Για το συνέδριο

Φυσικά και δεν θα πρωτοτυπήσει κανείς λέγοντας ότι το πρώτο συμπέρασμα από το Β’ Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι ο πρόεδρός του και πρωθυπουργός είναι ο αναμφισβήτητος ηγέτης.

Το ότι δεν υπήρχε, δεν κατέβηκε άλλος υποψήφιος αντίπαλός του δείχνει ακριβώς το ίδιο πράγμα. Ποιος άλλος θα μπορούσε να ήταν; Ούτε έγινε πρόταση ούτε, φυσικά, αυτοπροτάθηκε.

Η αναγνώριση της πραγματικότητας μπορεί να εκληφθεί και ως προσωπολατρία; Μα, τα πράγματα είναι απλά. Ακόμα κι αν το 93,54% πλησίαζε το 100% τι θα άλλαζε; Δηλαδή να πέσουν ακόμα κάποιες ψήφοι λευκές ή άκυρες για να μη φανεί το αποτέλεσμα, όπως συνηθίζεται να λέγεται, σαν «Τσαουσέσκου» ή «σταλινικό»;

Αν υπήρχε και άλλος υποψήφιος θα εκπροσωπούσε μάλλον διαφορετική πολιτική ή έστω διαφοροποιημένη από αυτήν του Αλέξη Τσίπρα.

Διότι συνήθως οι διαφορετικοί υποψήφιοι για την ηγεσία ενός κόμματος εκφράζουν αυτή τη διαφοροποιημένη, έως συγκρουόμενη η μια με την άλλη, πολιτική. Κι αυτό το είδαμε σε ανάλογα συνέδρια στο παρελθόν στον Συνασπισμό, δηλαδή το είδαμε εκτός από τα λεγόμενα αστικά κόμματα και στον αριστερό χώρο.

Ιδιαίτερα μετά την αποχώρηση, πέρυσι, του τμήματος του ΣΥΡΙΖΑ που έγινε Λαϊκή Ενότητα και ακολούθησαν η Πλεύση και οι κινήσεις του Βαρουφάκη και του Λαπαβίτσα και μετά την εκλογική επαναβεβαίωση πέρυσι τον Σεπτέμβριο η στοίχιση του χώρου και του κόμματος και η συσπείρωση στον ηγέτη ήταν αναπόφευκτες και φανερές.

Αν αναλογιστούμε την αναγνώριση στο πρόσωπό του του καθοριστικού ρόλου στην εξέλιξη και πορεία του κόμματος -από το 4% στο 37% και στην κυβέρνηση,

● αν δούμε τη μάχη που του αναγνωρίζουν ότι δίνει αυτός και συλλογικά η κυβέρνηση στο πλαίσιο των αξιολογήσεων και της πορείας να βγει η χώρα από τα Μνημόνια,

● αν υπολογίσουμε τη λυσσαλέα επίθεση και τον πόλεμο, εσωτερικά από κανάλια και την αντιπολίτευση με προεξάρχουσα τη Δεξιά αλλά φτάνοντας και ώς το ΚΚΕ,

● αν επισημάνουμε τον κίνδυνο της ακροδεξιάς και τα συσσωρευμένα προβλήματα, κοινωνικά, οικονομικά, ιδιαίτερα το προσφυγικό, όλα οδηγούν στη συσπείρωση, στην αναγνώριση και τελικώς στο αποτέλεσμα που εκφράζεται με την επανεκλογή του.

Προφανώς και δεν είναι ρόδινα όλα, προφανώς και υπάρχουν δυσκολίες, προφανώς έγιναν και λάθη και παραλείψεις και αστοχίες και «φάουλ», προφανώς είχαμε δυσλειτουργίες, ολιγωρίες, προσωπικές φιλοδοξίες. Ισως και να μην ικανοποίησε πλήρως όλους η εισήγηση-ομιλία του στο συνέδριο. Π.χ. δεν είχε αναφορά στον πολιτισμό, στην αγροτιά, στην επιχειρηματικότητα. Σταθμίζοντας όμως τα πράγματα κατέληξαν στο αυτονόητο, με το 93,54%.

