Moχλός ανάπτυξης η κοινοτική οργάνωση

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς οικονομολόγος για να εκτιμήσει ότι με περικοπές σε μισθούς και συντάξεις και παράλληλη άγρια αύξηση της φορολογίας εκείνο που επιτυγχάνεται είναι να περιοριστεί δραματικά το χρήμα που κυκλοφορεί στην αγορά, με άμεση συνέπεια να κλείνουν επιχειρήσεις και να αυξάνεται η ανεργία.

Αποδεικνύεται έτσι ότι οι συνταγές των δανειστών «σωτήρων» της Ελλάδος είναι ολέθριες και οδηγούν σε παραπέρα εξαθλίωση τους πολίτες, σε εξόντωση της τάξης των εμποροεπαγγελματιών και των βιοτεχνών και σε φυγή στο εξωτερικό των νέων με προσόντα.

Πρόκειται κυριολεκτικά για εθνική καταστροφή, την οποία αποδείχτηκε ότι είναι ανίκανο να ανακόψει το κυβερνητικό σύστημα της χώρας, όποιας κομματικής σύνθεσης και πολιτικής απόχρωσης κι αν είναι η κυβέρνηση.

Πληρώνει για ακόμη μια φορά η χώρα με βαρύτατο τίμημα το συγκεντρωτικό κυβερνητικό σύστημα που επέβαλε η βαυαροκρατία του Οθωνα, καταλύοντας τους πανάρχαιους κοινοτικούς θεσμούς με τους οποίους μεγαλούργησε και επιβίωσε ο Ελληνισμός και κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας προετοιμάζοντας την απελευθέρωσή του.

Ο καθηγητής Νικόλαος Πανταζόπουλος στο ιδιαίτερα ενδιαφέρον βιβλίο του «Ο ελληνικός κοινοτισμός και η νεοελληνική κοινοτική παράδοση» (εκδόσεις «Παρουσία», 1993) γράφει ότι οι κοινοτικοί θεσμοί λειτούργησαν ως παρακράτος μέσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και στην Εθνεγερσία κάλυψαν τη λειτουργία του ελεύθερου ελληνικού κράτους.

Για την απαξίωση των κοινοτικών θεσμών από το συγκεντρωτικό κράτος ο Νικ. Πανταζόπουλος γράφει: «Ο νεοέλληνας νομοθέτης, παγιδευμένος στα πλέγματα των ξένων προτύπων, που φιλοδοξούσε κάθε φορά να επιβάλει στον τόπο, δεν στάθηκε ικανός να αντιληφθεί το γνήσιο λαϊκό δημοκρατικό μήνυμα του κοινοτισμού.

»Από άγνοια ή από ξενομανία παραγκώνισε ή παραγνώρισε το γνήσιο πολιτιστικό πρότυπο για χάρη ξένων ή νόθων σχημάτων. (...) Οι κοινότητες από αυτάρκεις και αυτοδύναμες πολιτιστικές μονάδες τείνουν να εξελιχθούν σε παρασιτικούς αποδέκτες οικονομικών συστημάτων και τρόπων ζωής που, και όταν ακόμη βελτιώνουν επιφανειακά τη στάθμη ζωής των κατοίκων τους, αυτό γίνεται σε βάρος της πολιτιστικής τους ταυτότητας».

Με την κοινοτική οργάνωση, δηλαδή με την άμεση δημοκρατική συμμετοχή των πολιτών στη διοίκηση της κοινότητάς τους κυριάρχησαν οι Ελληνες σχεδόν σε όλη την έκταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το διαπίστωσε ο Γάλλος αρχαιολόγος, συγγραφέας και καθηγητής Γκαστόν Ντεσάν, που ταξίδεψε από το 1888 σ' ολόκληρη τη Μικρά Ασία.

Στο βιβλίο του «Στους δρόμους της Μικρασίας. Οδοιπορικό 1890. Χίος - Σμύρνη - Αϊδίνι - Εφεσος - Καρία - Πισιδία» (εκδόσεις «Τροχαλία», Αθήνα 1990) γράφει: «Εδώ, για μία ακόμη φορά, επαληθεύτηκε η εντύπωσή μου ότι οι Ελληνες είναι το μόνο ζωντανό στοιχείο σ' αυτό το ασιατικό νεκροταφείο. Σ' αυτούς τους ραγιάδες βλέπεις χαρά, ζωντάνια και φιλόφρονη εντιμότητα απέναντι στους κατακτητές τους.

»Κάνουν πολλά παιδιά, αλλά δεν διατηρούν χαρέμια. Πλάι στο τζαμί και το κονάκι έχουν χτίσει τα δύο εθνικά τους κάστρα: μια εκκλησία και ένα σχολείο. Το σχολείο δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια γυμνή αίθουσα όπου βρόμικα παιδάρια συλλαβίζουν την Ιλιάδα».

Των Ελλήνων οι κοινότητες κατά την τουρκοκρατία δεν συντηρούσαν μόνο σχολεία και εκκλησίες, αλλά και κοινοτικά ιατρεία, φαρμακεία, γηροκομεία, ορφανοτροφεία και άλλα ιδρύματα, χωρίς βεβαίως καμία χρηματοδότηση από το οθωμανικό κράτος.

Η σημερινή Τοπική Αυτοδιοίκηση της ανεξάρτητης Ελλάδας έχει συρρικνωμένες αρμοδιότητες, περιορισμένη χρηματοδότηση και οι πολίτες δεν συμμετέχουν άμεσα στη λειτουργία της.

Και όμως, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, δηλαδή οι δήμοι της χώρας μπορεί να εξελιχθούν σε μοχλούς ανάπτυξης με την ενεργό συμμετοχή των πολιτών, αν αναβιώσει η νεοελληνική κοινοτική παράδοση, αν, επιτέλους, γίνει ουσιαστική αποκέντρωση του υπερσυγκεντρωτικού κράτους.

Με τα Μνημόνια των ανάλγητων δανειστών, που εφαρμόζουν υποχρεωτικά οι κυβερνήσεις, η χώρα μένει μέσα στο τούνελ της οικονομικής κρίσης, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες έχουν εξαθλιωθεί και δεν φαίνεται να είναι κοντά η έξοδος.

Μ' αυτήν τη δραματική κατάσταση οι πολίτες, και ιδιαίτερα οι νέοι, δεν μπορεί να μένουν αδρανείς, ούτε να αντιδρούν μόνο με διαδηλώσεις. Είναι καιρός να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους.

Υπάρχουν παραδείγματα πολλών δήμων, που τόλμησαν και πέτυχαν να ιδρύσουν και να λειτουργήσουν με τη συμμετοχή και των πολιτών τους κερδοφόρες δημοτικές επιχειρήσεις εκμετάλλευσης των αστικών συγκοινωνιών, παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα, με άμεσο αποτέλεσμα την ανακούφιση των δημοτών τους.

Τις πρωτοβουλίες των δήμων οφείλει να τις ενισχύσει η κυβέρνηση με πολλούς τρόπους και χωρίς οικονομικό κόστος. Μπορεί π.χ. να εκχωρήσει άγονες κρατικές εκτάσεις για φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα, επίσης καλλιεργήσιμες εκτάσεις σε γεωργικούς και κτηνοτροφικούς συνεταιρισμούς.

Μπορεί ακόμα να ενθαρρύνει την εκμετάλλευση θερμοπηγών και να υποστηρίξει την ανάπτυξη τουριστικών περιοχών με εταιρείες λαϊκής βάσης, ώστε να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας.

Με πρόσκληση ξένων ηγετών, όπως έγινε με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, μπορεί να προβληθεί ο θρησκευτικός τουρισμός και να αξιοποιηθούν μοναδικά μνημεία όπως το Αγιον Ορος, τα Μετέωρα, η βυζαντινή Θεσσαλονίκη κ.ά. Ωρα, λοιπόν, να σηκώσουν τα μανίκια οι υπουργοί, όπως τους το ζήτησε ο πρωθυπουργός.