«Τρανς άτομα δολοφονούνται στη Ρωσία κάθε μέρα»

Πιστεύετε στα ξωτικά; Στα εξωκοσμικά πλάσματα που ήρθαν στον δικό μας κόσμο μόνο για να μοιραστούν ομορφιά, έρωτα και αγάπη; Υπάρχει άνθρωπος στη Γη που να μην έχει ακούσει γι’ αυτά; Που να μην έχει μεγαλώσει με τους θρύλους και τις απόκοσμες ιστορίες που τα συνοδεύουν; Γιατί λοιπόν σαν έρχεται η ώρα να τα συναντήσουμε στην απτή πραγματικότητα, τα εκδικούμαστε; Ποιο είναι το κακό που (μας) έχουν κάνει; Προς τι τόσο μίσος και βία;

Η Τζένα (Gena) είναι ένα τέτοιο πλάσμα. Αντρας, γυναίκα, queer, non binary... δεν έχει σημασία. «Μέσα στο κοστούμι νιώθω απροσπέλαστη. Δυνατή. Δυνατός - όποιο γένος κι αν χρησιμοποιήσω, το ίδιο νιώθω» ακούμε να λέει η ίδια στο ντοκιμαντέρ «Queendom» που επιλέχθηκε στο Διεθνές Διαγωνιστικό των Νυχτών Πρεμιέρας και προβάλλεται σήμερα στον κινηματογράφο ΑΣΤΥ. Η σκηνοθέτις του ντοκιμαντέρ Ανια Γκαλντάνοβα ήρθε στην Ελλάδα και τη συναντήσαμε. Ξωτικό και η ίδια, όπως και ο πρωταγωνιστής της. «Είμαι Ρωσίδα αλλά από τη μεριά του πατέρα μου έχω μογγολική καταγωγή. Αυτό φαίνεται στα χαρακτηριστικά μου και το γεγονός ότι δεν μοιάζω με τις Μοσχοβίτισσες και το ότι είμαι γυναίκα προφανώς ήταν αρκετοί λόγοι για να με σταματήσουν, βρίζοντάς με χυδαία, δύο άντρες στη Μόσχα, ενώ απλά περπατούσα στον δρόμο, να μη δεχτούν την αρνητική μου απάντηση στα χυδαία τους σχόλια και να με δείρουν σε βαθμό που παραλίγο να νοσηλευτώ... Αυτά δεν έγιναν κάποιες παλιές εποχές. Αυτά έγιναν πριν από λίγους μήνες. Πλέον είμαι και εγώ μαζί με την Τζένα και την κόρη μου πολιτικοί πρόσφυγες στη Γαλλία. Εχουμε αναγνωριστεί ως τέτοιοι και περιμένουμε απλώς να βγουν τα χαρτιά τής Τζένα, ώστε να μπορεί να ταξιδέψει και εκτός Ε.Ε., καθώς το ντοκιμαντέρ -μετά την εξαιρετική πορεία του στο φεστιβάλ Sundance- ταξιδεύει ανά τον κόσμο και θέλω να είναι και εκείνη μαζί μου» μας λέει.

«Μα σε έδειραν επειδή δεν έχεις μπλε μάτια και κόκκινα μάγουλα;» τη ρωτάμε, λες και μας κάνει εντύπωση (που δεν θα έπρεπε, αλλά πάντα μας κάνει). «Οι διακρίσεις είναι πιο έντονες όσο μεγαλώνει η ταξική διαφοροποίηση σε μια κοινωνία» μας απαντά. «Οσο φτωχοποιείται ο λαός, όσο «βιάζεται» από την εξουσία, τόσο βιαιότερος γίνεται και ο ίδιος. Οχι όμως προς την εξουσία, αλλά προς κάθε τι διαφορετικό. Προς κάθε τι, δηλαδή, που αποζητά μια νησίδα ελευθερίας και αυτοπραγμάτωσης μέσα σε αυτόν τον συφερτό αγωνίας και αδικίας. Οι αδικημένοι της κοινωνίας είναι συνήθως οι πιο βίαιοι. Ειδικά όσοι πιστεύουν πως θα έπρεπε να ανήκουν σε άλλη τάξη, πως είναι ανώτεροι, πως δεν είναι εργάτες, δεν είναι μικροαστοί, πως είναι πλασμένοι για χρήματα και εξουσία... Μπορεί να ισχύουν όλα αυτά, δε λέω. Αλλά αν δεν αποδεχτείς την τάξη σου, αν δεν δεις πως δεν είσαι αφεντικό, αλλά εργάτης και μάλιστα κακοπληρωμένος και κακοποιημένος, τότε δεν θα μπορέσεις ποτέ να αποτινάξεις από πάνω σου αυτή την πραγματικότητα. Και αντί ν’ αγωνιστούν συλλογικά προς αυτή την κατεύθυνση, κακοποιούν όπως κακοποιούνται...

