Ονειρο και τραγωδία δύο ολυμπιονικών

Στο «Foxcatcher» ο Στιβ Καρέλ και ο Τσάνινγκ Τέιτουμ με τις εξαιρετικές ερμηνείες τους ανατρέπουν τη μέχρι τώρα εικόνα τους, ενώ ο σκηνοθέτης Μπένετ Μίλερ μετατρέπει μια φρικτή, πραγματική ιστορία σε μια από τις πιο δυνατές, πιο περιεκτικές και πιο… οσκαρικές ταινίες της χρονιάς.

Foxcatcher

Σκηνοθεσία: Μπένετ Μίλερ

Ηθοποιοί: Τσάνινγκ Τέιτουμ, Στιβ Καρέλ, Μαρκ Ράφαλο, Βανέσα Ρέντγκρεϊβ, Σιένα Μίλερ

Ο χρυσός ολυμπιονίκης της πυγμαχίας, Μαρκ Σουλτς, προπονείται από τον επίσης ολυμπιονίκη αδελφό του, Ντέιβ Σουλτς, με τον οποίο έχει μια σχέση εξάρτησης, θαυμασμού αλλά και ανταγωνισμού. Για να ξεφύγει από τη σκιά του, δέχεται την πρόταση του εκκεντρικού εκατομμυριούχου Τζον ντι Πον να ζήσει μαζί του και να προπονήσει μια ομάδα για τους Ολυμπιακούς της Σεούλ του 1988. Η ιδέα μοιάζει φιλόδοξη, αλλά η εμμονή του Τζον με τον Μαρκ θα οδηγήσει τους δυο άντρες και ολόκληρο τον περίγυρό τους σε μια σπαρακτική τραγωδία.

Ο Μπένετ Μίλερ, σκηνοθέτης του «Capote» και του «Moneyball», βασίζεται σε πραγματική ιστορία και στήνει μια από τις πιο δυνατές, πιο περιεκτικές και πιο… οσκαρικές ταινίες της χρονιάς. Κατάβαση στην αντρική ψυχή, με εξαιρετικές ισορροπίες ανάμεσα στο δράμα και τον κυνισμό που στιγμή δεν χάνουν τον στόχο τους. Ο (κατ’ εξοχήν κωμικός) Καρέλ και ο (ζεν πρεμιέ) Τέιτουμ πετυχαίνουν δυο μοναδικές ερμηνείες χωρίς ψεγάδι. Μαζί τους το αμερικανικό όνειρο ξετυλίγεται στην πιο μελαγχολική, θλιμμένη εκδοχή του, σ’ ένα φιλμ που θα χαρακτηρίσει τη φετινή χρονιά στο αμερικανικό σινεμά.

Ο επιφανής άγνωστος (Un Illustre Inconnu)

Σκηνοθεσία: Ματιέ Ντελαπόρτ

Ηθοποιοί: Ματιέ Κασοβίτς, Μαρί-Ζοζέ Κροζ, Ερίκ Καραβακά

Ο Σεμπαστιέν ήθελε ανέκαθεν να είναι κάποιος άλλος, αλλά ποτέ δεν είχε τη φαντασία για να αναδημιουργηθεί. Ετσι παρατηρεί τους ανθρώπους που γνωρίζει, τους ακολουθεί στην ιδιωτική τους ζωή και «φοράει» τις προσωπικότητές τους. Ενδιαφέρον θρίλερ σχολιασμού της σύγχρονης απώλειας ιδιαίτερης προσωπικότητας, αλλά και της ίδιας της τέχνης του ηθοποιού, που στιγμή δεν χάνει την ένταση και την πρωτοτυπία του. Γαλλικό φορμαλιστικό σινεμά ανάμεσα στον Χίτσκοκ και τον Κρόνενμπεργκ σε ύφος, μ’ έναν θαυμάσιο Ματιέ Κασοβίτς σε διπλό ρόλο.

Πάντινγκτον (Paddington)

Σκηνοθεσία: Πολ Κινγκ

Ηθοποιοί: Μπεν Γουίσο, Νικόλ Κίντμαν, Χιου Μπόνεβιλ, Σάλι Χόκινς, Τζιμ Μπρόντμπεντ

Ο Πάντινγκτον, το αρκουδάκι από το Περού που λατρεύει τη μαρμελάδα πορτοκάλι, καταφτάνει στο Λονδίνο ελπίζοντας να βρει μια οικογένεια να τον υιοθετήσει. Αλλά οι δρόμοι και οι άνθρωποι της πόλης είναι πολύ πιο σκληροί και αφιλόξενοι απ’ ό,τι φανταζόταν μέσα στη θαλπωρή της φωλιάς του στον Αμαζόνιο. Το πιο αξιολάτρευτο αρκουδάκι με το παλτό μοντγκόμερι που, απ’ όταν το συνέλαβε η φαντασία του Μάικλ Μποντ, έγινε το έμβλημα του Λονδίνου, βρίσκει μια live action κινηματογραφική μεταφορά αντάξια της ιστορίας του. Θαυμάσιο σενάριο, πλοκή με σασπένς, ήρωες με περιεχόμενο, εξαιρετικό καστ που στιγμή δεν ξεφεύγει στην καρικατούρα, γενναιόδωρο γέλιο, τρυφερότητα και μια αγνή υπεράσπιση της διαφορετικότητας. Τυχεροί οι ενήλικες που θα συνοδεύσουν τα παιδιά στην αίθουσα. Τι άλλο να θέλει ο Πάντινγκτον, εκτός ίσως από ακόμα ένα βαζάκι μαρμελάδα...

