Ωφελούμενοι με κατάρτιση, πιστοποίηση ή επιδότηση, αλλά όχι εργαζόμενοι

Ωφελούμενοι: μια λέξη που παραπέμπει σε έναν αποδέκτη που δέχτηκε μια ωφέλεια. Λέξη που έχει υποκαταστήσει εδώ και χρόνια την έννοια της εργασίας. Δηλαδή κάποιες ώρες κατάρτισης, μια πιστοποίηση γνώσης ενός προγράμματος, μια επιδότηση για να ανοίξει μια μικρή επιχείρηση αφού περάσει από 40 κύματα και προκαταβάλει τα δικά του κεφάλαια, ένα κάτι που θα εξαιρέσει τον άνεργο από το στατιστικό δείγμα της έρευνας εργατικού δυναμικού και θα εμπλουτίσει το εθνικό σχέδιο που θα υποβληθεί απολογιστικά στη Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ακόμη και η συμβουλευτική για να χτίσει ένα βιογραφικό, εντάσσει τον άνεργο στους ωφελούμενους.

Ωφελούμενοι, λοιπόν, γιατί τον ρόλο της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και τις τοποθετήσεις σε ανοιχτές θέσεις εργασίας αναλαμβάνουν πλέον ιδιωτικές επιχειρήσεις. Κυρίως, πολυεθνικές, η ManPower, η Randastd, η Αdecco και άλλες.

Η ΔΥΠΑ, δηλαδή ο πρώην ΟΑΕΔ, έχει πάψει προ πολλού να είναι δημόσια υπηρεσία τοποθέτησης σε θέσεις εργασίας. Είναι κάτι άλλο, αλλά όχι αυτό. Και δυστυχώς με αυτό έχουν συμβιβαστεί οι πάντες. Οι επονομαζόμενοι κοινωνικοί εταίροι, που με τον συμβιβασμό μέσω Αδώνιδος Γεωργιάδη για τα κονδύλια του πάλαι ποτέ ΛΑΕΚ θα συνεχίσουν να πληρώνουν το προσωπικό στα Ινστιτούτα που διατηρούν και στις οργανώσεις τους. Το εκάστοτε κυβερνών κόμμα, που μετά το φρένο του ΑΣΕΠ αναζητεί την ικανοποίηση των «φορτικών» ψηφοφόρων στις εξασφαλίσεις των μικροπαροχών της ΔΥΠΑ. Οι ειδικοί της εργασίας που όλο και σε κάποιο πρόγραμμα της ΔΥΠΑ θα προσφέρουν.

Γι’ αυτούς τους λόγους, κι όχι μόνο γι’ αυτούς, όσο κι αν αναζητήσει κανείς στα αναλυτικά στοιχεία της ΔΥΠΑ να βρει πόσο χρόνο εργάστηκαν οι «ωφελούμενοι», δεν υπάρχει απάντηση. Πόσοι άνεργοι συζήτησαν με τους εργασιακούς συμβούλους στα παραρτήματα της ΔΥΠΑ, σε πόσους προτάθηκε θέση εργασίας και πόσοι την αποδέχτηκαν; Πάλι δεν θα βρει καμία απάντηση. Γιατί οι απαντήσεις είναι απογοητευτικές και δεν χρήζουν δημοσιότητας.

Οπως αρνητικές είναι οι απαντήσεις και στο εάν έχει αξιολογηθεί η χρησιμότητα των προγραμμάτων, αν υπάρχει αξιολόγηση των υπηρεσιών από τους ανέργους κι αν γίνεται αξιολόγηση και αυτοαξιολόγηση από το προσωπικό. Ολα αυτά είναι υπολεπτομέρειες με τις οποίες ασχολούνται οι λίγο πιο σοβαρές ΔΥΠΑ της Κεντρικής Ευρώπης.

Πού συναντάται η ΔΥΠΑ με την απασχόληση; Κυρίως στην επιδότηση των μικρών επιχειρήσεων και στην ελάφρυνσή τους από το κόστος εργασίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία, 39.483 επιχειρήσεις εντάχθηκαν σε Προγράμματα Νέων Θέσεων Εργασίας και Απόκτησης Επαγγελματικής Εμπειρίας/Προεργασίας και απέκτησαν έναν «ωφελούμενο», με τον μέσο αριθμό ωφελουμένων ανά επιχείρηση να είναι είναι 1,4. Η συντριπτική πλειονότητα (94%) των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στα προγράμματα είναι πολύ μικρές (1 έως 9 απασχολούμενοι).

Πάντως η ανακοίνωση της ΔΥΠΑ αναφέρει ότι «κατά το διάστημα από 15 Δεκεμβρίου 2022 έως 15 Δεκεμβρίου 2023, 50.282 άνεργοι εργάστηκαν μέσω προγραμμάτων απασχόλησης της ΔΥΠΑ, που αποτελεί ρεκόρ. Τα προγράμματα αφορούσαν τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την απόκτηση επαγγελματικής εμπειρίας, καθώς και τη νέα επιχειρηματικότητα και περιλαμβάνουν 5 νέες δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης». Το ερώτημα είναι: Πόσοι από αυτούς εργάστηκαν τουλάχιστον έναν χρόνο; Πόσοι συνεχίζουν να εργάζονται και πόσοι έχουν σύμβαση εργασίας;

H σχετική μελέτη της Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού, που ανέλυσε στοιχεία από το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα της ΔΥΠΑ σε περίοδο ενός έτους, δεν μας δίνει απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα.