Η Ελλάδα σταθερά στη χαμηλότερη ταχύτητα μισθών

Για να το πούμε πολύ απλά. Η εργασία στην Ελλάδα συνεχίζει να μην έχει αξία. Κι αυτό δεν έχει σχέση μόνο με τον κατώτατο μισθό, ούτε με τις χαμηλές αμοιβές των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Ακόμη και οι μεγάλες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των πολυεθνικών, παραμένουν προσκολλημένες στο δόγμα των παγωμένων μισθών, αυξάνοντας μόνο τα μπόνους παραγωγικότητας. Παράγοντες που με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγούν όλο και περισσότερους νέους με προσόντα να αναζητούν προοπτική εκτός Ελλάδας

Κατ’ αρχάς τα στοιχεία της Eurostat αποτυπώνουν στα μόλις 12,6 ευρώ (μεικτά) το μέσο ωρομίσθιο στην Ελλάδα. Πολύ κοντά στη Σλοβακία (12,5 ευρώ), κάτω από την Κροατία (12,7 ευρώ) και με απόσταση ακόμη και από την Πορτογαλία (13,7 ευρώ), ενώ Βουλγαρία (8 ευρώ), Ουγγαρία (11 ευρώ), Πολωνία (11,9 ευρώ) παραμένουν στο τέλος της διαδρομής. Αυτά για το 2023.

Αραγε υπάρχει προοπτική το 2024; Η ετήσια έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας δεν επιτρέπει αυταπάτες. «Οι μέσες αποδοχές και το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος θα εξακολουθήσουν να αυξάνονται με ρυθμούς παρόμοιους με εκείνους του 2023» επισημαίνει ο κ. Στουρνάρας.

Κι ενώ η έκθεση «ανησυχεί» για τη στενότητα προσφοράς εργατικών χεριών, δεν κάνει οποιαδήποτε μνεία στην ανάγκη βελτίωσης των μισθών στους κλάδους με τα υψηλότερα ελλείμματα, όπως είναι οι κατασκευές, ο τουρισμός και η αγροτική παραγωγή. Αντιθέτως, «... οι αποφάσεις για μισθολογικές αυξήσεις πρέπει να σταθμίζουν τις εξελίξεις στην παραγωγικότητα μεσοπρόθεσμα, καθώς και την τρέχουσα συγκυρία υψηλής αβεβαιότητας. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα αποτελέσουν παράγοντα ενίσχυσης των επίμονων πληθωριστικών πιέσεων που θα επιδείνωναν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και τελικά θα μείωναν τα πραγματικά εισοδήματα των εργαζομένων» σημειώνεται στην έκθεση.

Η αύξηση των μισθών οδηγεί σε πληθωρισμό, επαναλαμβάνει διαρκώς ο διοικητής της ΤτΕ, σημειώνοντας ότι καθώς «η αμοιβή της εργασίας ανά εργαζόμενο εξακολούθησε να αυξάνεται», το αποτέλεσμα είναι «οι μισθολογικές πιέσεις να συνιστούν πλέον σημαντικό παράγοντα δημιουργίας πληθωριστικών πιέσεων». Ωστόσο, σπεύδει παράλληλα να παραδεχτεί ότι «δημιουργούνται ολοένα λιγότερες νέες θέσεις εργασίας, ενώ σημειώθηκε μείωση των καταγραφόμενων συνολικών ωρών εργασίας το γ’ τρίμηνο του 2023».

Βεβαίως η αγορά που βιώνει τη στενότητα προσφοράς εξειδικευμένων και ανειδίκευτων εργαζομένων, προκειμένου να συγκρατήσει την κινητικότητα, προσφέρει αυξήσεις. Αλλά τι είδους και σε ποιους;

Ας δούμε τα στοιχεία σχετικής έρευνας που δημοσίευσε χθες η KPMG. Στην καθιερωμένη έρευνά της συμμετείχαν 100 πολυεθνικές και ελληνικές επιχειρήσεις από όλους τους κλάδους της αγοράς (λιανεμπορίου, καταναλωτικών προϊόντων, υψηλής τεχνολογίας, ασφαλιστικού, φαρμακευτικού και τραπεζικού τομέα), παρέχοντας στοιχεία για πάνω από 160 μοναδιαίες θέσεις, από 50.000 κατόχους θέσεων εργασίας.

