Στο επίκεντρο το ανεξάρτητο σινεμά και η Παλαιστίνη

Μία ήταν η ταινία που κέρδισε τα περισσότερα Οσκαρ φέτος και δεν ήταν αυτή που περιμέναμε. Κοινώς ήταν ένα από τα αουτσάιντερ: πρόκειται για το «Anora», μια ταινία ημι-ανεξάρτητη, μια παραγωγή σχετικά (έως πολύ) φθηνή για τα δεδομένα του Χόλιγουντ, με μόλις 6 εκατομμύρια ευρώ να έχουν διατεθεί για την ολοκλήρωσή της (αρκεί να σκεφτούμε πως ο περσινός νικητής, το φιλμ «Οπενχάιμερ», κόστισε ένα δισεκατομμύριο δολάρια!). Το θέμα της ήταν μια σεξεργάτρια από τη Νέα Υόρκη, η οποία ερωτεύεται και παντρεύεται έναν Ρώσο πελάτη της, γιο Ρώσου ολιγάρχη, αλλά δεν γίνεται αποδεκτή από τα πεθερικά της. Η «Anora» του Σον Μπέικερ απέσπασε συνολικά πέντε χρυσά αγαλματίδια στις κατηγορίες Καλύτερη Ταινία, Σκηνοθεσία, Α' Γυναικείος Ρόλος, Πρωτότυπο Σενάριο και Μοντάζ. «Η ταινία σώθηκε στο μοντάζ», είπε ο σκηνοθέτης Σον Μπέικερ, που έκανε και το μοντάζ της ταινίας, καθώς έπαιρνε το αντίστοιχο Οσκαρ (και είναι μεγάλη αλήθεια, καθώς το μοντάζ μπορεί να αλλάξει πραγματικά μια ταινία). Οταν, δε, λάμβανε το Οσκαρ Σκηνοθεσίας από τα χέρια του Κουεντίν Ταραντίνο, τον ευχαρίστησε γιατί χάρη στο δικό του φιλμ «Κάποτε στο Χόλιγουντ» και στη μικρή εμφάνιση της Μάικι Μάντισον, ως μιας κοπέλας που προσπαθεί να σκοτώσει τη Σάρον Τέιτ, ανακάλυψε κι ο ίδιος εκείνη που θα γινόταν μελλοντικά πρωταγωνίστριά του: «Βάζοντας τη Μάικι σε αυτόν τον ρόλο, με έκανε να την προσέξω και να αναγνωρίσω ένα μεγάλο ταλέντο», είπε. Η αλήθεια είναι πως αν ήταν η βραδιά κάποιου, σίγουρα ήταν του ίδιου, που από το πουθενά ξαφνικά πήρε τέσσερα Οσκαρ (!), αλλά και της 25χρονης Μάντισον, που, επίσης από το πουθενά, πήρε Οσκαρ Α' Γυναικείου, αφήνοντας «εκτός σκηνής» το φαβορί Ντεμί Μουρ, η οποία φάνηκε από την αντίδρασή της πως δεν το περίμενε: ξαφνιάστηκε και πέρασε κάποιος χρόνος μέχρι να χαμογελάσει και να χειροκροτήσει τη συνάδελφό της. Οσο για τη νεαρή Μάντισον, η ίδια δήλωσε ότι μεγάλωσε μεν στο Λος Αντζελες, αλλά το Χόλιγουντ φάνταζε πάντα μακρινό για εκείνη, ενώ αφιέρωσε το βραβείο στις σεξεργάτριες που γνώρισε καθώς προετοιμαζόταν για τον ρόλο. Δίχως να θεωρούμε (εμείς έστω) την ταινία κάτι το ιδιαίτερο (όπως και όσες κέρδισαν, εκτός από μία, για την οποία θα μιλήσουμε παρακάτω), ωστόσο εκπροσώπησε έναν θρίαμβο του ανεξάρτητου σινεμά, με τον Μπέικερ να μιλάει διαρκώς για τη στήριξη που χρειάζονται οι αίθουσες κινηματογράφου και να επιμένει πως τόσο τα στούντιο όσο και οι θεατές πρέπει να πηγαίνουν στην αίθουσα να δουν σινεμά (και όχι στις πλατφόρμες, όπως άφησε να εννοηθεί).

Πολλοί περίμεναν τα μεγάλα βραβεία να πάνε στο «Emilia Perez» που είχε και τις περισσότερες υποψηφιότητες. Ωστόσο η ταινία του Ζακ Οντιάρ κέρδισε μόνο δύο: Η Ζόε Σαλντάνα κέρδισε το Οσκαρ Β' Γυναικείου Ρόλου και το παρέλαβε κατασυγκινημένη (είναι η πρώτη Αφροαμερικανίδα που κερδίζει σε αυτή την κατηγορία!) δηλώνοντας «περήφανη κόρη μεταναστών» και το «El Mal» ανακηρύχτηκε Καλύτερο Τραγούδι. Δεν είναι λίγοι όσοι λένε πως για όλα «φταίει» η πρωταγωνίστρια και πρώτη τρανς γυναίκα υποψήφια για Οσκαρ, Κάρλα Σοφία Γκασκόν, η οποία εν τέλει βρέθηκε στο περιθώριο (δεν υπήρχε φωτογραφία της ούτε στη σελίδα της ταινίας στο Netflix, που έκανε την παραγωγή) εξαιτίας ρατσιστικών σχολίων που είχε κάνει στο παρελθόν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ταινία πάντως, που αφηγείται την ιστορία ενός Μεξικανού βαρόνου των ναρκωτικών ο οποίος αλλάζει φύλο, δεν εκλήφθηκε με «καλό μάτι» από του Μεξικανούς δημοσιογράφους, που άσκησαν σφοδρή κριτική. Η Σαλντάνα απάντησε πάντως πως «το φιλμ έγινε με αγάπη και όχι για να αναδείξει στερεότυπα».

