Eλπίζοντας στις παρενθέσεις

Τελικά έγινε αυτός ο διάλογος μεταξύ Βενιζέλου-Τσίπρα στην πρόσφατη συνάντησή τους στο υπουργείο Εξωτερικών, όπως ισχυρίστηκε ο συνάδελφος Γ. Παπαχρήστος στα «Νέα»; Οχι, λέει το ΠΑΣΟΚ, γιατί ο πρόεδρός του δεν χρησιμοποιεί τις φράσεις που του αποδόθηκαν και επιπλέον η συνάντηση είχε μοναδικό αντικείμενο τα εθνικά θέματα. Δεν ήμουν εκεί, ωστόσο με βάση την κοινή λογική μπορώ να υποθέσω τα εξής:

● Είναι μάλλον απίθανο Βενιζέλος και Τσίπρας να συζήτησαν επί δύο ώρες (τόσο κράτησε η συνομιλία) για την εξωτερική πολιτική, ενώ την ίδια ώρα στην ατζέντα κυριαρχούσαν άλλα θέματα. Οσο στοχοπροσηλωμένος και να είσαι, δεν είναι δυνατόν να μην ασχοληθείς και με ζητήματα υψηλού κινδύνου και μεγάλου ενδιαφέροντος που αφορούν το μέλλον της χώρας και απασχολούν τα κόμματα και τους πολίτες. Και ο πιο αυστηρός γραφειοκράτης δεν θα αντισταθεί στον πειρασμό να παραβιάσει το πρωτόκολλο, όταν μάλιστα διακυβεύονται πολλά.

● Ο δημόσιος λόγος διαφέρει από τον ιδιωτικό. Αυτονόητο. Και δεν αναφέρομαι μόνο στο περιεχόμενο αλλά και στη μορφή. Δεν εκφράζεσαι δημοσίως όπως το κάνεις ιδιωτικώς. Φράσεις που δεν θα επιτρέπαμε στον εαυτό μας να χρησιμοποιήσει σε μια δημόσια συζήτηση μπορούν να μπουν στο στόμα μας όταν το κλίμα είναι χαλαρό και πιστεύουμε ότι δεν θα διαρρεύσουν. Ετσι, ακόμη και ο Ευάγγ. Βενιζέλος θα μπορούσε να μιλήσει κατ’ αυτόν τον τρόπο σε μια ιδιωτική συζήτηση. Να θυμίσουμε, για την ιστορία, ότι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής συνήθιζε να μπινελικώνει συνεργάτες του όταν θύμωνε, ενώ ο Κώστας Σημίτης τη βραδιά των Ιμίων έβρισε τους ένστολους που συμμετείχαν στη σύσκεψη επειδή βρήκε την πρότασή τους ιδιαζόντως ανόητη και επικίνδυνη. Αμφότεροι δημοσίως ήταν μετρημένοι. Ο δεύτερος στα όρια του συντηρητικού καθωσπρεπισμού.

● Αυτό που υποψιάζομαι βασίμως ότι υποχρέωσε το ΠΑΣΟΚ να εκδώσει την ανακοίνωση δεν ήταν η ατάκα Βενιζέλου προς τον Τσίπρα ότι «αυτοί (σ.σ. οι δανειστές) θα σε γαμήσουν από την πρώτη μέρα», αλλά η συμβουλή που φέρεται να του έδωσε: «Γιατί βιάζεσαι; Αφού κάποια στιγμή θα έρθεις (σ.σ. θα γίνεις πρωθυπουργός), γιατί θέλεις να μπλέξεις από τώρα στα σκατά;». Με τα δικά μου λόγια: «Ασε να κάνουμε εμείς τη βρόμικη δουλειά και στη συνέχεια αναλαμβάνεις εσύ».

Από τα συμφραζόμενα προκύπτει ότι στην κυβέρνηση έχουν συμφιλιωθεί με την ιδέα της ήττας και επιδιώκουν να κλείσουν τη συμφωνία με την τρόικα για να δημιουργήσουν τετελεσμένα που θα βρει μπροστά της μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Ούτε το ένα ούτε το άλλο θα παραδεχτούν δημοσίως. Ιδιωτικώς μπορούν. Οταν όμως το ιδιωτικό γίνεται δημόσιο έρχονται οι διαψεύσεις. Μόνο που δεν πείθουν.

Αλλωστε, το σενάριο που κερδίζει έδαφος εσχάτως στους κυβερνητικούς κύκλους είναι αυτό της «αριστερής παρένθεσης». Η πρόβλεψή τους (καλύτερα η επιθυμία τους) είναι ότι οι δανειστές θα είναι άτεγκτοι, δεν θα δεχτούν να συζητήσουν καμία αλλαγή στις πολιτικές τους, δεν θα δώσουν παράταση χρόνου στη νέα κυβέρνηση και βεβαίως θα αρνηθούν οποιαδήποτε διευθέτηση του ελληνικού χρέους προς την κατεύθυνση που έχει διακηρύξει ο ΣΥΡΙΖΑ. Στην περίπτωση αυτή η νέα κυβέρνηση θα υποχρεωθεί είτε να πάει σε μετωπική σύγκρουση είτε να υποκύψει. Και οι δύο επιλογές, υποστηρίζουν, θα είναι καταστροφικές για τον ΣΥΡΙΖΑ και γρήγορα θα καταρρεύσει υπό το βάρος της αποτυχίας του. Να θυμίσουμε ότι η θεωρία της παρένθεσης έχει παίξει δύο φορές στο παρελθόν. Την πρώτη το 1981 από τη Δεξιά και τη δεύτερη το 1990 από το ΠΑΣΟΚ. Και στις δύο περιπτώσεις, με χαρακτηριστικότερη αυτή του 1981, η πραγματικότητα γελοιοποίησε τους σεναριογράφους.