Συνθήκες δυοπωλίου, με υψηλό βαθμό συγκέντρωσης, υψηλά περιθώρια διύλισης και οριακές διαφορές στις τιμές, αποδίδει στις δύο εταιρείες διύλισης η Επιτροπή Ανταγωνισμού, στις προκαταρκτικές σκέψεις της (σε κείμενο 336 σελίδων) που έθεσε χθες σε δημόσια διαβούλευση μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2024, για μια Κανονιστική Παρέμβαση στα Πετρελαιοειδή.
Το ενδιαφέρον της Επιτροπής εστιάστηκε στην αξιολόγηση του εάν επικρατούν συνθήκες αποτελεσματικού ανταγωνισμού στα τρία στάδια παραγωγής και διανομής (διύλιση, εμπορία και λιανική διάθεση) σε επιμέρους προϊόντα στην ελληνική αγορά (αμόλυβδη βενζίνη 95, πετρέλαιο κίνησης και πετρέλαιο θέρμανσης), τα οποία θεωρεί βασικά αγαθά πρώτης ανάγκης με χαμηλή ανελαστική ζήτηση ως προς την τιμή.
Στο πολύ ενδιαφέρον κείμενο που είναι αναρτημένο στον ιστότοπο epant.gr, η Επιτροπή Ανταγωνισμού επισημαίνει ότι στο στάδιο της διύλισης επικρατούν συνθήκες δυοπωλίου, με υψηλό βαθμό συγκέντρωσης.
Οι καθοριστικοί παράγοντες διαμόρφωσης της τιμής για τις εγχώριες πωλήσεις κάθε προϊόντος (ιδίως τιμή Platts, φορολογία και λοιπές επιβαρύνσεις και ισοτιμία δολαρίου ΗΠΑ/ευρώ) είναι κοινοί για τις δύο εταιρείες, όμως, τον πιο σημαντικό ρόλο φαίνεται να διαδραματίζει η τιμή του δείκτη Platts MED ανά προϊόν πετρελαίου (και μάλιστα σε... προσαυξημένη εκδοχή του).
Η Επιτροπή υποπτεύεται τη λειτουργία καρτέλ, καθώς από την ανάλυση των χονδρικών τιμών για την ελληνική αγορά προέκυψε ταύτιση (με οριακές διαφορές στις τιμές μεταξύ των δύο εταιρειών διύλισης στο τέταρτο με πέμπτο δεκαδικό ψηφίο) και παράλληλη εξέλιξη των τιμών, ενώ επισημαίνει ότι τα περιθώρια διύλισης αυξήθηκαν, παρόλο που μεταξύ των δύο υπό εξέταση περιόδων (2020-2022 και 2022-2024) παρατηρούνται αντίθετες τάσεις στην κίνηση των τιμών αργού πετρελαίου και τελικών προϊόντων (βενζίνη και πετρέλαιο κίνησης).
Παρά το αυξημένο περιθώριο διύλισης του πρώτου σοκ (πανδημία κορονοϊού), οι εταιρείες διύλισης δεν εμφάνισαν λειτουργικά κέρδη στο σύνολο της χρήσης του 2020, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην περιορισμένη, λόγω της πανδημίας, ζήτηση και κατ’ επέκταση παραγωγή τελικών προϊόντων από τις εταιρείες διύλισης, σε σχέση με το υψηλό σταθερό κόστος παραγωγής τους. Αντίθετα, το αυξημένο περιθώριο διύλισης του δεύτερου σοκ (Ουκρανία) οδήγησε σε σημαντικά λειτουργικά κέρδη στις εταιρείες διύλισης, καθώς συνοδεύτηκε από σχετικά αυξημένη ζήτηση σε σχέση με τη χρήση του 2020 και με διαχρονικές αυξήσεις στις τιμές.
Στην ανάλυση συνεκτιμήθηκε και η εξωστρέφεια των εταιρειών, καθώς πραγματοποιούν σημαντικό μέρος των πωλήσεών τους σε χώρες του εξωτερικού, με… χαμηλότερο ανά μονάδα έσοδο σε σχέση με τις εγχώριες πωλήσεις.
Εμπορία
Στο στάδιο της χονδρικής εμπορίας η αγορά χαρακτηρίζεται από μέτριο προς χαμηλό βαθμό συγκέντρωσης, όπου οι δραστηριοποιούμενες εταιρείες επιδιώκουν να ενισχύουν την ανταγωνιστικότητά τους μέσω της προώθησης εναλλακτικών διαφοροποιημένων προϊόντων, της παροχής υπηρεσιών καθώς και της εν γένει αξιοποίησης του σήματος που εμπορεύονται. Οι πελάτες (πρατήρια λιανικής διάθεσης) δεν πραγματοποιούν απευθείας αγορές από τα διυλιστήρια ούτε και εισαγωγές, συνεπώς δεν έχουν εναλλακτικές πηγές προμήθειας.
Η Επιτροπή θεωρεί ότι η μη ύπαρξη εισαγωγών σε συνδυασμό με τους περιορισμούς που τίθενται στους αποθηκευτικούς χώρους και το αυξημένο κόστος τήρησης αποθεμάτων συνιστούν εμπόδια εισόδου/επέκτασης που περιορίζουν τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό.
Η έρευνα κατέγραψε τη λειτουργία 6.117 πρατηρίων λιανικής πώλησης, από τα οποία τα 5.825 λειτουργούν με το σήμα κάποιας εταιρείας (ανεξάρτητα τα υπόλοιπα).
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας