Φωτογραφική διάταξη στο ΔΝΤ για την αναρρίχηση της Γκεοργκίεβα

Σε μια απίστευτη κίνηση–αβάντα προέβη νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προκειμένου η Βουλγάρα υποψήφια αντικαταστάτρια της Κριστίν Λαγκάρντ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, να μπορέσει να εκλεγεί.

Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Ταμείου εισηγήθηκε την περασμένη Τετάρτη την αλλαγή του εσωτερικού κανονισμού που ισχύει από το 1951 και προβλέπει ότι ο γενικός διευθυντής του ΔΝΤ δεν μπορεί να είναι άνω των 65 ετών. Η πρόταση αναμένεται να επικυρωθεί από τους 24 διοικητές του Ταμείου που εκπροσωπούν τις χώρες-μέλη και συγκροτούν το Διοικητικό Συμβούλιο ώς τις αρχές Σεπτεμβρίου.

Αποτελεί καραμπινάτη φωτογραφική διάταξη για την προώθηση της κυρίας Γκεοργκίεβα στην ηγεσία του ΔΝΤ αφού η υποψήφια της Ε.Ε. έγινε 66 ετών πριν από λίγες ημέρες και δεν είχε το δικαίωμα εκλογής σε αυτή τη θέση.

Η πρόταση του Εκτελεστικού Συμβουλίου απομακρύνει το τελευταίο εμπόδιο που υπήρχε και καθιστά τη σημερινή διευθύνουσα σύμβουλο της Παγκόσμιας Τράπεζας απόλυτο φαβορί στην επικείμενη ψηφοφορία την 4η Οκτωβρίου.

Η Γκεοργκίεβα κέρδισε το χρίσμα της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την ηγεσία του ΔΝΤ στις αρχές του μήνα έπειτα από διαδικασία–θρίλερ. Χρειάστηκαν περισσότερες από 12 ώρες συζητήσεων και αλλεπάλληλες ψηφοφορίες για να καμφθούν οι αντιρρήσεις αρκετών χωρών και να εξασφαλιστεί οριακά η απαιτούμενη πλειοψηφία.

Στη δεύτερη θέση με αρκετά υψηλό ποσοστό ήταν ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, ενώ ακόμη μακρύτερα ο Φινλανδός κεντρικός τραπεζίτης Ολι Ρεν. Η υποψηφιότητα της Γκεοργκίεβα υποστηρίζεται σθεναρά από τη γαλλική κυβέρνηση η οποία πίεσε παρασκηνιακά τον προηγούμενο καιρό τόσο προς τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όσο και την Ουάσινγκτον προκειμένου να αυξηθεί το όριο ηλικίας για τη θέση του γενικού διευθυντή του Ταμείου.

Το «σπρώξιμο» πάντως δεν είναι μια άγνωστη λέξη για την κυρία Γκεοργκίεβα και την πολυετή καριέρα της στους διεθνείς οργανισμούς και στα κέντρα λήψης αποφάσεων του πλανήτη.

Στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2016 ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ ανακοίνωσε εντελώς ξαφνικά ότι αποσύρει τη στήριξή του στην έως τότε υποψήφια της χώρας του για τη θέση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Ιρινα Μπόκοβα προς χάριν της Γκεοργκίεβα. Η Μπόκοβα, γενική διευθύντρια της UNESCO επί χρόνια, είχε οριστεί υποψήφια της Βουλγαρίας για την ηγεσία του διεθνούς οργανισμού από τον Μπορίσοφ 7 μήνες πριν. Το ξαφνικό άδειασμά της δεν ήταν τυχαίο.

Η Γκεοργκίεβα, επίτροπος και αντιπρόεδρος της Κομισιόν εκείνη την περίοδο, είχε ξεκινήσει τουλάχιστον δύο χρόνια νωρίτερα την εκστρατεία της προκειμένου να προωθήσει την υποψηφιότητά της στην ηγεσία του ΟΗΕ. Τα πολλά αεροπορικά ταξίδια που έκανε γι’ αυτόν τον σκοπό σε όλον τον κόσμο, «από τη Ρωσία έως την Αιθιοπία», με έξοδα της Ε.Ε., προκάλεσαν μάλιστα κάποια στιγμή αντιδράσεις και επερώτηση συντηρητικού ευρωβουλευτή προς την Επιτροπή.

