Σχέδιο... μακράς πνοής από τον Ντάισελμπλουμ

Το ενδεχόμενο να μη δοθεί άμεση λύση στο ζήτημα της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, αλλά σε βάθος... 15ετίας, όπως και να μη συμμετάσχει το ΔΝΤ στη χρηματοδότηση του τρίτου προγράμματος άφησε χθες ανοιχτό ο πρόεδρος του Eurogoup Γερούν Ντάισελμπλουμ.

Σε συνέντευξή του στο πρακτορείο Reuters, ο Ολλανδός αποκάλυψε ότι οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης έχουν συμφωνήσει πως η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους θα πρέπει να γίνει βάσει όχι της ονομαστικής του αξίας αλλά των ετήσιων πληρωμών εξυπηρέτησής του και με την υιοθέτηση πλαφόν ύψους 15% του ΑΕΠ.

«Υπάρχει ευρεία κατανόηση για τη μέθοδο που θα πρέπει να επιλέξουμε, να δούμε δηλαδή τις ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες της Αθήνας για το χρέος. Δεύτερον, φαίνεται να υπάρχει ευρεία κατανόηση ότι ένα καλό πρότυπο θα ήταν να έχουμε ένα μέγιστο όριο στο 15% του ΑΕΠ. Τρίτον, εργαζόμαστε πάνω σε αυτό με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ... Θα πρέπει να υπάρχει κοινή κατανόηση των σεναρίων, ποιες είναι οι ρεαλιστικές προσδοκίες σε ένα κανονικό ή ένα δυσμενές σενάριο σε όρους ανάπτυξης και πληθωρισμού», είπε χαρακτηριστικά ο Ντάισελμπλουμ.

Τόνισε ακόμη ότι «οι συζητήσεις για το εάν η ελάφρυνση του χρέους θα πρέπει να γίνει εκ των προτέρων, σταδιακά με την τήρηση ορισμένων προϋποθέσεων ή ως συνδυασμός αυτών των δύο επιλογών θα ξεκινήσουν αργότερα φέτος και αφού η Αθήνα περάσει με επιτυχία την πρώτη αξιολόγηση».

Παρατήρησε όμως ότι μία εκ των προτέρων ελάφρυνση του χρέους ίσως να μην είναι η καλύτερη λύση:

Θα δούμε αν υπάρχουν χρηματοδοτικά εμπόδια στα επόμενα 30 χρόνια... Η ανάλυση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕSΜ) έχει δείξει ότι οι πρώτες χρηματοδοτικές δυσκολίες θα προκύψουν πιθανότατα σε 15 χρόνια. Αν αυτό ισχύει, θα ήταν παράξενο να αρχίσουμε να τις περιορίζουμε από τώρα· είναι πολύ μακριά... Θα δούμε· εξαρτάται από τα σενάρια πάνω στα οποία εργαζόμαστε με το ΔΝΤ.

Ο επικεφαλής του Eurogroup επανέλαβε, τέλος, ότι οι Ευρωπαίοι επιθυμούν τη συμμετοχή του Ταμείου στο τρίτο Μνημόνιο, αφήνοντας ωστόσο ανοιχτό το ενδεχόμενο αυτό να μη γίνει.

Είπε συγκεκριμένα ότι «με τα 86 δισ. ευρώ του γ’ προγράμματος, αυτό που κάνουμε είναι να αποπληρώνουμε το ΔΝΤ που είναι πολύ ακριβό... Το αποπληρώνουμε με δάνεια του ΕSM που είναι πολύ φτηνότερα».

Και συμπλήρωσε ότι πολιτικά είναι πολύ σημαντικό το Ταμείο να εμπλακεί στο τρίτο πακέτο ακόμα κι αν δεν δανείσει καθόλου χρήματα.

Είναι προφανές ότι ο Ντάισελμπλουμ δεν μίλησε χθες στο Reuters -και αργότερα στο Bloomberg- αυτοβούλως.

Οι δηλώσεις του αντικατοπτρίζουν πλήρως τη στάση του Βερολίνου απέναντι στον θόρυβο που έχει δημιουργηθεί τον τελευταίο καιρό για το ζήτημα.

Διόλου τυχαίο το ότι ο Ντάισελμπλουμ επανέφερε το θέμα, μιλώντας μάλιστα για λύση σε βάθος... 15ετίας, δύο μόλις ημέρες πριν από τις δηλώσεις του Φρανσουά Ολάντ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο περί άμεσης έναρξης των συζητήσεων για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και ενώ την ίδια στιγμή δίπλα του η Ανγκελα Μέρκελ τηρούσε σιγήν ιχθύος.

Αξίζει να σημειωθεί ότι Ανγκελα Μέρκελ και Κλάους Ρέγκλινγκ έχουν επιχειρηματολογήσει υπέρ της υιοθέτησης πλαφόν από τον περασμένο Αύγουστο.

Τρεις ημέρες πριν από τις ελληνικές εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου, δημοσιεύματα του ξένου Τύπου έφεραν αξιωματούχους της Ε.Ε. να μελετούν μια τέτοια λύση.

Η σύνδεση των ετήσιων πληρωμών εξυπηρέτησης του χρέους με το ΑΕΠ σημαίνει ότι όσο υψηλότερη είναι η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας τόσο μεγαλύτερο θα είναι και το κόστος εξυπηρέτησής του, με μέγιστο όριο αυτού το 15% του ΑΕΠ.

Αντίθετα, εάν η οικονομία συρρικνώνεται, το κόστος αυτό θα είναι μικρότερο. Σύμφωνα με το Reuters, όμως, το ΔΝΤ θεωρεί ότι το πλαφόν του 15% -αν και λειτούργησε για τις περισσότερες οικονομίες στο παρελθόν- είναι μάλλον πολύ υψηλό για την Ελλάδα.

Το Ταμείο, που έχει επανειλημμένα διατυμπανίσει ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο και δεν πρόκειται να συμμετάσχει στο τρίτο πρόγραμμα αν δεν υπάρξει ελάφρυνσή του, θεωρεί ότι σε περίπτωση που επιλεγεί μια τέτοια λύση η Ελλάδα χρειάζεται πιο γενναιόδωρους όρους, δηλαδή πλαφόν ύψους 10%.

Φέτος το κόστος εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους προσεγγίζει το 11% του ΑΕΠ, τα αμέσως επόμενα χρόνια προβλέπεται να μειωθεί σημαντικά, ενώ θα αυξηθεί ξανά μετά τη λήξη της περιόδου χάριτος το 2023.

Πάντως η υιοθέτηση πλαφόν δεν είναι και τόσο απλή υπόθεση.

Θα πρέπει να καθοριστούν περίοδοι χάριτος, διάρκεια αποπληρωμής και τα επιτόκια, αλλά και να ληφθούν υπόψη παράμετροι όπως ο ρυθμός ανάπτυξης, το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, ο εσωτερικός δανεισμός κ.ο.κ.

Αν όλα αυτά δεν συνυπολογιστούν σωστά, το πλαφόν το μόνο που αναπαράγει συνήθως είναι καταστροφικές πολιτικές λιτότητας.