«Στη λέξη ελευθερία οι ρίζες της απόφασης να στηρίξω το ΜέΡΑ25»

Ευχαριστώ τις φίλες και τους φίλους που μου δίνουν κουράγιο για την δύσκολη απόφαση μου να δεχθώ την τιμητική πρόταση του ΜέΡΑ25 για τις εκλογές της 7ης Ιουλίου. Αλλά κατανοώ και κάποιους άλλους φίλους και φίλες που διατυπώνουν την επιφύλαξη τους για την απόφαση μου. Διευκρινίζοντας ότι η απόφαση αυτή είναι κατ’ αρχήν προσωπική και επομένως οι συνέπειες της θα με βαρύνουν, ξέρω ωστόσο ότι οι συνέπειες της θα βαρύνουν στον μικρό βαθμό που μου αναλογεί και όλους και όλες που θα ψηφίσουν το ΜέΡΑ και όχι μόνο.

Όποια απόφαση παίρνουμε σήμερα έχει συνέπειες για μας και για τους άλλους σε βάθος χρόνου. Ακόμα και αυτές που τις θεωρούμε ασήμαντες, ακόμα και εκείνες που μέσα σε ένα κλίμα, μια μόδα, μια γενική αντίληψη αποφασίζονται σχεδόν μηχανικά, χωρίς να φανταζόμαστε ότι θα έχουν κάποιες συνέπειες για το μέλλον το δικό μας ή των άλλων. Μεγάλες αποφάσεις στη ζωή ενός ανθρώπου θεωρώ την απόφαση για την ζωή ή τον θάνατο τον δικό του ή κάποιου άλλου, εχθρού ή και φίλου, ακόμα και αγέννητου, την απόφαση για τον σύντροφο ή την σύντροφο που θα διαλέξει να ζήσει μαζί ή που θα αποφασίσει να χωρίσει , τον χώρο που θα κατοικήσει ή θα εγκαταλείψει – με την θέλησή του ή και βίαια καταναγκασμένος, όταν τον κυνηγούν και επομένως δεν έχει άλλη επιλογή- και πάνω από όλες την απόφαση να ζήσει ή να μη ζήσει ελεύθερος.

Η λέξη ελευθερία, τόσο συχνά παράφωνη στα χείλη της ολιγαρχίας των αγορών, όταν αυτές καλλιεργώντας τον ψυχαναγκασμό προσπαθούν να ωθήσουν την επιθυμία του δήθεν ελεύθερου ατόμου στην «ελεύθερη» κατανάλωση άχρηστων ή βλαβερών προϊόντων ή και πολιτικών, αποκτά κάθε φορά το αληθινό νόημά της όταν χαρακτηρίζει μια υπεύθυνη αυτόνομη ανθρώπινη πράξη, σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον, σε μία συγκεκριμένη κοινωνική και ιστορική συνθήκη.

Η ελευθερία είναι και μια μόνιμη τάση του κάθε ανθρώπου που αναζητά λίγο δικό του χώρο για να ανασάνει και έναν δικό του χρόνο για να μετρά την ζωή, την δική του και των άλλων, όπως αυτοί είναι και όχι όπως τους παρουσιάζουν εξιδανικευμένους ή δαιμονοποιημένους τα φθαρμένα στερεότυπα. Ο άλλος, ο ξένος, που φτάνει από μακριά ή ακόμα τόσο συχνά από μέσα μας, ως ένας αναπάντεχος εαυτός, μπορεί να είναι ανησυχαστικός, επίφοβος, να διαταράσσει τα αποδεκτά πολιτισμικά όρια του καθενός και γι αυτό η συνάντηση μαζί του μπορεί να είναι, πέραν της θεωρίας, ένα βίωμα και μία αποκάλυψη, ένας ακόμα δρόμος ελευθερίας.

Αλλά αυτό που η παρουσία είτε η απουσία του βιώνεται ως σύνθεση όλων των άλλων είναι η ουσιαστική πολιτική ελευθερία, πράγμα που κάνει τον αγώνα γι αυτήν στόχο και δρόμο ζωής. Στην λέξη αυτήν, την λέξη ελευθερία, επιχειρώ να βρω τις ρίζες και αυτής της απόφασης μου: Νιώθοντας παγιδευμένη στο ΝΑΙ της δανειακής σύμβασης από το 2010, και στο ΌΧΙ του 62% του δημοψηφίσματος του 2015 που κατέληξε σε ένα ακόμα ΝΑΙ, με 450 «πολιτικές» και «προαπαιτούμενα» που ρημάζουν την χώρα. Ζώντας σε μια αποικία τιμωρημένων, όπου, όπως σε κάθε τέτοια ανάλογη επί της γης, επιχειρείται η ταπείνωση των έγκλειστων που πιέζονται να δουν την καταδίκη τους ως κανονικότητα και ευεργεσία.

Αποπροσανατολισμένοι και φτωχοποιημένοι πιεζόμαστε να καταφύγουμε σε διάφορες τεχνικές επιβίωσης που μας οδηγούν στον αντίποδα της ζωής και στην κατάφαση του θανάτου. Κάποιοι θεωρούν ότι δεν υπάρχει τίποτα που να μπορούν να κάνουν οι ίδιοι, αφού όλα έχουν κανονιστεί για τον τρέχοντα και τους επερχόμενους αιώνες από τους δανειστές και τους εκάστοτε τοπικούς εκπροσώπους τους.

Εκατοντάδες χιλιάδες νέων ανθρώπων συνεχίζουν να φεύγουν στο εξωτερικό με κίνδυνο να χαθούν για πάντα για τον τόπο τους. Κάποιοι, πολύ λιγότεροι τελικά από όσο θα ήθελαν να μας πείσουν οι κρατούντες στην αποικία, ταυτίζονται από πλέγμα κατωτερότητας, ολιγωρία ή και σύγχυση με τους δανειστές καταφάσκοντας τον εξευτελισμό και την συστηματική λεηλασία του τόπου. Άλλοι δεν αντέχουν να υποστούν έναν ακόμα άγονο αγώνα.

Ωστόσο, όλα αυτά τα δεδομένα δεν μπορούν να μας εμποδίσουν να δούμε ένα κεφαλαιώδες και με μια έννοια αναπάντεχο δεδομένο: Η εξοντωτική λιτότητα, οι ταπεινώσεις, οι διαψεύσεις των ελπίδων, η παραπληροφόρηση, οι απειλές και οι εκβιασμοί των επικυριάρχων και των εντολοδόχων τους, δεν έχουν τσακίσει το φρόνημα αυτού του λαού. Και αυτό επιβεβαιώθηκε από την ένταση και την ποιότητα των αγώνων κατά των μνημονίων, από το συγκλονιστικό αν και ακυρωμένο ΟΧΙ του δημοψηφίσματος και από τα πρόσφατα αποτελέσματα των ευρωεκλογών.

Το καθοριστικό χαρακτηριστικό του αποτελέσματος αυτού δεν είναι η στροφή του εκλογικού σώματος προς τα δεξιά. Είναι η πολύμορφη ανυπακοή των ελλήνων πολιτών στις εντολές των επικυριάρχων και η άρνησή τους να μιμηθούν τυφλά τις εξελίξεις σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία όπου η άκρα Δεξιά κατέγραψε σημαντικές επιτυχίες.

Ένα από τα αποτελέσματα που ορίζουν θετικά τη θέση της Ελλάδας στον ευρωπαϊκό χώρο είναι η εντυπωσιακή συρρίκνωση των νεοναζιστών της Χρυσής Αυγής. Γεγονός που έκανε να πέσει στο κενό η προσπάθεια της κυβέρνησης να επιπλεύσει επισείοντας το φόβητρο του φασισμού, «ξεχνώντας» ότι η άνοδός του, στην Ελλάδα και αλλού, υπήρξε ο καρπός των εξοντωτικών πολιτικών λιτότητας στις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ έχει συναινέσει. Είναι κοινή πεποίθηση ότι το γεγονός ότι το ΜέΡΑ άγγιξε στις Ευρωεκλογές το 3% αποτέλεσε μια έκπληξη που υπερβαίνει τα ποσοτικά δεδομένα.

Μια έκπληξη και μια ελπίδα γεννημένη από την διαπίστωση ότι στον χώρο της Αριστεράς που αρνείται την υποτέλεια κάτι αποδείχθηκε εφικτό. Το εκλογικό αποτέλεσμα θα ήταν ακόμη πιο καθοριστικό αν οι υπόλοιπες δυνάμεις που τίμησαν το όχι που είχαν πει, και ως σύνολο πέτυχαν και ένα υψηλό ποσοστό που ξεπερνά το 5 % είχαν καταφέρει, όπως ήλπιζα, να αξιοποιήσουν μακροχρόνιες σχετικές προσπάθειες ώστε να συνεργαστούν. Κάτι τέτοιο δεν έγινε ούτε πριν τις ευρωπαϊκές εκλογές αλλά ούτε και στην τρέχουσα περίοδο.

Στο συγκεκριμένο λοιπόν αυτό τοπίο πήρα την απόφαση στήριξης του ΜέΡΑ 25. Κεντρικό στοιχείο που πρέπει να κατανοήσουμε είναι ότι το 3% των πολιτών που ψήφισαν το ΜέΡΑ πιστεύουν ότι ο δρόμος για την κατάργηση της αποικίας χρέους στην Ελλάδα είναι η ρεαλιστική ανυπακοή: δρόμος σύγκρουσης με το ευρωπαϊκό κατεστημένο, που όμως δεν θα ξεκινήσει με προειλημμένες αποφάσεις περί εξόδου από το ΕΥΡΩ κλπ. Δεύτερο σημαντικό στοιχείο είναι η ευρωπαϊκή διάσταση του ΜέΡΑ, συνδεδεμένη με την πεποίθηση ότι μέρος των προβλημάτων της Ελλάδας, που δεν συνδέονται με ιδιαίτερες συνθήκες της χώρας, πρέπει να βρουν μια ευρωπαϊκή λύση. Και τρίτο το πολύ σημαντικό στοίχημα μιας κινηματικού χαρακτήρα οργάνωσης όπου οι διαφορές συζητούνται όχι για να οδηγήσουν σε ευκαιριακούς συμβιβασμούς αλλά σε συνθέσεις.

Με κάποιους από τους ανθρώπους που συνυπάρχω αναγνωρίζω κοινές ιδέες και δράσεις. Με κάποιους άλλους έχουμε βρεθεί στο παρελθόν σε διαμετρικά αντίθετες θέσεις και μάλιστα σε ζητήματα κρίσιμα όπως π.χ. οι νατοϊκοί βομβαρδισμοί στην Γιουγκοσλαβία. Και είμαι και σήμερα έτοιμη να συζητήσω όσες διαφορές έχω ελπίζοντας να πείσω και πρόθυμη να πεισθώ. Η ιδέα ενός τέτοιου σχήματος που συλλαμβάνεται ως ο τόπος μιας ανοιχτής στην κοινωνία αντιπαράθεσης με επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα, είναι μια εκδοχή του συνελευσιακού μοντέλου στο οποίο πίστεψα και λειτούργησα στη ζωή μου. Υπάρχει η πραγματικότητα και η δράση για να την αλλάξουμε, που είναι το μέτρο για το σωστό και το λανθασμένο.

Αλλά για να ακούσουμε το επιχείρημα και για να δούμε την πραγματικότητα απαιτείται η υπέρβαση των εγωισμών, που τόσο συχνά έχει τυραννήσει τον πολιτικό βίο της Ελλάδας και τόσων άλλων χωρών σε όλο το πολιτικό φάσμα που περιέχει και την Αριστερά. Χωρίς αυτή την υπέρβαση κανένας πατριωτισμός και κανένας διεθνισμός δεν μπορεί να ορθοποδήσει. Το στοίχημα είναι ριψοκίνδυνο. Αποφάσισα να το τολμήσω πιστεύοντας ότι στον δύσκολο δρόμο που μας περιμένει πρόκειται να συναντηθούν όσοι σήμερα συμμερίζονται τις απόψεις αυτές με πολύ περισσότερους που ακολουθώντας διαφορετικές διαδρομές έχουν τον ίδιο στόχο.