Επανέρχεται η συζήτηση για ελάχιστο φορολογικό συντελεστή στην οικονομική ελίτ

Οι δισεκατομμυριούχοι του κόσμου θα πρέπει να επιβαρυνθούν με έναν ελάχιστο φορολογικό συντελεστή, συμπεραίνει έκθεση που διαπιστώνει ότι ορισμένοι από τους υπερπλούσιους του πλανήτη πληρώνουν από ελάχιστους έως καθόλου φόρους.

Το Φορολογικό Παρατηρητήριο της Ε.Ε. ανέφερε στην έκθεσή του ότι οι περισσότεροι φορολογούμενοι πληρώνουν υψηλότερο συντελεστή από τους υπερπλούσιους, οι οποίοι, όπως επισημαίνεται, είναι σε θέση να χρησιμοποιούν περίπλοκες επιχειρηματικές μεθόδους για προκειμένου να πετύχουν φοροαποφυγή.

Στην ίδια έκθεση εκτιμάται ότι ένας ελάχιστος φορολογικός συντελεστής 2% στον παγκόσμιο πλούτο των δισεκατομμυριούχων θα συγκέντρωνε 250 δισεκατομμύρια δολάρια (205 δισ. λίρες) ετησίως, καθώς υπάρχουν περίπου 2.500 δισεκατομμυριούχοι με συνολική περιουσία 13 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η έκθεση του Φορολογικού Παρατηρητηρίου της Ε.Ε., μέλους της Σχολής Οικονομικών Επιστημών του Παρισιού, εξέτασε πόσο επιτυχημένες ήταν οι προσπάθειες για να διασφαλιστεί ότι άτομα και εταιρείες πληρώνουν τα τελευταία 10 χρόνια, το φορολογικό μερίδιο που τους αναλογεί.

Στο πόρισμά της αναφέρει ότι η αυτόματη κοινή χρήση των πληροφοριών από λογαριασμούς πλουσίων σε περισσότερες από 100 χώρες έχει μειώσει σημαντικά τη φοροδιαφυγή μέσω υπεράκτιων χωρών. Ωστόσο, οι δισεκατομμυριούχοι μπορούν να ξεφύγουν με φορολογικούς συντελεστές ίσους με το 0% ή το 0,5% του πλούτου τους, «λόγω της συχνής χρήσης εταιρειών βιτρίνας για να αποφύγουν τη φορολογία εισοδήματος», σημειώνεται στην έκθεση.

Ο Κουέντιν Παρινέλλο, ανώτερος σύμβουλος πολιτικής στο Φορολογικό Παρατηρητήριο της Ε.Ε., δήλωσε στο BBC ότι οι δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη «δομούν τον πλούτο τους έτσι ώστε να μην παράγει μεγάλο φορολογητέο εισόδημα». Αναγνώρισε ότι «μπορεί να ακούγεται ουτοπικός ο στόχος εφαρμογής από τα κράτη φορολογικού συντελεστή 2% στους δισεκατομμυριούχους», αλλά «το ίδιο [ουτοπική] ήταν και η ιδέα να ζητηθεί από τις ελβετικές τράπεζες να ανταλλάξουν φορολογικές πληροφορίες με τις φορολογικές αρχές πριν από 10 χρόνια και τώρα αυτή είναι μια κεντρική διάταξη για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής».

Ενώ η έκθεση επαίνεσε μια συμφωνία το 2021, μεταξύ 140 διαφορετικών χωρών, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι επιχειρήσεις πληρώνουν τουλάχιστον 15% σε εταιρικό φόρο, ανέφερε ότι το σχέδιο από τότε έχει «αποδυναμωθεί δραματικά» από μια «αυξανόμενη λίστα τρόπων φοροδιαφυγής».

