Στρατηγικές... επιβίωσης στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι

Παραμονές Χριστουγέννων και το κέντρο της Αθήνας σφύζει, όπως κάθε χρόνο, από κίνηση, με πολίτες που ψωνίζουν στα καταστήματα ή απλώς κάνουν τη βόλτα τους και παρατηρούν βιτρίνες και τιμές λόγω της διάβρωσης της αγοραστικής δύναμης. Η επιβράδυνση του πληθωρισμού το 2024 δεν εξαλείφει το βάρος των αυξήσεων της τριετίας και σε αυτό προστίθεται η νέα αύξηση του 2024. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι οι καταναλωτές προμηθεύονται την τελευταία στιγμή τα εδέσματα του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού, ούτε ότι αλλάζουν τις καταναλωτικές συνήθειες αποφεύγοντας τη γαλοπούλα, τα αμνοερίφια και το μοσχάρι, καταφεύγοντας στο «ταπεινό» κοτόπουλο και το χοιρινό.

Πόσο στοιχίζει όμως φέτος το εορταστικό τραπέζι για τα νοικοκυριά; Ερευνα του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) καταγράφει πως το κόστος ενός τραπεζιού 6-8 ατόμων είναι υψηλότερο από 4,3% έως 5,8% σε σχέση με το 2023, γιατί τα έξοδα ανέρχονται από 107,54 έως 148,89 ευρώ (πίνακας 1), με τα απαραίτητα ελαιόλαδο και αναψυκτικά να σημειώνουν τη μεγαλύτερη άνοδο 10,1% και 6,9%, αντίστοιχα. Στην πραγματικότητα η αύξηση είναι πολύ μεγαλύτερη, λόγω της συνεχόμενης για τέταρτη χρονιά ακρίβειας. Τα στοιχεία δείχνουν άλμα ύψους 30% από το 2021, όταν για το ίδιο τραπέζι δαπανούσαμε από 82,56 έως 113,90 ευρώ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η τιμή του αρνιού, με 36% άνοδο στην τριετία (πίνακας 2).

Τα παραπάνω δεδομένα ελήφθησαν μέσω επιτόπιας τιμοληψίας και συνεντεύξεων με key-informers της αγοράς από αλυσίδες σουπερμάρκετ, ειδικευμένα καταστήματα λιανικής (π.χ. ζαχαροπλαστεία/κρεοπωλεία κ.λπ.) και από τη Βαρβάκειο.

Εκεί το μεσημέρι του Σαββάτου καταναλωτές είχαν βγάλει τα «τεφτέρια» για τις επιλογές τους. «Αγοράσαμε κόκορα στα 5 ευρώ φέτος. Αναγκαζόμαστε να αλλάζουμε διατροφικές συνήθειες, γιατί δεν έχουμε 2.000 ευρώ μισθό», δήλωσε στην «Εφ.Συν.» συνταξιούχος.

Μείωση ζήτησης σε γαλοπούλες και αμνοερίφια

Καταναλωτές μας είπαν πως και στη Βαρβάκειο οι τιμές είναι «τσιμπημένες» συγκριτικά με το 2023, αλλά και με αυτές που έβλεπαν στους πάγκους πριν από δύο εβδομάδες. Γλιτώνουν όμως το κόστος των μεσαζόντων, που αυξάνει τις τιμές σε συνοικιακά κρεοπωλεία, καθώς στην αγορά βρήκαν χοιρινό κρέας από 7,99 έως 9,99 ευρώ το κιλό, αρνί και κατσίκι από 7,99 μέχρι και 14,90 ευρώ και γαλοπούλα μέχρι 9 ευρώ.

Η κεντρική αγορά του Ρέντη ήταν μέχρι χθες γεμάτη από ελευθέρας βοσκής και πτηνοτροφείου γαλοπούλες ελλείψει της ζήτησης, η οποία κρατά στα περσινά επίπεδα το κόστος για μια παραγωγή που ήδη λιγοστεύει εξαιτίας της καταστροφής πολλών εκτροφέων από τον «Ντάνιελ» στη Θεσσαλία και δυσμενών οικονομικών συνθηκών σε Κεντρική Μακεδονία και Θράκη.

Αισθητή μείωση, κατά 30%, παρατηρείται στις παραγγελίες των αμνοεριφίων, που σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Καταστηματαρχών Κρεοπωλών (ΠΟΚΚ) κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα, ενώ τα νοικοκυριά στρέφονται στο χοιρινό και το κοτόπουλο. «Στα πουλερικά δεν έχουν ανέβει οι τιμές και δεν αναμένεται δραματική αλλαγή», ανέφερε στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας, Σάββας Κεσσίδης.

Αντίθετα, το μοσχαρίσιο κρέας σημειώνει μεγάλη αύξηση έως 17%. «Οι παραγωγές των βοοειδών έχουν μειωθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ύστερα από την απόφαση των υπουργών Γεωργίας πριν από τρία χρόνια να σταματήσουν οι επιδοτήσεις και οι επιχορηγήσεις, επειδή υποτίθεται ότι το μεθάνιο που εκπέμπεται ευθύνεται για την τρύπα του όζοντος. Η εισαγωγή από τη Λατινική Αμερική στην Ευρώπη βάσει της συμφωνίας Ε.Ε.-Mercosur θα μπορούσε να κρατήσει σε ομαλά επίπεδα τις τιμές. Το αρνί και το κατσίκι δεν προτιμώνται λόγω του φόβου για την ευλογιά, παρότι δεν έχει καμία σχέση με τον άνθρωπο», αναφέρει ο κ. Κεσσίδης.

«Αναγκαζόμαστε να πουλάμε 5-6 ευρώ ή 7 ευρώ το αρνί και το κατσίκι σε μερικές περιοχές, με αποτέλεσμα να μπαίνουμε μέσα. Πρέπει να πουλήσουμε 10 ευρώ για να κερδίσουμε 3-4%», προσθέτει από την πλευρά του ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Κτηνοτρόφων, Τάκης Πεβερέτος, και επικρίνει την κυβέρνηση που συμπεριέλαβε αυτά τα δύο είδη στο «Καλάθι των Χριστουγέννων», το οποίο θα μείνει στα ράφια των σουπερμάρκετ μέχρι τις 3 Ιανουαρίου.

Μαύρες γιορτές για τους κτηνοτρόφους

Ο ίδιος υποστηρίζει πως συνολικά 200.000 αμνοερίφια χάθηκαν από τις πλημμύρες στη Θεσσαλία, τις πυρκαγιές σε Εβρο, Φθιώτιδα, Ρόδο και τώρα από την πανώλη και την ευλογιά, χωρίς να υπολογίσει όσα θανατώθηκαν και δεν έχουν επικυρωθεί και κυρίως άλλες περίπου 300.000 απώλειες από τα έγκυα ζώα που χάθηκαν.

Οπως επισημαίνει, οι κτηνοτρόφοι δεν έχουν λάβει βοήθεια ούτε αναφορικά με το έκτακτο κόστος της σίτισης των υγιών ζώων μέσα στις στάνες (για την αποτροπή μετάδοσης) ούτε αποζημιώνονται σε τιμές αγοράς για την αναπλήρωση των κοπαδιών, ήτοι τουλάχιστον 350 ευρώ κάθε ζώο αντί για 150 έως 250 ευρώ που λαμβάνουν τώρα. «Δεν θα αγοράσουν καθόλου, φεύγουν από το επάγγελμα. Δεν έχουν αποζημιωθεί για τις δύο ζωονόσους και δεν έχουν εξοφληθεί πλημμυροπαθείς 25 μήνες μετά. Χρήματα δεν έχουμε και έχουμε τα funds να απειλούν με πλειστηριασμούς των σπιτιών για δάνεια που “κοκκίνισαν” γιατί καταστραφήκαμε με τα μνημόνια», λέει κάνοντας λόγο για μαύρες γιορτές για τους κτηνοτρόφους.