Ωστόσο έχουν μείνει και ορισμένες άλλες καταστάσεις από το συνέδριο. Δεν ήταν συγκρούσεις πολιτικές, ιδεολογικές, δηλαδή σε θέματα πολιτικής γραμμής και θέσεων. Ηταν κυρίως το θέμα της συμμετοχής των βουλευτών στην ποσόστωση με τα κυβερνητικά στελέχη για την Κεντρική Επιτροπή και επίσης ο αριθμός των μελών της Κ.Ε.

Εδώ ακριβώς εκδηλώθηκε και η «κόντρα» προβεβλημένων στελεχών με τον πρόεδρο. Προς τι όμως αυτή η κόντρα; Ο λόγος είναι να περιοριστεί ο αριθμός των βουλευτών, οι οποίοι είναι μάλιστα εκλεγμένοι και εκ των πραγμάτων αντιπροσωπεύουν τον λαό, την κοινωνία; Μήπως απέβλεπαν, με την αντίδρασή τους, να ενισχύσουν το «καθαρό» κόμμα;

Ή βρέθηκε «ευκαιρία» να φανεί ότι αντιπαρατίθενται με τον πρόεδρο; Το συνέδριο, πάντως, στην ψηφοφορία τάχθηκε με τη θέση του προέδρου. Αλλο ένα δείγμα, μάλλον απόδειξη, της αναγνώρισης και του ηγετικού ρόλου του.

Το ζήτημα σχέσεων κυβέρνησης και κόμματος έχει να κάνει και με τους διακριτούς ρόλους και με τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου και με την ανάπτυξη του κόμματος και τη σχέση με την κοινωνία.

Είναι η πρώτη φορά που εμφανίζονται τα προβλήματα αυτά καθώς για πρώτη φορά το κόμμα της Αριστεράς βρίσκεται στη διακυβέρνηση της χώρας με τον ρόλο, τον κορμό της κυβέρνησης, που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Και επειδή έχει την αξία της η αντιμετώπιση καταστάσεων παρόμοιων και σε άλλα κόμματα, όχι μόνο της Αριστεράς, όπου η αναφορά γίνεται στην Ιστορία άλλων χωρών και διαφορετικών καταστάσεων, η περίπτωση π.χ. του ΠΑΣΟΚ, όπου το κόμμα (κίνημα το έλεγαν) με το Εκτελεστικό Γραφείο και την Κ.Ε. ήταν στα πάνω του ή έχανε τη λάμψη και τον ρόλο του, καλό είναι να μελετηθεί. Οχι βεβαίως αντιγραφές, αλλά με τη μελέτη διδάσκεται και μαθαίνει κανείς.

Στη διαδικασία για την εκλογή των συνέδρων από τις οργανώσεις ασκήθηκαν «πιέσεις» και υποδείξεις «από τα πάνω» να εκλεγούν στελέχη για σύνεδροι. Μα, η δημοκρατία λέει απλά πως από τη σύγκρουση απόψεων και θέσεων και από τη δουλειά αναδεικνύονται τα στελέχη, οι οργανώσεις και τα μέλη που κρίνοντας επιδοκιμάζουν ή αποδοκιμάζουν. Ή είναι θεωρητικά αυτά;

Η κατεύθυνση-πίεση για προτίμηση μάλλον ξεφεύγει από την τυπική δημοκρατική διαδικασία. Και γιατί δεν κατεβαίνει επισήμως κατάλογος από την ηγεσία του κόμματος; Και, πάντως, παραμένει απρόσωπη η περίφημη «καθοδήγηση»;

Στη βράση κολλάει το σίδερο. Και ο ενιαίος κατάλογος των υποψηφίων για την Κ.Ε. είναι ένα μεγάλο βήμα. Ισως η εμπειρία από το πρόσφατο παρελθόν να είναι οδηγός. Αν και οι τάσεις κινήθηκαν κάπως διακριτά, αν και σαφώς χρειάζεται συνεννόηση, το ζητούμενο τελικώς είναι να λειτουργήσει ενιαία και όχι ως ομοσπονδία το κόμμα.