Επίμονο φλερτ με την ύφεση

Σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, το ΑΕΠ της Ευρωζώνης υποχώρησε στο τρίμηνο Ιουλίου - Σεπτεμβρίου κατά 0,1% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Η πτώση αυτή έρχεται έπειτα από άνοδο μόλις 0,2% στο β΄ τρίμηνο του 2023 και αναδεικνύει τη λεπτή κλωστή -μεταξύ συρρίκνωσης και ανάπτυξης- στην οποία βαδίζει η οικονομία των 20 χωρών του ευρώ, εδώ και έναν χρόνο.

Τόσο στο τελευταίο τρίμηνο του 2022 όσο και στο πρώτο του 2023, οι ρυθμοί ανάπτυξης της Ευρωζώνης ήταν ανάλογα υποτονικοί (0,1%). Φως σε αυτό το τούνελ μάλλον θα αργήσει να φανεί. Ολες οι έρευνες των τελευταίων μηνών από την πλευρά των επιχειρήσεων δείχνουν συνεχώς μείωση της δραστηριότητας. Ετσι, ανεξάρτητα από το αν θα καταφέρει να αποφύγει την τεχνική ύφεση φέτος, καταγράφοντας δύο συνεχόμενα τρίμηνα (γ΄ και δ΄) αρνητικού ΑΕΠ, η πλειονότητα των οικονομολόγων εκτιμά ότι ουσιαστική ανάκαμψη της οικονομίας θα αργήσει να φανεί.

Η οικονομία της Ευρωζώνης δεν κατάφερε ποτέ να ανακτήσει τη δυναμική της, μετά το πλήγμα που δέχθηκε από την τεράστια αύξηση των τιμών ενέργειας από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022. Οι δέκα συνεχόμενες αυξήσεις των επιτοκίων από την ΕΚΤ που ακολούθησαν, με στόχο την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, χειροτέρεψαν την κατάσταση, καθώς επέδρασαν περαιτέρω αρνητικά στις δαπάνες νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Τα πρόσφατα στοιχεία από τους δείκτες ΡΜΙ έδειξαν ότι η δραστηριότητα στους τομείς της μεταποίησης και των υπηρεσιών της Ευρωζώνης συνεχίζει να βρίσκεται σε πτωτική τροχιά, καθώς και ότι η ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες αναμένεται να εξασθενήσει περαιτέρω.

Στασιμότητα

Την παρατεταμένη στασιμότητα επιβεβαίωσαν, χθες, και τα επίσημα στοιχεία για το ΑΕΠ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του ευρώ, της Γερμανίας και της Γαλλίας. Το γαλλικό ΑΕΠ αυξήθηκε μόλις 0,1% το τρίτο τρίμηνο σε σύγκριση με τους προηγούμενους τρεις μήνες, όταν ξεπέρασε τις προσδοκίες των οικονομολόγων, σημειώνοντας άνοδο 0,6%. Στη Γερμανία, συρρικνώθηκε ελαφρά.

Κατά τα άλλα, η οικονομία της Ισπανίας συνέχισε να αναπτύσσεται αλλά με βραδύτερο ρυθμό από ό,τι το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ η Ιταλία παρέμεινε στάσιμη. Το ασταθές ΑΕΠ της Ιρλανδίας υποχώρησε κατά 1,8%, συμβάλλοντας στη συνολική συρρίκνωση της Ευρωζώνης στο γ΄ τρίμηνο. Σε αυτό το παρατεταμένο οικονομικό τέλμα, ο πληθωρισμός, όπως είναι φυσικό, κάποια στιγμή θα υποχωρήσει.

Η αρχική εκτίμηση της Eurostat για τον πληθωρισμό του Οκτωβρίου, που επίσης δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, έδειξε έτσι υποχώρηση κάτω από το 3% για πρώτη φορά ύστερα από δύο και πλέον χρόνια. Οι τιμές καταναλωτή στη Ζώνη του Ευρώ αυξήθηκαν, συγκεκριμένα τον Οκτώβριο, κατά 2,9% σε σχέση με έναν χρόνο πριν, έναντι αντίστοιχης αύξησης 4,3% τον Σεπτέμβριο.

Την ίδια στιγμή, πάντως, αντιστρόφως ανάλογη είναι η πορεία του πληθωρισμού στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, ο ετήσιος πληθωρισμός στη χώρα μας αυξήθηκε στο 3,9% τον Οκτώβριο, έναντι 2,4% τον Σεπτέμβριο. Η υποχώρηση του πληθωρισμού συνολικά στην Ευρωζώνη δεν φαίνεται, πάντως, ικανή για να καθησυχάσει την ΕΚΤ. Η τράπεζα του ευρώ διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκιά της την περασμένη εβδομάδα –ύστερα από 10 διαδοχικές αυξήσεις.

Ωστόσο, δεν προτίθεται να τα μειώσει σύντομα, δίνοντας «ένα χέρι βοήθειας» στην ανάκαμψη της οικονομίας. Αιτία, ο δομικός πληθωρισμός –από τον οποίο εξαιρούνται οι τιμές των Τροφίμων και της Ενέργειας– που συνεχίζει να υποχωρεί με βήμα σημειωτόν, στο 4,2% τον Σεπτέμβριο από 4,5% τον Σεπτέμβριο, και, βέβαια, ο μόνιμος... εφιάλτης της, δηλαδή τυχόν μεγάλες αυξήσεις των μισθών, που θα πυροδοτήσουν πληθωριστικό σπιράλ.