Ας γελάσουμε με την τραγωδία της ζωής

Ο Ρόι Αντερσον παραμένει ο πιο ενδιαφέρων Ευρωπαίος auteur. Το αποδεικνύει και με το στεφανωμένο με Χρυσό Λιοντάρι «Ενα περιστέρι έκατσε σ’ ένα κλαδί, συλλογιζόμενο την ύπαρξή του». Ταυτόχρονα καταθλιπτικό και αισιόδοξο, ρομαντικό και ουμανιστικό, προκαλεί τον θάνατο με την ίδια επιμονή με τον του συμπατριώτη του Μπέργκμαν, αλλά με περισσότερο χιούμορ.

Ενα περιστέρι έκατσε σ’ ένα κλαδί, συλλογιζόμενο την ύπαρξή του

(A Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existence)

σκηνοθεσία: Ρόι Αντερσον

ηθοποιοί: Χόλγκερ Αντερσον, Νιλς Βέστμπλομ

«Και τώρα για κάτι ολότελα διαφορετικό». Οι Monty Python και η κωμική ματιά τους στο τραγικό παράδοξο της ζωής έρχονται συχνά στον νου στη νέα (και στις παλιότερες, άλλωστε) ταινία του Σουηδού Ρόι Αντερσον, τόσο εξαιτίας του ύφους της όσο και σε συγκεκριμένες στιγμές, όπως με τον βασιλιά Κάρολο τον 12ο που επιμένει να εμφανίζεται απροειδοποίητα, σαν την ισπανική Ιερά Εξέταση.

Με κεντρικούς ήρωες δυο πωλητές οι οποίοι εμπορεύονται αντικείμενα που σε κάνουν να γελάς, παρά τα σοβαρά κι αποκαρδιωμένα πρόσωπά τους, η νέα ταινία του Αντερσον είναι ένα αινιγματικό, πολυσύνθετο φιλμ που ταξιδεύει από την Ευρώπη του 18ου αιώνα, μέχρι ένα σημερινό κατάστημα που λέγεται «Πάρτι», αλλά δεν έχει διεύθυνση, με την ίδια διάθεση που έχουν οι τραγωδίες της ζωής μας όταν, αφού περάσουν, μας κάνουν να γελάμε για εκτόνωση.

Αυτό είναι το τρίτο και τελευταίο μέρος της κινηματογραφικής τριλογίας του Ρόι Αντερσον, με θέμα το «τι σημαίνει να είσαι ανθρώπινο ον», μαζί με τα «Τραγούδια από το δεύτερο όροφο» και το «Εσείς οι ζωντανοί», η ταινία που του χάρισε το Χρυσό Λιοντάρι στο φετινό Φεστιβάλ Βενετίας. Το «Περιστέρι» είναι μια βαθιά μελαγχολική ταινία, αποφασισμένη να διασκεδάσει: ένα «μεταφυσικό μπουρλέσκ», όπως το χαρακτηρίζει ο ίδιος ο δημιουργός του, ένα σκοτεινό, σουρεαλιστικό ποίημα όπου κάποιος, επίμονα κι απελπισμένος, ρίχνει πάνω του μια σταθερή ακτίνα φωτός, πεπεισμένος ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο χάλια όσο ίσως πιστεύουμε.

Στο γνώριμο, για το καλλιτεχνικό κοινό τουλάχιστον, ύφος του ο Αντερσον κατασκευάζει με επιμέλεια και σχολαστικότητα έναν κόσμο που είναι όλος ξεθωριασμένος, από μέσα κι απέξω, από τα μπεζ-γκρι ντεκόρ μέχρι το βαμμένο πάλλευκο δέρμα των ηρώων. Πανέμορφο σινεμά και ταυτόχρονα, με την αίσθηση του χοροθεάτρου, μια μακέτα ζωής όπως την κατευθύνει, μαζί με το στοχευμένο βλέμμα του θεατή, ο Αντερσον. Μια διαδοχή σταθερών πλάνων απίστευτης λεπτομέρειας και ατμόσφαιρας, σαν μικρές αυτόνομες βινιέτες, μια ταινία πιο άμεση και προσιτή από τις προηγούμενες – ή απλώς εμείς γνωρίσαμε πια καλύτερα τον κόσμο του και τον περιμένουμε, μαζί με τις παραξενιές του.

Αν γίνεται ένα έργο τέχνης να είναι ταυτόχρονα καταθλιπτικό και αισιόδοξο, αυτό είναι η ταινία του Ρόι Αντερσον, γεμάτη από έναν χαρακτηριστικό ρομαντισμό και ουμανισμό που, χωρίς ίχνος ειρωνείας ή κυνισμού, προκαλεί τον θάνατο με την ίδια επιμονή με τον συμπατριώτη του Ινγκμαρ Μπέργκμαν, αλλά με περισσότερο χιούμορ και μια (καλά κρυμμένη) ελαφρότητα στις προθέσεις του. Μια τραγικωμωδία του παραλόγου για τη μοναξιά, τη χαμένη αγάπη κι αισιοδοξία, τη ζωή και το ξεθύμασμά της, σ’ ένα φιλμ-ταξίδι, εικαστικό και υπαρξιακό, για θεατές πρόθυμους να σκεφτούν στη διάρκεια και να κουβεντιάσουν μετά. Κι αν το «Περιστέρι» είναι μάλλον η πιο απαλή από τις ώς τώρα ταινίες του Ρόι Αντερσον, με μια φορτωμένη, αν και αξιαγάπητη, επιτήδευση, ο Σουηδός σκηνοθέτης παραμένει ο πιο ενδιαφέρων σημερινός Ευρωπαίος auteur.

Δύο ανάσες (Respire)

σκηνοθεσία: Μελανί Λοράν

ηθοποιοί: Ζοζεφίν Ζαπί, Λου ντε Λαζ, Ιζαμπέλ Καρέ

Η Τσάρλι είναι μια όμορφη και ταλαντούχα 17χρονη κοπέλα, γεμάτη με το πάθος, την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα της δικής της εφηβείας. Η συνομήλική της Σάρα είναι μια ανάσα δροσερού αέρα, ένας ανεμοστρόβιλος δυναμισμού και σιγουριάς. Η σχέση ανάμεσα στα δύο κορίτσια θα είναι γεμάτη ένταση, τρικλοποδιές και τον εύθραυστο ενθουσιασμό μιας πρωτόγνωρης εγγύτητας.

Η ηθοποιός Μελανί Λοράν σκηνοθετεί για δεύτερη φορά (μετά το «The Adopted»), βασισμένη στο νεανικό μυθιστόρημα της Αν-Σοφί Μπρασμ, μια ταινία γεμάτη εφηβικό ερωτισμό και κοριτσίστικες ανάσες.

Το παιδί ζιγκ ζαγκ (Nono, het Zigzag Kind)

σκηνοθεσία: Βίνσεντ Μπαλ

ηθοποιοί: Ιζαμπέλα Ροσελίνι, Μπούργκαρτ Κλάουσνερ, Φέντια Βαν Χούετ, Τόμας Σιμόν

Ο 13χρονος Νόνο θέλει να γίνει ο καλύτερος αστυνομικός επιθεωρητής του κόσμου, σαν τον μπαμπά του. Μόνο που συνέχεια μπλέκει σε μεγαλύτερους μπελάδες απ’ αυτούς που προσπαθεί να ξεμπλέξει. Ενα ταξίδι με το τρένο θα τον φέρει κοντά στον αρχιληστή Φέλιξ, σ’ ένα πλήθος από ευφάνταστες μεταμφιέσεις, ανθρωποκυνηγητά και μοιραίες γυναίκες, αλλά και στην κρυφή αλήθεια για τον πατέρα και τη μητέρα του. Γερμανική παιδική ταινία που τιμήθηκε με το Βραβείο Νεανικού Κοινού στα τελευταία βραβεία της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου.

Ο αγγελιοφόρος πρέπει να πεθάνει (Kill the Messenger)

σκηνοθεσία: Μάικλ Κουέστα

ηθοποιοί: Τζέρεμι Ρένερ, Ρόμπερτ Πάτρικ, Τζένα Σιμς

Αφότου αποκαλύπτει την εμπλοκή της CIA σε παράνομες αγοραπωλησίες όπλων και ναρκωτικών, ο δημοσιογράφος Γκάρι Γουέμπ καταδιώκεται μέχρι το σημείο της απόπειρας αυτοκτονίας. Ο δημιουργός τού «Homeland» καταπιάνεται με την πραγματική ιστορία του βραβευμένου με Πούλιτζερ δημοσιογράφου, με ιδανικό πρωταγωνιστή τον πάντα «Avenger» Τζέρεμι Ρένερ.

Μεταμόρφωση (Horns)

σκηνοθεσία: Αλεξάντρ Αζά

ηθοποιοί: Ντάνιελ Ράντκλιφ, Τζούνο Τεμπλ, Τζο Αντερσεν, Μαξ Μινγκέλα

Ο Ιγκ κατηγορείται ότι βίασε και σκότωσε την κοπέλα του, αλλά εκείνος δεν μπορεί να θυμηθεί στιγμή από το συμβάν. Επιπλέον το επόμενο πρωί ξυπνά… με κέρατα στο μέτωπό του, τα οποία δεν είναι ορατά σε τρίτους, αλλά, αντίθετα, έχουν τη μαγική ιδιότητα να προκαλούν εξομολογήσεις εγκλημάτων, πράγμα που θα φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο στον Ιγκ για να εξιχνιάσει το έγκλημα.

Διασκευή του μυθιστορήματος του Τζο Χιλ, πιστή και γεμάτη καλές προθέσεις αλλά αποτυχημένες επιλογές, με τον Ντάνιελ Ράντκλιφ ν’ αναζητά ακόμα έναν post-Χάρι Πότερ ρόλο που να του ταιριάζει.