Η μαγεία της αρχαίας Λυρικής Ποίησης από μαθητές του Ηρακλείου

Την μαγεία της υψηλής τέχνης που αλλάζει το ψυχικό τοπίο και απογειώνει τον άνθρωπο σε χώρους πνευματικότητας και ήθους το οποίο έχει ανάγκη σήμερα η Ελληνική κοινωνία, δίδαξαν χθες το βράδυ , οι μαθητές του 8ου Γενικού Λυκείου Ηρακλείου στο μικρό Κηποθέατρο «Μάνος Χατζηδάκις», παρουσιάζοντας μία μοναδική παράσταση Λόγου και Μουσικής για την αρχαία Λυρική ποίηση, με τίτλο : «Μως, άγε, Καλλιόπα, θύγατερ Διός». Οι δεκάδες θεατές ταξίδεψαν στον κόσμο του «ευ ζην», στην πραγματική ζωή, που η κάθε στιγμή είναι ένα πολυσήμαντο γεγονός μουσικής, ποίησης , επαναστοχασμού και αναδημιουργίας της καθημερινότητας , σε συμβάν του Καθολικού έρωτα και του πνεύματος.

Η παράστασή τους ήταν συγκλονιστική, ξεπέρασε σε αρτιότητα και πρωτοτυπία μία καλοστημένη επαγγελματική εκδοχή, γιατί είχε το πάθος του έφηβου ερασιτέχνη που ψηλαφίζει σε βάθος τον υψηλό Λόγο του Λυρισμού και της Μουσικής, τα παιδιά έγιναν ποιητές μέσα στα αριστουργήματα των αρχαίων στίχων, ήταν ακριβά μέλη των ποιημάτων.

Αυτό που δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στην μαθητική παράσταση είναι το γεγονός πως, εκτός από την χρήση μερικών μελοποιημένων κομματιών από γνωστούς συνθέτες, τα περισσότερα ποιήματα έχουν μελοποιηθεί από την μαθήτρια Λίνα Ζάχαρη, την φοιτήτρια Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και πρώην μαθήτρια του 8ου Λυκείου, Μαρία Τερζάκη και τον καθηγητή του ιδίου Λυκείου Κώστα Δήλαρη.

Η ποίηση των μεγάλων λυρικών ποιητών Αρχίλοχος, Σαπφώ, Αλκαίος, Μίμνερμος, Σιμωνίδης, Ανακρέων, Πίνδαρος, στην οποία βασίστηκε το δρώμενο με στίχους τόσο στο πρωτότυπο , όσο και σε μετάφραση, του Οδυσσέα Ελύτη, του Γιάννη Δάλλα, του Σωτήρη Κακίση και άλλων μεταφραστών, υπήρξε το εφαλτήριο με την εξαιρετική καθοδήγηση των καθηγητών τους για μία ανάγνωση, υπόδειγμα των αρχαίων Ελληνικών κειμένων που πρέπει να σκύψει το Υπουργείο Παιδείας και να δει πως τα αρχαία, γίνονται ψυχικό και πνευματικό παιχνίδι.

Στοιχείο άκρως απαραίτητο για μάθηση σε βάθος της αρχαίας πολιτισμικής κληρονομιάς τόσο σε επίπεδο ορθολογικής προσέγγισης, όσο κυρίως σε επίπεδο βιώματος, το οποίο είναι καθοριστικό σε αυτήν τη ηλικία. Είναι η ερωτική – ποιητική σχέση με την γνώση και ιδιαίτερα με την πολύμορφη και οικουμενική παράδοσή μας, η οποία λειτουργεί ως απελευθερωτικό πρόταγμα για τους νέους ανθρώπους και μέσα στις πρωτόγνωρες συνθήκες της Παγκοσμιοποίησης, πετυχαίνει να δημιουργήσει Καθολικούς ενεργούς πολίτες αξιών με βαθιές πολιτισμικές ρίζες στο παρελθόν. Να ενεργοποιήσει δηλαδή την συλλογική μνήμη, την αίσθηση του ωραίου, την Ευθύνη για την Κοινωνία, και το όραμα για την Ανθρωπότητα.