Στο πλαίσιο αυτής της καμπάνιας εξαπολύθηκε τουλάχιστον για έναν χρόνο και επικοινωνιακή εκστρατεία δυσφήμησης της Μπόκοβα. Για το «πριόνισμά» της φέρεται να αξιοποιήθηκε μάλιστα, με συνεχή πόλεμο δημοσιευμάτων, βουλγαρικός όμιλος μίντια του οποίου ο ιδιοκτήτης ήταν συνέταιρος με την κόρη της Γκεοργκίεβα.

Πιέσεις

Ομως η Γκεοργκίεβα πάτωσε. Στην ψηφοφορία που πραγματοποιήθηκε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ στις 6 Οκτωβρίου 2016 κατετάγη 9η μεταξύ 10 υποψηφίων. Στις επόμενες ημέρες η βουλγαρική αντιπολίτευση (Σοσιαλιστές και Κεντροαριστερά) κατήγγειλε ανοιχτά ότι η απομάκρυνση της Μπόκοβα έγινε ύστερα από πιέσεις από το εξωτερικό και ζήτησε την παραίτηση της κυβέρνησης Μπορίσοφ και την απομάκρυνση της Γκεοργκίεβα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Οπως αποκαλύφθηκε στη συνέχεια, πίσω από την Γκεοργκίεβα δεν ήταν μόνο το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ο συνασπισμός των κεντροδεξιών κομμάτων της Ε.Ε.), που στην πλειοψηφία του στήριξε την υποψηφιότητά της. Η Μόσχα είχε καταγγείλει ως πραγματική υπεύθυνη της απόσυρσης της Μπόκοβα τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, ενώ δημοσιεύματα της ιστοσελίδας Euroactiv υπέδειξαν ακόμη ψηλότερα, τη... Λέσχη Buildeberg.

Μερικούς μήνες νωρίτερα, στις 9 Ιουνίου του 2016, η Γκεοργκίεβα είχε συμμετάσχει σε συνάντηση της περιβόητης μυστικοπαθούς Λέσχης των ελίτ στη Δρέσδη της Γερμανίας.

Στη συνάντηση αυτή μεταξύ άλλων είχαν παρευρεθεί ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε, η Κριστίν Λαγκάρντ, ο υπουργός Οικονομικών της Ιρλανδίας Μάικ Νούναν, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερ, ο δικός μας Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μανουέλ Μπαρόζο.

Ο τελευταίος φέρεται ότι είχε οργανώσει αυτή τη συγκέντρωση προκειμένου να προωθήσει τη στήριξη της υποψηφιότητας Γκεοργκίεβα. Δύο ημέρες πριν ο Μπαρόζο είχε επισκεφθεί τη Σόφια ζητώντας από τον Μπορίσοφ να αποσύρει την Μπόκοβα.

Καυτός φάκελος

Ο Μπορίσοφ μερικούς μήνες πριν και λίγο πριν από την ανακοίνωση στήριξης της υποψηφιότητας της τελευταίας φέρεται να δήλωσε στην Γκεοργκίεβα ότι δεν μπορούσε να στηρίξει την υποψηφιότητά της επειδή είχε.... φάκελο.

Πολύμηνη έρευνα του Ελβετού δημοσιογράφου Yves Kugelman, η οποία δημοσιεύτηκε λίγες ημέρες μετά την αποτυχία της Γκεοργκίεβα να αναλάβει τα ηνία του ΟΗΕ, τον Οκτώβριο του 2016, στην ιστοσελίδα του Foreign Policy Research Institute, αποκάλυψε ότι η πρώην επίτροπος –υπεύθυνη για τον κοινοτικό προϋπολογισμό και την καταπολέμηση της απάτης– έκρυβε σκελετούς στην ντουλάπα της.

Σύμφωνα με την έρευνα η Γκεοργκίεβα είχε διατελέσει στο παρελθόν, κατά την κομμουνιστική περίοδο διακυβέρνησης της γειτονικής χώρας, πληροφοριοδότρια των βουλγαρικών μυστικών υπηρεσιών ενώ η οικογένειά της διατηρούσε ισχυρούς δεσμούς με πολυσχιδή όμιλο επιχειρήσεων πίσω από τον οποίο βρισκόταν η μαφία. (Βλέπε σχετικά «Εφ.Συν.» 21/10/2016 «“Κρυστάλλινος” βίος και πολιτεία»).

