Εχουν αρχίσει εδώ και λίγο καιρό διεργασίες και κινήσεις στον χώρο της Ανώτατης Παιδείας, που αποβλέπουν να καταστρατηγηθεί η βασική κατεύθυνση και λειτουργία, που είναι η ανεξαρτησία στη διδασκαλία και η συλλογικότητα του οργάνου.
Η μεγάλη αλλαγή έγινε το 1982, με την ψήφιση του σχετικού νόμου, και ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια αλλαγές, πάντοτε όμως στην ίδια κατεύθυνση.
Δεν έλειψαν στρεβλώσεις, παρενέργειες ή και καταστρατηγήσεις από την πλευρά και των διδασκομένων.
Αλλωστε, τρωτά παρουσιάζονται στην εφαρμογή νόμων, όχι λίγων. Μεγάλος λόγος έχει γίνει για «δοσοληψίες», για «αλισβερίσι» κατά την εκλογή των πρυτανικών αρχών και καθηγητών, για κακό τρόπο συμμετοχής των φοιτητών κ.λπ.
Ωστόσο, παραμένουν κύρια στοιχεία της αλλαγής, κορυφαίες εκδηλώσεις, η συλλογικότητα, το συλλογικό όργανο και η ανεξαρτησία της διδασκαλίας, ανεξαρτήτως της βαθμίδας του διδάσκοντος, πράγματα που δεν έχουν καμιά σχέση με το πνεύμα του ενός, με την «αυθεντία» της έδρας, του καθηγητή.
Η ανεξαρτησία της διδασκαλίας, η ελευθερία του λόγου είχαν βεβαίως έλεγχο, αυτός όμως δεν είχε σχέση με τον τρόπο που γίνεται το μάθημα, η διδασκαλία, πώς «θα κάνεις μάθημα», με άλλα λόγια.
Υπάρχει το αντικειμενικό κριτήριο της γνώσης, που ισχύει για τον διδάσκοντα, ανεξαρτήτως βαθμίδος.
Ο έλεγχος ασκείται στο συλλογικό όργανο, στον τομέα, στον υποτομέα κ.λπ., με συνεννόηση και βάσει του γενικού πλαισίου.
Είναι αυτονόητο πως θα υπάρχει ενιαίος τρόπος κατά τις εξετάσεις.
Λειτούργησε παλαιότερα, πολύ καλά μάλιστα, η στάση και αντίληψη καθηγητών, που δεν θέλησαν να αφήσουν την πρωτοβουλία στον τρόπο που θα γινόταν το μάθημα.
Εχουμε όμως κρούσματα, που έγιναν γνωστά τον τελευταίο καιρό, κατά τα οποία καθηγητές πρώτης βαθμίδας επεμβαίνουν σε διδάσκοντες χαμηλότερης βαθμίδας αμφισβητώντας τη δουλειά τους, όταν αυτή είναι αναγνωρισμένη και από τους φοιτητές και από συναδέλφους τους.
Και κινούνται ώστε να αφαιρεθεί η δυνατότητα της διδασκαλίας του μαθήματος, ενεργώντας ως «προϊστάμενοι».
Ερχόμαστε έτσι στην προσπάθεια που γίνεται, στη φανερή διάθεση, να επιβληθεί ένας ρόλος, αυτός του «εποπτεύοντος» καθηγητή.
Τι θα πει όμως ότι αυτός εποπτεύει το μάθημα; Θα πει ότι αυτός καθορίζει και οι άλλοι ακολουθούν;
Η επίκληση ενδεχομένως της δημοκρατίας μέσω αυτού του ελέγχου δεν στέκει και είναι ακριβώς ψευδαίσθηση δημοκρατίας.
Με τον τρόπο αυτό, με την «εποπτεία», ανοίγει ο δρόμος για τη δημιουργία πλεγμάτων που θα λειτουργήσουν και στην προσπάθεια της ανάδειξης των διδασκόντων σε ανώτερες βαθμίδες.
Μπορεί να γίνει επίκληση και της αρχαιότητας, ώστε έτσι να επιβληθεί η εποπτεία.
Είναι όμως λανθάνον το κριτήριο της (δήθεν) αρχαιότητας, δεδομένου ότι το αληθινό κριτήριο είναι η γνώση, η εξειδίκευση της γνώσης.
Ετσι, γνώση καλύτερη του αντικειμένου, με το οποίο ασχολείται και διδάσκει, έχει π.χ. και ο λέκτωρ.
Και έχει αναγνωριστεί μάλιστα ως άριστος, φυσικά καλύτερος από καθηγητές κ.λπ.
Ετσι, έμπειρος είναι και ο λέκτωρ ή ο επίκουρος καθηγητής, ακόμη έμπειροι ήταν και οι βοηθοί, που έκαναν εργαστήρια και φροντιστήρια. Ηταν και δάσκαλοι.
Αντί για τον τομέα, που έχει την αρμοδιότητα να συντονίζει έργο, ενέργειες, προγράμματα, όπου εκεί φαίνεται η ανάγκη συνεννόησης των ανθρώπων, μπορεί να δομηθεί νέο σύστημα του τομέα σε επιμέρους ομάδες με επικεφαλής τον καθηγητή;
Αντί για την ανεξαρτησία και τη συλλογικότητα οδηγούμαστε σε «καπετανάτα».
Αν θιγούν οι βασικοί άξονες της μεταρρύθμισης, τότε αλλάζει, ανατρέπεται το σύστημα.
Εκεί βρίσκεται ο φόβος, η ανησυχία από τα τεκταινόμενα, από κινήσεις και διεργασίες, που γίνονται στον χώρο του Πανεπιστημίου. Ισως να γίνονται και εν ονόματι της «αναβάθμισης» της Παιδείας.
Πώς όμως θα γίνει αυτή; Με την επαναφορά του παλαιού καθεστώτος;
Με την «έδρα», την «αυθεντία», το «αλάθητο»; Ισως να εντάσσεται σε γενικότερη αντιπολιτευτική προσπάθεια, μετά την πολεμική και την κατασυκοφάντηση, ως η ενδεδειγμένη λύση!
Και κάτι άλλο, που δεν αφίσταται της ίδιας λογικής, αυτής του ενός, αυτού που ξεχωρίζει, αυτού που φαίνεται.
Πολλές φορές χαμηλόβαθμοι στο Πανεπιστήμιο είναι πολύ καλοί δάσκαλοι σε αντίθεση με υψηλόβαθμους, οι οποίοι είτε αδιαφορούν είτε απουσιάζουν, απέχουν εξ αιτίας ίσως της πολυαπασχόλησης, του παραγοντισμού, της πολυπραγμοσύνης...
Θα είναι λάθος αν αναρωτηθούμε πώς κάνουν αυτοί διδασκαλία και έρευνα;
Ετσι, οδηγούνται τα πράγματα στη στρεβλή εικόνα και μας σερβίρουν συμπεράσματα βλέποντας επιδερμικά τις καταστάσεις.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας