιβάλλον, στοχεύοντας στην κοινωνική και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των πολιτών, καθώς και στη μύησή τους στον ηθικό καταναλωτισμό.
Την Τετάρτη 21/3, από τις 17.00 ώς τις 18.30, η αρχική ομάδα του προγράμματος «Σχεδία Αρτ» καλεί όσους πολίτες το επιθυμούν και ενδιαφέρονται να μυηθούν στην τέχνη της επαναχρησιμοποίησης, μετατρέποντας ένα περιοδικό σε προϊόντα υψηλής αισθητικής.
Οσοι ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στο καλλιτεχνικό εργαστήριο, το οποίο απευθύνεται σε ενηλίκους, καλούνται να γνωστοποιήσουν τη συμμετοχή τους μέχρι την Τετάρτη 21/3 στις 12.00 στο email [email protected] και στο τηλέφωνο 213 0231220.
Ακόμη, την Παρασκευή 23/3, στις 19.40, ο διευθυντής σύνταξης του περιοδικού δρόμου «Σχεδία», Χρήστος Αλεφάντης, θα παρουσιάσει τους άξονες, τα οράματα και τις αξίες του προγράμματος επαναχρησιμοποίησης «Σχεδία Αρτ».
Η είσοδος είναι ελεύθερη σε όλες τις εκδηλώσεις και τις δράσεις, με παράλληλη διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα.
! Θυμίζουμε ότι κάθε τελευταία Τετάρτη του μήνα στα γραφεία της «Εφημερίδας των Συντακτών» (Κολοκοτρώνη 8) υποδεχόμαστε τους διανομείς της «Σχεδίας», καθώς αποτελούμε σημείο πώλησης του περιοδικού.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας