Γύρισε από την... εξορία για να σώσει τον Σούνακ!

Στα παλιά του λημέρια πέριξ της Ντάουνινγκ Στριτ επέστρεψε «σοκαριστικά», όπως συνομολογούσε σύσσωμος ο βρετανικός Τύπος, ο… ξεθαμμένος από την αφάνεια Ντέιβιντ Κάμερον: ο τρίτος πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας από το 1900 που διορίζεται υπουργός Εξωτερικών μετά τον Αρθουρ Μπάλφουρ και τον Αλεκ Ντάγκλας-Χόουμ. Η νεκρανάσταση του καιροσκόπου Κάμερον -που εγκατέλειψε ατιμωτικά την εξουσία το 2016, έχοντας τζογάρει το μέλλον της χώρας του με το ολέθριο δημοψήφισμα του Brexit- χαρακτηρίστηκε ευρέως κίνηση απελπισίας του Ρίσι Σούνακ. Κίνηση που κουρέλιασε ουσιαστικά την υπόσχεση για «αλλαγή» που έδωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός στο πρόσφατο συνέδριο των κυβερνώντων Τόρις, η ακροδεξιά πτέρυγα των οποίων βράζει από οργή (και) για τον σουρεαλιστικό διορισμό ενός κορυφαίου αντιμπρεξιστή στην κομβική θέση του υπουργού Εξωτερικών!

Εν αναμονή εκλογών το αργότερο ώς τον Ιανουάριο του 2025, ο Σούνακ προσπαθεί να βάλει τώρα ένα πιο κεντρώο προσωπείο στη δεξιά κυβέρνησή του, μπας και μειώσει τη μεγάλη δημοσκοπική ψαλίδα υπέρ των Εργατικών και του κεντρώου (βλέπε μπλερικού) ηγέτη τους Κιρ Στάρμερ. «Ο πρωθυπουργός έχει προφανώς τόσο χαμηλή εκτίμηση για τους δικούς του βουλευτές, που αναγκάστηκε να ξεκολλήσει τον Ντέιβιντ Κάμερον από την εφτάχρονη εξορία του σε μια καλύβα βοσκού και να τον κάνει υπουργό Εξωτερικών», τον τρόλαρε ο Στάρμερ στη Βουλή, ειρωνευόμενος την κωμικοτραγική επιλογή του ξεχασμένου εξωκοινοβουλευτικού πρώην πρωθυπουργού για το πόστο, αντί κάποιου μέλους της πολυάριθμης κοινοβουλευτικής ομάδας των Τόρηδων. Για να σώσει τα προσχήματα, ο Σούνακ διόρισε τον Κάμερον και ισόβιο μέλος της (μη εκλεγμένης) Βουλής των Λόρδων, αψηφώντας πάντα τις σκιές διαφόρων σκανδάλων που βαραίνουν τον πρώην πρωθυπουργό.

Οσο για την «καλύβα βοσκού»; Πρόκειται για ένα πολυτελές ξύλινο σπιτάκι, που έστησε παροιμιωδώς ο Κάμερον στον κήπο της έπαυλής του για να απομονωθεί εκεί και να γράψει τα απομνημονεύματά του, αφότου «την έκανε» με ελαφρά πηδηματάκια από την πρωθυπουργία το 2016, αμέσως μετά τη σοκαριστική ήττα του στρατοπέδου υπέρ του Οχι στο δημοψήφισμα για το Brexit - στρατοπέδου στο οποίο ηγούνταν ο ίδιος, έχοντας απέναντι εσωκομματικούς και μη φανατικούς μπρεξιστές, που κέρδισαν με βασικό τους όπλο μια εθνολαϊκιστική εκστρατεία παραπλάνησης των Βρετανών πολιτών. Πρώτοι και «καλύτεροι», οι δημαγωγοί Μπόρις Τζόνσον και Νάιτζελ Φαράζ.

Αλησμόνητο θα μείνει επίσης το στιγμιότυπο έξω από την Ντάουνινγκ Στριτ, με το μικρόφωνο να συλλαμβάνει τον Κάμερον να σιγοτραγουδάει ξέγνοιαστα αμέσως μετά την κυνική ανακοίνωσή του ότι θα παραιτηθεί, αφήνοντας τη Βρετανία όχι απλά στα κρύα του λουτρού αλλά έρμαιο του χάους που ο ίδιος προκάλεσε με την προκήρυξη του δημοψηφίσματος και απώτερο στόχο την ανακοπή της εκλογικής δυναμικής του Φαράζ και του τότε κόμματός του UKIP. Η εξαετής θητεία (2010-2016) του 57χρονου πρώην πρωθυπουργού -σπουδαγμένου στο κολέγιο Ιτον- ξεκίνησε όταν κέρδισε τον Εργατικό Γκόρντον Μπράουν, χωρίς όμως επίτευξη αυτοδυναμίας.

Με κυβερνητικούς εταίρους την πρώτη πενταετία τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες (στις εκλογές του 2015 κατέκτησε αυτοδυναμία), ο Κάμερον και ο αντίστοιχα νεοφιλελεύθερος υπουργός του των Οικονομικών, Τζορτζ Οζμπορν, εφάρμοσαν πρόγραμμα σκληρής λιτότητας, με βαθιές περικοπές στις δαπάνες κοινωνικής πρόνοιας και στις δημόσιες υπηρεσίες. Αξιομνημόνευτη είναι και η διακήρυξη που έκανε περί «χρυσής εποχής» προσέγγισης της Βρετανίας με την Κίνα. Πάρα πολλά άλλαξαν από τότε και οι σχέσεις Δύσης-Πεκίνου έχουν επιδεινωθεί σοβαρά. Πέρσι μάλιστα ο Σούνακ χαρακτήρισε «αφελή» αυτή την προσέγγιση, «αδειάζοντας» τον Κάμερον. Πολλαπλασιάζονται λοιπόν οι εύλογες απορίες για τους λόγους που τον επέλεξε ως υπουργό Εξωτερικών, πόσο μάλλον αφού τον επισκιάζουν καταγγελίες για οικονομικά σκάνδαλα και αθέμιτες σχέσεις με το Πεκίνο την εφταετία την πολιτικής αποστρατείας του.

Επιτείνοντας την καχυποψία, το βρετανικό ΥΠΕΞ αρνείται τώρα να αποκαλύψει τις επαγγελματικές θέσεις που αναγκάστηκε να αφήσει ο λόρδος Κάμερον πια για να αναλάβει υπουργικά καθήκοντα, καθώς και αν δούλεψε για ξένες κυβερνήσεις ή κρατικές οντότητες από το 2016 και μετά. Συνεχίζοντας να τον σφυροκοπά, ο Στάρμερ ζήτησε να μάθει κατά πόσον θα υπάρξει «πλήρης δημοσιοποίηση της εργασίας του για λογαριασμό κινεζικών συμφερόντων», επικαλούμενος την πρότερη απασχόληση του Κάμερον ως αντιπροέδρου σε κινεζικό επενδυτικό ταμείο που ενδέχεται να έχει «κατασκευαστεί από το κινεζικό κράτος». Ακόμα και βουλευτές των Τόρηδων, όπως ο πρώην ηγέτης τους Ιαν Ντάνκαν Σμιθ, απαιτούν «μεγαλύτερη διαφάνεια» για τους «οικονομικούς δεσμούς [του Κάμερον] με την κυβέρνηση της Κίνας», καταγγέλλοντας «ξεκάθαρη σύγκρουση συμφερόντων» του νέου υπουργού Εξωτερικών.

Υπάρχουν όμως κι άλλοι σκελετοί στην ντουλάπα του, που βγάζουν ξανά στην επιφάνεια τις βάσιμες υπόνοιες για «βρόμα» (sleaze) -με την έννοια της διαφθοράς- στις τάξεις των Τόρηδων. Ως γνήσιος Βρετανός Συντηρητικός που σέβεται τον εαυτό του και την «παράδοση» στο κόμμα του -πάντα με το αζημίωτο-, ο Κάμερον βρέθηκε στη δίνη πολιτικού κυκλώνα και τη γλίτωσε πολύ φτηνά, όταν κατηγορήθηκε το 2021 για αθέμιτο λόμπινγκ σε πρώην συναδέλφους του υπουργούς υπέρ της χρηματοδότησης της χρεοκοπημένης πλέον εταιρείας Greensill Capital, ιδιοκτησίας του φίλου του και μετέπειτα εργοδότη του, Λεξ Γκρίνσιλ, που ερευνάται για απάτη στο εξωτερικό. Σύμφωνα με το BBC, ο Κάμερον αποκόμισε περίπου 10 εκατομμύρια λίρες προωθώντας την εταιρεία του. Το πόρισμα της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής για το σκάνδαλο τον έριξε στα μαλακά, αρκούμενο να τον επικρίνει για «σημαντικό έλλειμμα κρίσης». Εκείνος ισχυρίζεται βολικά πως η υπόθεση Γκρίνσιλ έχει «αντιμετωπιστεί» και αποτελεί «παρελθόν».

Γιατί τον επιλέξαμε

Σαν πολιτικό ζόμπι γύρισε από το πουθενά στη βρετανική κυβέρνηση, με μια αιφνιδιαστική προεκλογική ζαριά του Ρίσι Σούνακ που συνοδεύτηκε από ευρύ ανασχηματισμό και την ηχηρή αποπομπή της ακροδεξιάς Σουέλα Μπρέιβερμαν. Ο φιλοευρωπαίος πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας έχει γράψει μελανή σελίδα στη σύγχρονη Ιστορία, αφού έπαιξε κι έχασε με το μοιραίο δημοψήφισμα για το Brexit ανοίγοντας τον ασκό του Αιόλου.