Ρεφενέδες

Το εσθίειν και κατά μόνας και μετά φίλων.

Εκτός από το πίειν, και το εσθίειν είναι τέχνη, και μάλιστα φυσίζωη· είναι το αίτιο (η τέχνη) της ολιγάρκειας (ή και το αποτέλεσμά της θα μπορούσε να αντιτείνει κάποιος). Το εσθίειν και κατά μόνας και μετά φίλων. Αγαπώ τους ξεχασμένους ρεφενέδες (που ευτυχώς επανακάμπτουν), φτωχικούς, αλλά τερψιμβρότους (φαιδρύνοντες την καρδίαν των ανθρώπων κατά τα λεξικά...).

Μ’ εντυπωσιάζουν σ’ αυτές τις συνάξεις οι ρινήλατοι (αυτοί που ιχνηλατούν διά της οσμής) συνδαιτυμόνες. Αντιλαμβάνονται τα πάντα: ποιος είναι ο ξεχωριστός μεζές, ο καλομαγειρεμένος, ο πιο γευστικός και ανάλογα πιάνουν θέση στην (ομο)τράπεζα. Εχουν ικανότητες, σκέφτομαι, που εμείς οι υπόλοιποι δεν διαθέτουμε, πιθανώς να κουβαλάνε κι έναν οσφρητικό ή γευστικό πολιτισμό πολύ ανώτερο από τον δικό μας. Εμείς οι αδαείς περί αυτά τα σπουδαία απλώς τσιμπολογάμε ό,τι να ’ναι κάτω από την κυριαρχική ειρωνεία των υπεροχικών δαημόνων του εσθίειν. Τουλάχιστον δροσίζεται εξ ίσου ο οισοφάγος μας με τον δικό τους· εκεί δεν έχουν καλύτερες γνώσεις... Θα ‘λεγα ότι και υστερούν στον διονυσιακό αυτό τομέα.

Πίσω, στους ρεφενέδες. Είναι μερικοί που συμπεριφέρονται βουλιμικά χωρίς να είναι κοιλιόδουλοι. Αυτή η συμπεριφορά είναι, θαρρώ, καθαρά πολιτισμικού περιεχομένου, έλλειψης κάποιας (ποιας;) πολιτισμικότητας που είναι με τη σειρά της προϊόν ανυπαρξίας πολιτικής παιδείας, που έλεγε-δίδασκε το εξής: θα επιζήσει όποιος είναι πιο ικανός, πιο μάγκας, όποιος προλάβει! Οι περισσότεροι -κρίμα- έκαναν φιλοσοφία αυτή την προσταγή. Εάν, όμως, συνομιλήσεις μαζί τους, εύκολα αντιλαμβάνεσαι ότι δεν ήσαν έτσι στα νιάτα τους, ότι μεταλλάχθηκαν από τη βασιλεία του ατομισμού και του ανταγωνισμού, μιας ορθολογιστικής επιβίωσης (όποιος προλάβει...). Τέλος πάντων, κάποια στιγμή αποκαθίσταται η ευθημοσύνη (τάξη) στην παρέα (είτε οι βουλιμικοί συγκρατούνται είτε οι υπόλοιποι κάνουμε τα στραβά μάτια). Αρχίζει τότε η ζύμωση της κοινότητας, της κοινοκτημοσύνης (εντάξει, όχι ακριβώς), διαμορφώνονται νέοι ψυχισμοί, διαπλάθεται νέα συμπεριφορά· ένα φως στέκεται υπέρ τις κεφαλές όλων, τα σώματα αναλαμβάνουν περισσότερες πρωτοβουλίες (οι μορφασμοί και οι κινήσεις υπερέχουν της ομιλίας). Δεν είναι σύναξη φτωχών οι ρεφενέδες, αλλά μια λοιδορία στους πλουσίους και τους ματαιόδοξους, στο εγώ και στην εξουσία. Χαίρομαι τους καλούς αφηγητές, αυτούς που ξέρουν να λένε χαρούμενα κι εύθυμα ανέκδοτα, αλλά που αφήνουν χρόνο και στους υπόλοιπους (το να δίνεται χρόνος σε όλους το θεωρώ εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για να συμμετάσχεις σ’ ένα ρεφενέ). Ουδείς θέλει να φύγει όταν διογκούται η συγκίνηση, η επικοινωνία, αλλά τι να κάνουμε, το μεροκάματο μάς καλεί, άλλος δώθε, άλλος κείθε. Πολύτιμες, μοναδικές οι ώρες του ρεφενέ· πολλοί το είχαμε λησμονήσει. Ωρες ρεφενέ: ώρες Δημοκρατίας (δεκτή πάσα ένστασις...). Ο χώρος και ο χρόνος αποκτάνε άλλη διάσταση· το σύμπαν εισέρχεται μέσα μας ή εμείς, οι συμμετέχοντες, κλασαυχενιζόμεθα ότι το προσκαλούμε στην παρέα μας, κι αυτό, πρόθυμο, έρχεται.