Ο Εϊντριεν Μπρόντι κέρδισε το Οσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου για την ερμηνεία του στο «Brutalist» του Μπρέιντι Κόρμπετ. Υποδύεται έναν Εβραίο αρχιτέκτονα που επέζησε του Ολοκαυτώματος και διέφυγε στις ΗΠΑ για να κυνηγήσει το «αμερικανικό όνειρο». Η ερμηνεία του δεν είχε κάτι διαφορετικό από αυτήν που του είχε χαρίσει το πρώτο του Οσκαρ το 2002 για τον «Πιανίστα» του Πολάνσκι, ούτε και η σκηνική του παρουσία στη σκηνή του Dolby Theatre ήταν ιδιαιτέρως εμπνευσμένη: λίγο πριν ανεβεί στη σκηνή για να παραλάβει το τωρινό του Οσκαρ ξανάδωσε ένα φιλί στο στόμα στη Χάλι Μπέρι, όπως είχε κάνει το 2002 παραλαμβάνοντας το πρώτο του Α' Ανδρικού από τα χέρια της (τότε είχε κατηγορηθεί γι’ αυτό, καθώς ήταν απρόσμενο για την ηθοποιό, η οποία ωστόσο δεν ενοχλήθηκε, ενώ τώρα επανέλαβαν τη σκηνή για τις κάμερες). Επίσης προχθές ανεβαίνοντας για να παραλάβει το βραβείο του, πέταξε την τσίχλα του στη σύντροφό του Τζορτζίνα Τσάπμαν (πρώην σύζυγο του Χάρβεϊ Γουαϊνστάιν) - κάτι που σχολιάστηκε αρνητικά (και ορθώς).

Το Οσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλου πήγε στον Κίραν Κάλκιν για την ερμηνεία του στην ταινία «A Real Pain», μια δραμεντί σε σενάριο και σκηνοθεσία του Τζέσι Αϊζενμπεργκ. Η συγκεκριμένη βράβευση, αν μη τι άλλο, απέδειξε πως μπορεί η νέα γενιά ηθοποιών να συναγωνιστεί επί ίσοις όροις μεγάλα ονόματα της βιομηχανίας, όπως οι Εντουαρντ Νόρτον και Γκάι Πιρς που ήταν συνυποψήφιοι. Το «Κονκλάβιο» απέσπασε το Οσκαρ Διασκευασμένου Σεναρίου και μόνο, κάτι που για μας ήταν στο όριο της αδικίας, καθώς η πολύ καλή αυτή ταινία είχε οκτώ υποψηφιότητες, ενώ ο Ρέιφ Φάινς ήταν υποψήφιος για τον Α' Ανδρικό Ρόλο.

Πέρα από τα μεγάλα ονόματα, τα δίκαια ή τα άδικα των Οσκαρ, δύο ταινίες που βραβεύτηκαν όχι μόνο τις χαρήκαμε, αλλά ήταν και εξαιρετικά σημαντικό ότι επελέγησαν τόσο για καλλιτεχνικούς όσο και για πολιτικούς λόγους: Στην κατηγορία της Καλύτερης Ταινίας Κινουμένων Σχεδίων, το φιλμ «Flow» («Η γάτα που δεν φοβόταν το νερό») από τη Λετονία ξεπέρασε το «Ατίθασο Ρομπότ», παραγωγής της τεράστιας Dreamworks, κερδίζοντας το χρυσό αγαλματίδιο - κάτι που το άξιζε με κάθε τρόπο! Τέλος, στην κατηγορία Καλύτερο Ντοκιμαντέρ, το Οσκαρ κέρδισε το φιλμ «No other land» («Καμιά άλλη γη»), ένα φιλμ-ντοκουμέντο πάνω στην κατοχή του Ισραήλ στη Δυτική Οχθη, που παρακολουθεί επί πέντε χρόνια έναν Παλαιστίνιο αγωνιστή και έναν Ισραηλινό δημοσιογράφο που ψάχνει την αλήθεια (είχαμε πρόσφατα πάρει συνέντευξη από τους δύο σκηνοθέτες, «Δεχόμαστε απειλές και σωματική βία και μας αποκαλούν “προδότες”», 20.10.2024). Οι Μπάσελ Αντρα και Γιουβάλ Αμπραάμ έστειλαν και προχθές ένα ισχυρό μήνυμα παραλαμβάνοντας το βραβείο τους: «Δεν βλέπετε ότι οι ζωές μας είναι αλληλένδετες; Ο λαός μου θα είναι πραγματικά ασφαλής μόνο όταν ο λαός του Μπάσελ θα είναι πραγματικά ελεύθερος. Δεν είναι αργά για τη ζωή. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος», τόνισε ο Ισραηλινός Αμπραάμ. Με τον δικό του τρόπο «διαδήλωσε» υπέρ της Παλαιστίνης και ο Γκάι Πιρς που φορούσε στο πέτο του μια κονκάρδα με το μήνυμα «Λευτεριά στην Παλαιστίνη». Κάπου εκεί όμως τελείωναν και οι πολιτικές υποδηλώσεις της πρώτης βραδιάς απονομής Οσκαρ την εποχή της παντοκρατορίας πλέον του Τραμπ.