Όταν οι μαθητές απήγγειλαν έξοχα τους στίχους της Σαπφώς, «Έρος δηύτε μ’ ό γλυκύπικρον αμάχανον όρπετον», μετάφραση ( πάλι ο Έρωτας, που λύνει τα μέλη, με συγκλονίζει, αυτό το γλυκόπικρο, ερπετό, που είναι αδύνατο να του ξεφύγεις), έμπαιναν, στην διάσταση του Καθολικού Έρωτα, δηλαδή του Καθολικού Ανθρώπου με τον υπαρξιακό συγκλονισμό του, και έτριζαν τα σαθρά θεμέλια της ευτελούς βιομηχανίας του θεάματος, που εμφανίζει τον Έρωτα, ως κάτι επιδερμικό όσο και μια τεχνική πληροφορία. Αναδυόταν φυσικά και αυτόματα η αίσθηση κάτω ο πόλεμος και οι έχθρες, έξω ο ρατσισμός και η μικροψυχία, να ζήσουμε στις υψηλότερες κορφές του Πολιτισμού .

Αυτό το υψηλό συναίσθημα μετέδωσαν οι μαθητές στους άναυδους θεατές που τους καταχειροκρότησαν. Τα αρχαία διδάσκονται πρώτα με τις αξίες και τα οικουμενικά νοήματα που περιέχουν και μετά με το συντακτικό και την γραμματική. Γιατί η ποίηση και ο στοχασμός θέλουν τις αστραπές της ψυχής σε διαρκή εγρήγορση, να μεταλαβαίνουν την γύρη της ομορφιάς και της κριτικής σκέψης. Εδώ ο ρόλος του δασκάλου αποκτά την διάσταση του μύστη και παιδαγωγού, το Δημόσιο Σχολείο, είναι δημόσιος χώρος ιδεών και Τρόπος πρόσληψής τους.

Οι δάσκαλοι που συνέβαλαν στη δημιουργία αυτής της μοναδικής παράστασης είναι οι Ντιάνα Μανουρά, ο Κώστας Δηλάρης και η Άρτεμις Γεραρχάκη μαζί με τον εξωτερικό συνεργάτη Αντώνη Περαντωνάκη. Οι μαθητές που δημιούργησαν, αυτό το φανταστικό σύνολο είναι στην μουσική Λίνα Ζάχαρη, πιάνο και ενορχήστρωση, Γιάννης Μερτζάκης , βιολί, Μαρία Τερζάκη, κιθάρα. Τραγούδι και απαγγελία: Μιχαέλα Πασσά, Αγγελική Γεωργουδή- Πιταροκοίλη, Κωνσταντίνα Κουμπενάκη, Θωμάς Μαυροματίδης, Ιωάννα Παπαδάκη, Ναυσικά, Μαρκάκη, Αθηνά Χαραλαμπάκη, Δανάη Ψαρουλάκη, Γεωργία Σαραντουλάκη, Νίκη Τσισμενάκη. Χορός: Ναυσικά Μαρκάκη και Δανάη Ψαρουλάκη.

Ο συγγραφέας και πρώην Σχολικός Σύμβουλος των Φιλολόγων, Αντώνης Καρτσάκης, έγραψε έξοχα για το γεγονός : «Ναι , οι μαθητές μας μάς βοήθησαν να μαθητεύσουμε στον αρχαίο κόσμο για να συνειδητοποιήσουμε τον δικό μας κόσμο. Το σημερινό παρόν με τις πολλές ρωγμές. Με τους πολέμους, τις κρίσεις, την απανθρωπιά. Και προκάλεσαν αβίαστα το ερώτημα : μήπως ο κόσμος μας θα είχε λιγότερες ρωγμές, αν είχαμε μάθει πιο καλά (όχι μόνο προστακτικές και απαρέμφατα) τους αρχαίους; Αν είχαμε αφομοιώσει το πολύτιμο μάθημα που βρίσκεται μες στο δικό μας σπίτι και απευθύνεται σε όλη την ανθρωπότητα;

Μέσα από μια υπέροχη γλώσσα, μια πρωτότυπη δημιουργική μελοποίηση, οι μαθητές μας, με την εμπνευσμένη καθοδήγηση των καθηγητών τους, απέδειξαν με το δρώμενο αυτό ( που θα άξιζε να παρασταθεί στο φεστιβάλ της πόλης μας, ακόμα και στο Ηρώδειο ) ότι το κλασικό στη λογοτεχνία, στη μουσική, στις τέχνες γενικότερα, είναι μια σημαίνουσα μορφή που μας ''διαβάζει'' περισσότερο από όσο το διαβάζουμε εμείς. Ότι έχει ομορφιά και χάρη αλλά και απαντήσεις για κάθε εποχή. Και ότι για το λόγο αυτό οι δάσκαλοι οφείλουμε να υπερασπιζόμαστε, όχι μονάχα τον τύπο αλλά την ουσία της πολύτιμης κληρονομιάς του παρελθόντος. Και όλα αυτά για την αγάπη του μέλλοντος».