Οffshore, πολιτικοί και banksters

Ο όρος «σκιώδης» οικονομία εισήχθη πριν από μερικά χρόνια στο διεθνές λεξιλόγιο από τον οικονομολόγο, πρώην επικεφαλής του PIMCO, του πρώτου ομολογιακού αμοιβαίου κεφαλαίου στον κόσμο, Πολ ΜακΚόλεϊ. Ηθελε να περιγράψει μ’ αυτόν μια παράλληλη οικονομία που ξεφεύγει από κάθε ρυθμιστικό πλαίσιο και θεωρεί τον πλανήτη ένα απέραντο καζίνο, όπου ο καθένας μπορεί να ποντάρει σε οτιδήποτε και με οποιονδήποτε τρόπο, παρακάμπτοντας με κάθε νομιμότητα τις αγορές.

Σημαντικό μέρος αυτού του είδους της οικονομίας είναι οι λεγόμενοι φορολογικοί παράδεισοι (tax havens), στους οποίους καταφεύγουν κολοσσιαία ποσά παγκοσμίως, προερχόμενα από φοροδιαφυγή, φοροαποφυγή, διαφθορά και οργανωμένο έγκλημα. Ο παγκόσμιος άτλαντας αυτών των παραδείσων περιλαμβάνει από συμβατικές χώρες, όπως το Λουξεμβούργο, η Ελβετία, το Λιχτενστάιν, πολιτείες των ΗΠΑ (με επίκεντρο τη Wall Street) και η Βρετανία (με το City), μέχρι διάφορους εξωτικούς προορισμούς, όπως τα Νησιά Κέιμαν, οι Παρθένοι Νήσοι, τα Νησιά Κουκ, το Βανουάτου, το Ναουρού, οι Νήσοι Σαμόα, τα Νησιά Μάρσαλ, ο Μαυρίκιος και το Μακάο.

Η δράση των λεγόμενων εξωχώριων (offshore) εταιρειών σ’ αυτές τις χώρες στην ουσία έγινε ανεκτή, ευνοήθηκε και ενισχύθηκε από τις πολιτικές των περισσότερων κυβερνήσεων, οι οποίες σε αγαστή συνεργασία με τις γιγάντιες χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και τους οίκους αξιολόγησης δημιούργησαν συνειδητά ένα κολοβό και λειψό ρυθμιστικό πλαίσιο, αρκούντως περίπλοκο και δαιδαλώδες, ώστε να αφήνει αρκετά περιθώρια κίνησης στα ημιπαράνομα ή εντελώς παράνομα κεφάλαια να διακινούνται ελεύθερα και χωρίς περιορισμούς.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα υπήρξε η πολιτική της κυβέρνησης Μπους, η οποία τοποθέτησε (με «μεταγραφή») στις εποπτικές αρχές ανθρώπους των ίδιων των χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων, οι οποίοι μόλις ολοκλήρωναν τη θητεία τους, επέστρεφαν στη μήτρα που τους εξέθρεψε. Οπως συμβαίνει, ας πούμε, στην Ελλάδα με τους διάφορους Προβόπουλους, Στουρνάρες, Χαρδουβέληδες κ.λπ., οι οποίοι λειτούργησαν και λειτουργούν σαν οι δούρειοι ίπποι των τραπεζών για την άλωση του δημοσίου συμφέροντος. Παράλληλα, η αποδιάρθρωση και η υποστελέχωση των ελεγκτικών μηχανισμών έκανε από μόνη της τη βρομοδουλειά, καθώς ελάχιστοι άνθρωποι είχαν να ελέγξουν ένα δυσανάλογα μεγάλο και πολύπλοκο υλικό, κάτι που αδυνατούσαν να κάνουν και έτσι φτάσαμε στην κρίση των subprimes το 2008 και στο κραχ που ακολούθησε.

Η σημερινή συζήτηση και η δήθεν έκπληξη για τον ρόλο του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στη συντήρηση και συγκάλυψη ενός γιγαντιαίου δικτύου φοροαποφυγής και φοροδιαφυγής στη χώρα του και πανευρωπαϊκά είναι απολύτως υποκριτική. Οπως υποκριτική είναι και η αντίστοιχη συζήτηση στη χώρα μας με αφορμή την περίπτωση Καρατζαφέρη, η οποία ακολουθεί εκείνες των Τσοχατζόπουλου και Παπαντωνίου. Το βρόμικο χρήμα από μίζες υπήρξε για δεκαετίες το οξυγόνο για τον δικομματισμό της διαφθοράς και απόδειξη αποτελεί ότι μέχρι και σήμερα τα δύο μεγάλα κόμματα που κυβέρνησαν συγκαλύπτουν τις ευθύνες στο σκάνδαλο Siemens, την ώρα που στη Γερμανία πολλοί έχουν πάει φυλακή ή έχουν αναγκαστεί να πληρώσουν με διάφορους τρόπους.

Προτείνω σε όλους τους αναγνώστες να διαβάσουν το έξοχο βιβλίο του Γάλλου δημοσιογράφου Marc Roche «Καπιταλισμός εκτός νόμου: η οικονομία του παρασκηνίου» (εκδόσεις Μεταίχμιο), στο οποίο εκθέτει με στοιχεία τη δράση των κυβερνήσεων, των μεγάλων επιχειρήσεων και των banksters (κατά το γκάνγκστερ), με στόχο τη λεηλασία του δημόσιου πλούτου και τον πλουτισμό των ολίγων και επιτήδειων.