Η Εξοδος: Θεοί και βασιλιάδες (Exodus: Gods and Kings)

Σκηνοθεσία: Ρίντλεϊ Σκοτ

Ηθοποιοί: Κρίστιαν Μπέιλ, Τζόελ Ετζερτον, Μπεν Κίνγκσλεϊ, Ααρον Πολ, Τζον Τορτούρο, Σιγκούρνεϊ Γουίβερ, Γκολσιφτέ Φαραχάνι

Αν και μεγάλωσαν σαν αδέλφια, ο Εβραίος Μωυσής επαναστατεί, με την προτροπή του Θεού, ενάντια στον Φαραώ Ραμσή της Αιγύπτου, ηγούμενος 600.000 σκλάβων και οδηγώντας τους προς τη Χαναάν. Ο Ρίντλεϊ Σκοτ γνωρίζει πώς να χειρίζεται πληθωρικά, μεγαλεπήβολα έπη και με άνεση καταφέρνει να χωρίσει τη θάλασσα ενός φιλόδοξου peplum. Μπορεί οι περιφερειακοί ηθοποιοί, από τον αποτυχημένα επιλεγμένο Ετζερτον στον ρόλο του Ραμσή, μέχρι τη Γουίβερ, που μετά βίας ξεστομίζει μια ατάκα, να παραμένουν απλώς διακοσμητικοί σ’ ένα προσεγμένης αισθητικής ιστορικό δράμα, αλλά ο Κρίστιαν Μπέιλ αναλαμβάνει τον ρόλο του Προφήτη με στιβαρότητα, σεβασμό και ναι, μεγάλη γοητεία, παρά τη φολκλόρ περιβολή του. Οι καλύτερες στιγμές της ταινίας είναι στην απεικόνιση των Πληγών της Αιγύπτου, που ξεπερνούν η μια την άλλη σε δέος και, χωρίς να εκσυγχρονίζει τη βιβλική ιστορία ή να της δίνει την όποια άλλη προέκταση, ο Σκοτ παραδίδει ένα απολαυστικό κομμάτι ακριβού, εντυπωσιακού σινεμά στο πνεύμα των ημερών – και του πεσμένου box office.

Λευκός Θεός (Fehér Isten)

Σκηνοθεσία: Κορνέλ Μουντρούτσο

Ηθοποιοί: Ζόφια Πσότα, Σάντορ Ζότερ, Λίλι Μονόρι, Λίλι Χόρβαθ, Λάζλο Γκάλφι, Εργουιν Νάγκι

Η 13χρονη Λίλι είναι ενθουσιασμένη με τον καινούργιο σκύλο της, τον ημίαιμο Χάγκεν, αλλά λόγω της έξτρα φορολογίας στους ιδιοκτήτες μη καθαρόαιμων σκυλιών ο πατέρας της τον εγκαταλείπει στον δρόμο. Αφού οι άνθρωποι δεν αντιδρούν στις διακρίσεις, θα αντιδράσουν τα ζώα και η εκδίκηση θα είναι ανηλεής. Συναρπαστική αλληγορία από τον Ούγγρο Κ. Μουντρούτσο, ντυμένη ως θρίλερ, η ταινία που συμμετείχε στο Φεστιβάλ Κανών και άνοιξε το φετινό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Το πρώτο πράγμα που μένει στη μνήμη είναι η απίστευτη χρήση μιας αγέλης εκατοντάδων σκυλιών, χωρίς ειδικά εφέ – οι σκύλοι είναι οι πρωταγωνιστές του φιλμ, ακόμη κι αν η «δραματοποίηση» των προσωπικοτήτων τους συχνά μοιάζει υπερβολική ή λιγότερο πειστική. Η ουσία της ταινίας ωστόσο δρα ακόμη δυνατότερα ως ένα τολμηρά σκηνοθετημένο πολιτικό «κατηγορώ» υπέρ όλων των αδύναμων και καταπιεσμένων του κόσμου, με εντονότερη αναφορά στη νεοναζιστική βία.

Saint Laurent: Η χρυσή εποχή (Saint Laurent)

Σκηνοθεσία: Μπερτράν Μπονελό

Ηθοποιοί: Γκασπάρ Ουλιέλ, Ζερεμί Ρενιέ, Λουί Γκαρέλ, Λεά Σεντού, Χέλμουτ Μπέργκερ, Βαλέρια Μπρούνι Τεντέσκι

Η ζωή του Ιβ Σεν Λοράν τις δεκαετίες του ’60 και του ’70, μέσα από τις σχέσεις του με τον Πιερ Μπερζέ και τον Ζακ ντε Μπασέρ και την εκτυφλωτική μαγεία του ταλέντου του στη μόδα και στο δράμα. Μακριά από την καθαρά βιογραφική ταινία «Yves Saint Laurent» του Ζαλίλ Λεσπέρ, που είδαμε νωρίτερα μέσα στη χρονιά, ο Μπονελό στήνει ένα εξπρεσιονιστικό, στιλιζαρισμένο και τρομερά γοητευτικό φιλμ για μια έξω από τα συνηθισμένα προσωπικότητα. Με εξαιρετικό πρωταγωνιστή τον Γκασπάρ Ουλιέλ, στηρίζεται λιγότερο στα γεγονότα και περισσότερο στην αίσθηση του μεγαλείου και της αδυναμίας του Ιβ Σεν Λοράν, μεταμορφώνοντάς τον σ’ έναν ήρωα βγαλμένο από σελίδες του Προυστ: μια ανάσα πάθους, διάνοιας και παρακμής.

Ο κήπος του Γιάλομ (The Yalom Cure)

σκηνοθεσία: Σαμπίν Γκίσιγκερ

Ειλικρινές, έντιμο και ατμοσφαιρικό ντοκιμαντέρ που τοποθετεί τον Ιρβιν Γιάλομ, έναν από τους διασημότερους ψυχοθεραπευτές και πιο επιτυχημένους συγγραφείς των ημερών μας, μπροστά στην κάμερα. Ο Γιάλομ ανατρέχει στα παιδικά του χρόνια, μιλά για τους γονείς του, τη γυναίκα του, τα παιδιά του, τον χρόνο που περνά, για τη δουλειά και την επιστήμη του και τη σχέση αλληλεπίδρασης μεταξύ τους, σαν γοητευτικός παραμυθάς που ακούς με ικανοποίηση. Μπορεί η ταινία να μην προκαλεί διάλογο με τον ήρωά της, παρά να τον αφήνει, χωρίς διακοπές, να μιλά στον θεατή, αλλά δεν παύει να αποτελεί ένα ευαίσθητο πορτρέτο με μια λειτουργική οικειότητα.

Καλάβρυτα: Ανθρωποι και σκιές

σκηνοθεσία: Ηλίας Γιαννακάκης

Ο Ηλίας Γιαννακάκης, ήδη από τη «Μακρόνησο», έχει αποδείξει την ικανότητά του να χειρίζεται με ακρίβεια και οξυδέρκεια τη νεοελληνική ιστορία. Ετσι και τώρα, παρουσιάζοντας τη σφαγή των Καλαβρύτων, ένα από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα του Δεύτερου Παγκόσμιου στην Ελλάδα, και τιμώντας την επέτειο των 70 χρόνων από την εκτέλεση 500 αντρών της πόλης, κάνει κάτι παραπάνω από ένα ακαδημαϊκό ντοκιμαντέρ. Το γεμίζει όχι απλώς με υλικό της εποχής, αλλά και με σημερινές μαρτυρίες των επιζώντων και των συγγενών των θυμάτων, δίνοντάς του μια επώδυνα πραγματική –δίπλα στην ιστορική– διάσταση. Και, ταυτόχρονα καταφέρνει με διακριτικότητα να σχολιάσει την αποτύπωση του γεγονότος στη σύγχρονη μνήμη ενός λαού, του ελληνικού, που μοιάζει, παραδόξως, να μην έχει απορρίψει τον φασισμό.

Κοινός παρονομαστής

Σκηνοθεσία: Σωτήρη Τσαφούλια

Ηθοποιοί: Αντώνης Αντωνίου, Βλαδίμηρος Κυριακίδης, Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, Ρένος Χαραλαμπίδης, Μαρκέλλα Γιαννάτου

Σ’ ένα παραδοσιακό καφενείο, τρεις άντρες πελάτες κι ο καφετζής συζητούν για τις γυναίκες και για την ταλαιπωρία που σημαίνει μια, όποιου τύπου, σχέση μαζί τους. Ο πρωτοεμφανιζόμενος Τσαφούλιας καταφέρνει να δώσει ζωντάνια στην ταινία, παρότι περιορίζεται σε τέσσερις τοίχους με ασταμάτητο διάλογο στο καθιστό. Ωστόσο το σενάριό του είναι ακατέργαστο, περισσότερο σαν ανάγνωση πεζογραφήματος, διδακτικό, συντηρητικό κι ανέμπνευστο και οι ερμηνείες, στις οποίες βασίζεται ολόκληρη η ταινία, επίπεδες, με εξαίρεση αυτήν του Βλαδίμηρου Κυριακίδη που πάντα δίνει τον καλό του εαυτό.