Εφικτή μια συμφωνία για το χρέος

Σε ένα θολό πολιτικό τοπίο στην Ε.Ε. με πολλές ανακατατάξεις, οι υπουργοί Οικονομίας της ευρωζώνης συνέρχονται σήμερα για «να ενημερωθούν σχετικά με την εν εξελίξει δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας», όπως αναφέρει η ημερήσια διάταξη.

Πίσω από τη γραφειοκρατική αυτή διατύπωση κρύβονται, φυσικά, πολλά, άλλα εφικτά και άλλα όχι, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται ισχνές οι πιθανότητες συνολικής συμφωνίας στη σημερινή σύνοδο και δεν αποκλείεται να γίνει νέα σύνοδος πριν από τις γιορτές ή -το πιο πιθανό- τον Ιανουάριο.

Στο τραπέζι των «19» θα βρίσκεται η συμφωνία που επιτεύχθηκε στη σύνοδο της 24ης Μαΐου.

Στη σύνοδο αυτή «η ευρωζώνη συμφώνησε σε μια σειρά βραχυπρόθεσμων. μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρων, ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους της Ελλάδας.

Ορισμένα από τα μέτρα αυτά θα εφαρμοστούν μεταξύ της ολοκλήρωσης της πρώτης αξιολόγησης και του τέλους της προγράμματος, ενώ άλλα μετά την επιτυχή ολοκλήρωσή του. Η εμβέλεια των μέτρων αυτών θα καθοριστεί βάσει νέας ανάλυσης της βιωσιμότητας του χρέους».

Στην εν λόγω συμφωνία αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:

■ «Η ευρωζώνη υπενθυμίζει τον μεσοπρόθεσμο στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ από το 2018».

■ «Η ευρωζώνη συμφωνεί σε μια πρώτη βραχυπρόθεσμη δέσμη μέτρων που θα εφαρμοστούν μετά το κλείσιμο της πρώτης αναθεώρησης μέχρι το τέλος του προγράμματος».

■ «Μεσοπρόθεσμα, η ευρωζώνη αναμένει να εφαρμόσει μια πιθανή δεύτερη δέσμη μέτρων μετά την επιτυχή υλοποίηση του προγράμματος ΕΜΣ».

Η Ελλάδα, λοιπόν, υπέγραψε, έστω με βαριά καρδιά, τη συμφωνία της 24ης Μαΐου. Αλλά την υπέγραψε.

Παίζοντας τον δικηγόρο του διαβόλου, σε αυτήν ακριβώς τη συμφωνία «πατούν» ο Γερμανός υπουργός Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και η «αυλή» του, που αποτελείται, μεταξύ άλλων, από τον Ολλανδό πρόεδρο της ευρωζώνης Γερούν Ντάισελμπλουμ, τον επικεφαλής του ΕΜΣ Κλάους Ρέγκλινγκ, τον Λετονό αντιπρόεδρο της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις, τους υπουργούς της Φινλανδίας, της Αυστρίας και των χωρών της Βαλτικής καθώς και της Ανατολικής Ευρώπης.

Ο Γάλλος επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί είναι λαλίστατος, αλλά ο ρόλος του είναι σχεδόν διακοσμητικός στο όλο θέμα. Αλλωστε, και αυτός επικαλείται συνεχώς τη συμφωνία της 24ης Μαΐου.

Απλώς, παίζει με τις λέξεις και μιλά γενικά και αόριστα περί ενδεχομένου «συνολικής συμφωνίας» πριν από τα τέλη του έτους για την ελάφρυνση του χρέους, εννοώντας την υλοποίηση της συμφωνίας του Μαΐου.

Αγκάθι τα εργασιακά

Ολος αυτός ο καλός κόσμος καλεί εδώ και καιρό, ιδίως τελευταία, την Ελλάδα να αποδεχθεί τις θέσεις των θεσμών για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, κυρίως όσον αφορά τα εργασιακά, ώστε να αρχίσει η συζήτηση για την εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων.

Ετσι δεν λέει η συμφωνία; Ως προς τη λήψη μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρων, βλέπουμε μετά το 2018. Αυτό προβλέπει και η συμφωνία του περασμένου Μαΐου, η οποία μιλάει για «πιθανή δεύτερη δέσμη μέτρων»...

Ο Β. Σόιμπλε, ο οποίος θεωρεί φέουδό του την ευρωζώνη, ήταν σαφής στις δηλώσεις του μετά τη συμφωνία του Μαΐου:

«Τα προβλήματα του 2016 τα λύνουμε το 2016, του 2018 το 2018. Τώρα είμαι υπουργός Οικονομικών. Μέχρι το 2018 μεσολαβούν εκλογές και οι ψηφοφόροι θα αποφασίσουν», είπε ο Γερμανός, για τον οποίο «η μείωση του χρέους δεν είναι πιεστικό πρόβλημα για την Ελλάδα»...

Τη θέση αυτή επανέλαβε ακόμη και προχθές, δύο ημέρες πριν από τη σύνοδο των «19».

Στη σημερινή σύνοδο, λοιπόν, η απόφαση για λήψη βραχυπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους θεωρείται παραπάνω από εφικτή. Αλλωστε, προβλέπεται από τη συμφωνία του Μαΐου και ο Β. Σόιμπλε ποτέ δεν εξέφρασε αντιρρήσεις.

Τα μέτρα που θα παρουσιάσει ο Κ. Ρέγκλινγκ αποσκοπούν σε μια μείωση σε βάθος χρόνου του δημόσιου χρέους 21,8 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ. Αναμένεται, συνεπώς, μία κατ’ αρχήν συμφωνία για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα.

Εφικτό θεωρείται και το κλείσιμο του δημοσιονομικού στις εκκρεμότητες της δεύτερης αξιολόγησης. Το κενό των 500-600 εκατ. ευρώ για το 2018 έχει σχεδόν καλυφθεί. Λύση αναμένεται να βρεθεί και στο θέμα της πώλησης του ΔΕΣΦΑ.

Από τα θέματα της δεύτερης αξιολόγησης το μεγάλο αγκάθι είναι τα εργασιακά. Οι θεσμοί αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στο θέμα αυτό και στις Βρυξέλλες καλλιεργείται αισιοδοξία ότι η ευρισκόμενη υπό πίεση ελληνική πλευρά θα κάνει βήματα προς τα πίσω.

Kαι φτάνουμε στις μη εφικτές λύσεις που καθιστούν πολύ δύσκολη την επίτευξη συμφωνίας.

Πρόκειται για τη λήψη μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρων για το χρέος και την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων πάνω από 3,5% του ΑΕΠ από το 2018, θέματα που συνδέονται μεταξύ τους και έχουν προκαλέσει τις διαφωνίες ανάμεσα στο ΔΝΤ και τους Ευρωπαίους, οι οποίοι -όλοι- επιδιώκουν τη συμμετοχή της Ουάσινγκτον στο ελληνικό πρόγραμμα.

Ευρωπαίος αξιωματούχος της ευρωζώνης δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι δεν πρόκειται καν να συζητηθεί στη σύνοδο ενδεχόμενη λήψη μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρων, που θεωρείται ουσιαστική για την ελάφρυνση του χρέους.

Αλλωστε η συμφωνία του Μαΐου αναφέρει ότι η λήψη τέτοιων μέτρων είναι «πιθανή» και υπό όρους, όπως επιθυμούσαν ο Β. Σόιμπλε και η «παρέα» του.

Το ΔΝΤ, όμως, δεν δέχεται να συμμετάσχει στο πρόγραμμα χωρίς τη λήψη μέτρων ή τουλάχιστον την κατάρτιση ενός δεσμευτικού χάρτη για την υλοποίησή τους μετά το 2018. Το αίτημα της Ουάσινγκτον, που ικανοποιεί φυσικά την Αθήνα, η οποία, παίζοντας τον ρόλο του βατράχου που φουσκώνει και ξεφουσκώνει, επιδιώκει να εκμεταλλευτεί τη διαφωνία μεταξύ των δυο βουβάλων, προσκρούει στην άρνηση του Β. Σόιμπλε.

Από την άλλη πλευρά, το ΔΝΤ ζητεί επιπλέον επώδυνα μέτρα από την Ελλάδα, σε περίπτωση που παραμείνει ο στόχος του 3,5% όσον αφορά το πρωτογενές πλεόνασμα από το 2018, όπως επιθυμεί το Βερολίνο.

Και όταν τσακώνονται τα βουβάλια, ο κίνδυνος για τον βάτραχο είναι γνωστός...