● Το 2023, το 92% των επιχειρήσεων έδωσε αυξήσεις σε τουλάχιστον μία κατηγορία εργαζομένων, με το ποσοστό τους να κυμαίνεται στο 4% (διάμεσος) έναντι 2,1% το 2022.

● Το ποσό που δόθηκε ως μπόνους απόδοσης συνολικά το 2023 ανήλθε κατά μέσο όρο στο 11,6% των συνολικών ετήσιων βασικών αποδοχών (έναντι 9% το 2022).

● Οι 6 στις 10 επιχειρήσεις διαθέτουν ιδιωτικό πρόγραμμα συνταξιοδότησης για τουλάχιστον μία κατηγορία εργαζομένων, με το 83% των επιχειρήσεων να παρέχει τα συγκεκριμένα ιδιωτικά προγράμματα στους εργαζόμενους αμέσως μετά την πρόσληψή τους.

● Τέλος, το 93% και το 88% των επιχειρήσεων προσφέρουν προγράμματα ασφάλισης υγείας και ζωής αντίστοιχα.

Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι αν κάτι αυξήθηκε δεν είναι τόσο ο μισθός όσο οι πρόσθετες αμοιβές που χορηγούνται ως μπόνους απόδοσης, επιμέλειας και παραγωγικότητας. Δηλαδή οι αμοιβές που δεν ενσωματώνονται στον βασικό μισθό, ενώ ως κίνητρο προσέλκυσης παρέχονται περιπτωσιακά τα προγράμματα ασφάλισης, τα οποία μάλιστα στο φόντο της βαθιάς κρίσης που διέπει το δημόσιο σύστημα υγείας ενδέχεται να αυξηθούν.

«Το 2023 ήταν μια ακόμη χρονιά όπου τα θέματα αποδοχών και παροχών προβλημάτισαν έντονα τις επιχειρήσεις. Οι αυξήσεις στις σταθερές αποδοχές δεν φάνηκε να αποτελούν τη λύση στο αυξανόμενο κόστος ζωής, παρατηρήσαμε δε τις εταιρείες να στρέφονται ακόμα πιο έντονα στις μεταβλητές αποδοχές καθώς και στις παροχές ως εργαλεία “διακράτησης” και ενίσχυσης της δέσμευσης των εργαζομένων», δήλωσε η Γεωργία Καλεμίδου, director, advisory της KPMG στην Ελλάδα, με αφορμή πρόσφατη εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της «Γενικής Ερευνας Αποδοχών και Παροχών της KPMG για το 2023».

Μεταβλητές αποδοχές

«Μέσα από την έρευνα του 2024 σκοπεύουμε να εστιάσουμε στην “επόμενη ημέρα”. Πιο συγκεκριμένα, στα θέματα αποδοχών και παροχών, στη διερεύνηση τρόπων μέσα από τους οποίους οι εταιρείες θα αντιμετωπίσουν την έλλειψη “ταλέντου”, θα υποστηρίξουν τους εργαζομένους τους, ώστε να διαχειριστούν το υψηλό κόστος ζωής, ενώ ταυτόχρονα θα προσπαθούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες και απαιτήσεις των διαφορετικών γενεών εργαζομένων, σε ένα σύγχρονο πλαίσιο βιώσιμης επιχειρηματικής ανάπτυξης.

»Αναμένουμε με ενδιαφέρον να διαπιστώσουμε κατά πόσο οι εταιρείες θα προβούν σε δομικές αλλαγές, όπως στον ανασχεδιασμό της στρατηγικής αμοιβών και παροχών, στην ανάληψη πρωτοβουλιών για τη διασφάλιση της δικαιοσύνης αμοιβών στα συστήματα αποδοχών και παροχών, την ενίσχυση της διαφάνειας στη διαχείριση των αμοιβών και σαφώς την ενδυνάμωση της επικοινωνίας και της ολοκληρωμένης πληροφόρησης γύρω από τα θέματα ανταμοιβών» σημείωσε η κ. Καλεμίδου.