»Ειδικά στη Ρωσία, αυτό είναι σύνηθες. Γιατί μιλάμε για έναν καταπιεσμένο λαό, ακόμη κι απ’ αυτούς που τους υποσχέθηκαν ελευθερία και δικαιοσύνη. Η Τζένα μεγάλωσε σε ένα χωριό κοντά στα γκούλαγκ, εκεί όπου χιλιάδες φυλακισμένοι πέθαναν υπό αβάσταχτες συνθήκες. Οι κάτοικοι φέρουν μέσα τους αυτές τις μνήμες, για τις οποίες ωστόσο δεν μιλούν ποτέ. Δεν υπάρχει οικογένεια που να μην έχει τουλάχιστον ένα τέτοιο περιστατικό να διηγηθεί. Επειδή όμως κανείς δεν μιλάει γι’ αυτό, έχει μετουσιωθεί σε ένα τραύμα που δεν εξωτερικεύεται, δεν γίνεται καν συλλογικό, και έτσι γίνεται ένα τέρας βίας και σκληρότητας. Και μετά ήρθε ο καπιταλισμός και μετά το σημερινό καθεστώς. Με νόμους κατά των τρανς και των queer και με μια επίφαση δημοκρατίας. Είναι ολοφάνερο πως δεν ζούμε σε δημοκρατικό καθεστώς στη Ρωσία» συνεχίζει.

Το ντοκιμαντέρ ξεκίνησε ως μια σειρά για τα τρανς άτομα στη Ρωσία. Ωστόσο σαν η Ανια γνώρισε την Τζένα ήταν φανερό στην ίδια πως θα έκανε μια ταινία μόνο επάνω της: η Τζένα, 22 ετών, γεννήθηκε αγόρι και μεγάλωσε στο Μαγκαντάν (ένα χωριό κοντά στην Κίνα) δίχως τους γονείς του, με τον παππού και τη γιαγιά του, που λάτρευε και το λάτρευαν. Μεγαλώνοντας προσπάθησε να σπουδάσει, αλλά εξαιτίας της εξωπραγματικής περσόνας που είχε επιλέξει να είναι ως καλλιτέχνης δεν έγινε δεκτός ώστε να συνεχίσει τα μαθήματα στο Πανεπιστήμιο. Ο παππούς τον πίεζε να αλλάξει, ώστε να μπορέσει να βρει δουλειά. Η γιαγιά του ήταν πάντα πιο κοντά του. Στο ντοκιμαντέρ αναλύεται αυτή η σχέση ως ένα δομικό συστατικό της προσωπικότητας της Τζένα αλλά και του γενικότερου κοινωνικού συνόλου: από τη μια η αγάπη για την οικογένεια και από την άλλη το μίσος για κάθε τι ανοίκειο, κάθε τι διαφορετικό. Η Τζένα είναι καλλιτέχνης. Με απίστευτα όμορφα και περίτεχνα κοστούμια που στηρίζει με το ψηλόλιγνο κορμί της και την ιδιαίτερη έκφρασή της, βγαίνει στους δρόμους αρχικά της πόλης της και μετά της Μόσχας, και «διαδηλώνει» με τον δικό της τρόπο. «Κινδυνέψαμε πολύ στη διάρκεια των γυρισμάτων. Από αστυνομία και πολίτες. Εβαζα ρολερ σκέιτ στον οπερατέρ, για να μπορεί να διαφύγει –να σωθεί ο ίδιος και ο εξοπλισμός. Γυναίκες δολοφονούνται, τρανς άτομα δολοφονούνται στη Ρωσία κάθε μέρα. Ελάχιστοι νοιάζονται. Αν δεν νοιάζεσαι, σταδιακά χάνεις τη συνειδητότητά σου. Αρα και την ανθρωπιά σου. Η καταπίεση είναι η πηγή του φόβου και της βίας» καταλήγει η Ανια.

ℹ️ Το ντοκιμαντέρ προβάλλεται δεύτερη φορά σήμερα, στις Νύχτες Πρεμιέρας, στο ΑΣΤΥ στις 17.45. Διεκδικεί το βραβείο στο Διεθνές Διαγωνιστικό. Εισιτήρια στο www.aiff.gr