Ο Τζόζεφ Στίγκλιτς, ο βραβευμένος με Νόμπελ Αμερικανός οικονομολόγος, τονίζει σε εισαγωγικό του σημείωμα στην έκθεση ότι η αδικία στη φορολογία ενέχει κίνδυνο για τη δημοκρατία. «Αν οι πολίτες δεν πιστεύουν ότι όλοι πληρώνουν το μερίδιο φόρων που τους αναλογούν - και ειδικά αν διαπιστώνουν ότι οι υπερπλούσιοι και οι πλούσιες εταιρείες δεν πληρώνουν το δικό τους - τότε θα αρχίσουν να απορρίπτουν τη φορολογία. Γιατί να δώσουν από τα χρήματα που κέρδισαν με κόπο, ενώ οι πλούσιοι δεν το κάνουν; Αυτή η κραυγαλέα φορολογική ανισότητα υπονομεύει την εύρυθμη λειτουργία της δημοκρατίας μας· βαθαίνει την ανισότητα, αποδυναμώνει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς μας και διαβρώνει το κοινωνικό συμβόλαιο».

Από την πλευρά του ο κ. Παρινέλλο πρότεινε οι χώρες να χρησιμοποιήσουν την επόμενη σύνοδο κορυφής της G20, η οποία θα πραγματοποιηθεί σχεδόν σε ένα χρόνο από τώρα στη Βραζιλία, για να συζητήσουν έναν φόρο για τους πολυεκατομμυριούχους του κόσμου. Ο κ. Παρινέλλο είπε ακόμη ότι ενώ οι διεθνείς συμφωνίες είναι προτιμότερες, «πρέπει επίσης να είμαστε ρεαλιστές» και πρόσθεσε ότι υπάρχουν προτάσεις που περιγράφονται στην έκθεση του Φορολογικού Παρατηρητηρίου της Ε.Ε. που οι χώρες μπορούν να ακολουθήσουν μονομερώς.

Μερικοί από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου έχουν δεσμευτεί να καταβάλλουν σε φόρους μεγαλύτερο μέρος του πλούτου τους. Ο συνιδρυτής της Microsoft Μπιλ Γκέιτς, η «φιλάνθρωπος» πρώην σύζυγός του Μελίντα Φρεντς και ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής Γουόρεν Μπάφετ δημιούργησαν το «Giving Pledge» το 2010 για να «θέσουν ένα νέο πρότυπο γενναιοδωρίας μεταξύ των υπερπλούσιων».

Πάντως και μετά από μια σειρά φορολογικών αλλαγών, το 2013, ο κ. Μπάφετ είχε παραδεχτεί ότι παρόλο που ο φορολογικός συντελεστής του είχε αυξηθεί, εξακολουθούσε να πλήρωνε χαμηλότερο ποσοστό από τον γραμματέα του. «Πιθανότατα θα είμαι ο χαμηλότερος φορολογούμενος στο γραφείο», είχε πει τότε.

Σύμφωνα με τον κ. Στίγκλιτς, η αντιμετώπιση της φορολογικής δικαιοσύνης και η είσπραξη εσόδων είναι «κρίσιμης σημασίας» για την κοινωνία, «καθώς οι χώρες σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, των πανδημιών και της ανισότητας και καθώς οι κυβερνήσεις πρέπει να κάνουν ουσιαστικές επενδύσεις στην εκπαίδευση, την υγεία, τις υποδομές και την τεχνολογία».

Ένας από τους σχετικά πρόσφατους υπογράφοντες της οργάνωσης Giving Pledge είναι η Μακένζι Σκοτ, συγγραφέας και πρώην σύζυγος του ιδρυτή της Amazon, Τζεφ Μπέζος. Ως μέρος του διαζυγίου τους πριν από τέσσερα χρόνια, της παραδόθηκε το 4% των μετοχών στον διαδικτυακό κολοσσό λιανικής. Η κ. Σκοτ ​​έκτοτε έχει δώσει σε φόρους περίπου 14 δισεκατομμύρια δολάρια και, σύμφωνα με το περιοδικό Forbes, αυτή τη στιγμή η περιουσία τη; αξίζει περίπου 33,6 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο επί 25 χρόνια πρώην σύζυγός της είναι ο τρίτος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο με περιουσία 148 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Πέρυσι, είχε δηλώσει στο CNN ότι είναι πρόθυμος να απαρνηθεί το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του.

Ο Έλον Μασκ, ιδιοκτήτης του X, πρώην Twitter και συνιδρυτής - ιδιοκτήτης των Tesla και SpaceX, είναι σήμερα ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, σύμφωνα με το Forbes, με περιουσία 225 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Πηγή: BBC