Μία εξαιρετική προσφορά έργων τέχνης πραγματοποίησε ο γνωστός Ηρακλειώτης συλλέκτης Ζαχαρίας Πορταλάκης. Δώρισε στην Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών εξήντα πέντε σπάνιες φορητές εικόνες που χρονολογούνται από τον 15ο έως τις αρχές του 20ού αιώνα, οι οποίες θα εκτίθενται πλέον μόνιμα στις αίθουσες του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης που διαμορφώθηκαν ειδικά για τον σκοπό αυτό.
Η έκθεση θα εγκαινιαστεί μεθαύριο, Παρασκευή, παρουσία του συλλέκτη.
Ταυτόχρονα θα αρχίσει στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης μια σειρά περιοδικών εκθέσεων με έργα από τη Συλλογή Σύγχρονης Τέχνης του Ζαχαρία Πορταλάκη.
Η πρώτη θα περιλαμβάνει αντιπροσωπευτικά έργα των πολυσήμαντων καλλιτεχνών Κωνσταντίνου Παρθένη, Γιάννη Τσαρούχη, Χρήστου Καπράλου και Θεοδώρου Στάμου της περιόδου 1950-1990.
Θα έχει θέμα «Θεότητα, (α) συνέχεια», αφού το περιεχόμενο των έργων αυτών είναι οι εκφάνσεις της θρησκευτικότητας στη σύγχρονη τέχνη και αναδεικνύουν όψεις της σχέσης του ανθρώπου με το θείο.
Ο Ζαχαρίας Πορταλάκης πραγματοποίησε τη δωρεά τον Μάιο του 2014 στην Εταιρεία Κρητικών Μελετών. «Πιστεύοντας ότι τα έργα τέχνης δεν πρέπει να συνιστούν αντικείμενο ιδιοκτησίας και ότι, αντίθετα, ανήκουν σε όλους, αποφάσισα να εκπληρώσω την πρώτη και μεγαλύτερη επιθυμία μου: να προσφέρω στη γενέτειρά μου ένα σημαντικό –ίσως το σημαντικότερο– κομμάτι της συλλογής μου», είχε εξηγήσει τη συλλογιστική του.
Ως προς αυτή καθεαυτήν τη δωρεά και το αξιακό και καλλιτεχνικό της περιεχόμενο, σχετική ανακοίνωση αναφέρει ότι «συνίσταται από μια σειρά κρητικών έργων, ενδεικτικών της διαδρομής και διαμόρφωσης της κρητικής φορητής εικόνας από τους μετά την Αλωση χρόνους ώς τις αρχές του 20ού αιώνα.
Πολύ σημαντική είναι η παρουσία εικόνων από τα νησιά του Ιονίου δίπλα σ’ αυτές της Κρήτης: έργα δουλεμένα με πρότυπο τον τρόπο και τους τύπους που μεταλαμπάδευσαν οι Κρήτες, αλλά που διαμόρφωσαν οι αγιογράφοι των Επτανήσων στον τόπο τους, αποτελούν ασφαλή τεκμήρια των ισχυρών δεσμών μας με τα νησιά όπου πολλοί Κρήτες ζωγράφοι βρήκαν φιλόξενο καταφύγιο μετά τον Κρητικό Πόλεμο».
Η γεωγραφική πολυμορφία της προέλευσης των εικόνων αυτών, όπως από Κυκλάδες και ηπειρωτική Ελλάδα, προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία στον επισκέπτη να τις θαυμάσει στον ίδιο χώρο μαζί με τις φορητές εικόνες της Κρήτης και των Επτανήσων.
Σπάνια εμπειρία και συμβολή στην έκθεση αποτελούν και οι εικόνες που προέρχονται από τον χώρο των Βαλκανίων και της Ρωσίας. Γεγονός το οποίο θα εμπλουτίσει τις γνώσεις του καθενός για την εξελικτική πορεία της φορητής εικόνας στις περιοχές της Ορθοδοξίας.
Την έκθεση όλων των έργων της δωρεάς επιμελείται εξαιρετικώς η αρχαιολόγος Χρυσαυγή Κούτσικου με έναν τρόπο πολλαπλής «ανάγνωσης» για ειδικούς και μη.
Το μουσειογραφικό έργο της έκθεσης, μαζί με την ανακατασκευή των αιθουσών του μουσείου που στεγάζουν πλέον τη δωρεά Ζαχαρία Πορταλάκη, ανέλαβαν οι αρχιτέκτονες Γιώργος Παρμενίδης και Christine Longuepee.
Ο πρωτοποριακός σχεδιασμός θεωρείται ότι έχει υπερβεί τα ελληνικά δεδομένα. Τη μόνιμη έκθεση θα συνοδεύει δίγλωσσος αναλυτικός κατάλογος μεγάλου σχήματος.
Την έκθεση εμπλουτίζει ιδιαιτέρως ακόμη ένα έργο εξαιρετικής σημασίας, που παραχώρησε ειδικώς για την έκθεση η Ελια Πορταλάκη, κόρη του δωρητή, από την προσωπική της συλλογή.
Είναι ένα ενυπόγραφο έργο του Ζαχαρία Καστροφύλακα, τρίπτυχο μικρών διαστάσεων, που αναδεικνύει τη δεξιοτεχνία του σημαντικού Κρητικού αγιογράφου του 18ου αιώνα στη μικρογραφική τέχνη.
Info:
Η Εταιρεία Κρητικών Μελετών προγραμματίζει σειρά δωρεάν ξεναγήσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας