Πόλεμος στην έμφυλη βία

H ομιλία του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ήταν σίγουρα αυτή που συζητήθηκε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο την περασμένη εβδομάδα στη συνεδρίαση της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Δεν ήταν όμως και το μοναδικό σημαντικό θέμα που την απασχόλησε.

Το Ε.Κ. με ψήφισμά του ζήτησε την επιτάχυνση κύρωσης της Συνθήκης της Κωνσταντινούπολης, μιας σύμβασης που η χώρα μας έχει ήδη κυρώσει από το 2011 και αφορά την καταπολέμηση της άσκησης βίας οποιασδήποτε μορφής κατά των γυναικών. Τα στατιστικά στοιχεία είναι συντριπτικά:

● Μία στις 3 γυναίκες στην Ε.Ε. έχει υποστεί σωματική και/ή σεξουαλική βία από την ηλικία των 15 ετών.

● Μία στις 20 γυναίκες έχει υπάρξει θύμα βιασμού.

● Πάνω από 55% των γυναικών έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση.

● Μία στις 3 γυναίκες έχει υποστεί ψυχολογική κακοποίηση από τον σύντροφό της.

● Μία στις 3 γυναίκες έχει βιώσει σωματική ή σεξουαλική βία από ενήλικα στην παιδική της ηλικία.

Κατά πολλούς τα στοιχεία αυτά δεν απεικονίζουν την πραγματικότητα, καθώς η σιωπή για τα θέματα αυτά είναι διάχυτη και συνεπώς ενδεχομένως η ασκούμενη βία είναι πολλαπλάσια από αυτή που έχει καταγραφεί.

Μέχρι στιγμής μόλις 14 χώρες έχουν κυρώσει τη συνθήκη, παρότι όλες την έχουν υπογράψει. Οι λόγοι που κυρίως επικαλούνται είναι το οικονομικό κόστος. Mε το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου όλες οι χώρες της Ε.Ε. καλούνται να την κυρώσουν κάποια στιγμή.

Η ελληνική κυβέρνηση πάντως ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα πως ολοκληρώθηκε η διαδικασία της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής που ανέλαβε τη σύνταξη σχεδίου νόμου το οποίο θα τεθεί σε διαβούλευση. Η συνθήκη αποτελεί ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο για την πρόληψη όλων των μορφών βίας, όπως παρενοχλήσεις, παρακολουθήσεις θυμάτων, εξαναγκαστικοί γάμοι, ακρωτηριασμοί γεννητικών οργάνων, καταναγκαστικές εκτρώσεις, στειρώσεις κ.α.

Επικεντρώνεται σε τέσσερα βασικά πεδία: στην πρόληψη της βίας, στην προστασία των θυμάτων, στη δίωξη των δραστών και στην παρακολούθηση (monitoring). Ιδιαίτερη σημασία έχει η πρόβλεψη συστήματος ασύλου με βάση το φύλο και το δικαίωμα διεθνούς προστασίας. Γυναίκες θύματα βίας μπορούν να αναζητήσουν προστασία σε άλλο κράτος, όταν το δικό τους αποτυγχάνει να τους την προσφέρει. Αναγνωρίζονται επίσης και κάποιες νέες μορφές έμφυλης βίας, όπως η παρενόχληση μέσω διαδικτύου (stolcking).

Εισηγήτρια στο Ευρωκοινοβούλιο την περασμένη εβδομάδα για το θέμα ήταν η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Κωνσταντίνα Κούνεβα, μια γυναίκα που έχει υποστεί τη βία στο πετσί της, με σοβαρότατες συνέπειες για την υγεία της, ενώ για το ίδιο θέμα τοποθετήθηκε και η ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Ελίζα Βόζεμπεργκ.

Στην τοποθέτησή της η κ. Κούνεβα τόνισε μεταξύ άλλων: «Κάθε λεπτό που εμείς σιωπούμε μια γυναίκα γίνεται θύμα βίας, ψυχολογικής, σεξουαλικής, λεκτικής, έμφυλης, ενδοοικογενειακής. Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης μπορεί να σπάσει την εκκωφαντική σιωπή! Πώς; Βάζοντας τέλος στην ατιμωρησία, προστατεύοντας τα θύματα, προλαμβάνοντας τις διάφορες μορφές βίας. Συνάδελφοι, αρκεί η επικύρωση της Σύμβασης όπως αυτονόητα ζητάμε; Φυσικά και όχι. Χρειάζεται γρήγορα η εφαρμογή της και η θέσπιση καινοτόμων μέτρων.

Προτείνω να δημιουργηθεί μία πανευρωπαϊκή γραμμή για την υποστήριξη των θυμάτων έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, κάτι αντίστοιχο με το νούμερο 112. Καλώ την επίτροπο να εξετάσει την πρόταση. Πρέπει να μην ξεχνάμε ότι “η κοινωνία προετοιμάζει το έγκλημα και ο εγκληματίας το διαπράττει”, όπως είπε στους “Αθλιους” ο Ουγκό. Αν θέλουμε λοιπόν μια κοινωνία και έναν πολιτισμό της ειρήνης, κανείς δεν πρέπει να είναι θύμα, κανείς δεν πρέπει να είναι δράστης, αλλά, πάνω απ’ όλα, κανείς δεν πρέπει να μένει παρατηρητής».