Τόσο η Γκεοργκίεβα όσο και η Επιτροπή απέρριψαν ως ψευδείς τις αποκαλύψεις υποστηρίζοντας ότι η Επιτροπή Φακέλων της Βουλγαρίας, που ερευνά το παρελθόν αξιωματούχων της χώρας, πραγματοποίησε έλεγχο δύο φορές και δεν βρήκε κανένα στοιχείο.

Οι ισχυρισμοί αυτοί κατέπεσαν όμως από τον πρόεδρο της Επιτροπής Φακέλων, ο οποίος με δηλώσεις του στην ιστοσελίδα Euractiv ξεκαθάρισε ότι τουλάχιστον μέχρι εκείνη την περίοδο δεν είχε πραγματοποιηθεί ποτέ από την επιτροπή του μια «υποχρεωτική έρευνα» για την επαλήθευση του παρελθόντος της Γκεοργκίεβα (βλέπε σχετικά «Εφ.Συν.» 25/10/2016, Ε.Ε.: «Κρυστάλλινη η αντιπρόεδρος»). Αντίθετα, διεφάνη μεθόδευση εκ μέρους της Γκεοργκίεβα προκειμένου να πραγματοποιηθεί μια τυπική διαδικασία από την οποία φαινόταν καθαρή και θα άνοιγε ο δρόμος για τη στήριξή της από τον Μπορίσοφ και το σύνολο του ΕΛΚ.

Παρ’ όλα αυτά, μόνο δέκα ημέρες μετά τη δημοσίευση της έρευνας, το Foreign Policy Research Institute με μια ιδιαίτερα λιτή και ασαφή ανακοίνωση την απέσυρε, τροφοδοτώντας υποψίες για ενδεχόμενη έξωθεν παρέμβαση.

Μυστικές υπηρεσίες

Η έρευνα του Κούγκελμαν –βασισμένη σε συνεντεύξεις πρώην αξιωματούχων των βουλγαρικών μυστικών υπηρεσιών, πολιτικών και πολιτών που είχαν πρόσβαση σε σχετική πληροφόρηση και στη διερεύνηση αρχειακού υλικού και με τη συμβολή αναγνωρισμένων εμπειρογνωμόνων– δείχνει πάντως με σαφήνεια πως οι υπηρεσίες της Γκεοργκίεβα προς τις μυστικές υπηρεσίες της χώρας της αποτέλεσαν το εφαλτήριο για τη συνέχεια των σπουδών της στο London School of Economics το 1987.

Τα κέντρα εξουσίας της Δύσης αγνόησαν παντελώς αυτό το παρελθόν και έτρεξαν να την αγκαλιάσουν αξιοποιώντας την σε καίριες θέσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παραλίγο στην κορυφή του ΟΗΕ και τώρα στην ηγεσία του ΔΝΤ. Για δεκαετίες, όπου βρέθηκε η Γκεοργκίεβα, πάντα υπήρχε ένα αόρατο χέρι που την έσπρωχνε προς τα ύπατα αξιώματα.

Εξουσία σε πρόσωπα ιδιαίτερα τρωτά και κατά συνέπεια εύκολα ελέγξιμα

Το μεγάλο ερώτημα που προβάλλει βέβαια είναι γιατί τα κέντρα εξουσίας της υφηλίου παραμερίζουν τις ενστάσεις που υπάρχουν για ορισμένα πρόσωπα όπως η Γκεοργκίεβα και επιμένουν να τα προωθούν και να τα εκλέγουν σε καίριες θέσεις της παγκόσμιας διακυβέρνησης έναντι κάποιων άλλων λιγότερο ευάλωτων τεχνοκρατών και ενδεχομένως ικανότερων. Και η ευνόητη απάντηση που προβάλλει είναι ότι το βεβαρημένο παρελθόν κάνει αυτά τα πρόσωπα ιδιαίτερα τρωτά και κατά συνέπεια εύκολα ελέγξιμα και αναλώσιμα...

Η εμπειρία άλλων περιπτώσεων επιβεβαιώνει, άλλωστε, ότι αυτός είναι συνήθως ο κανόνας.

Ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο «yes man» του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, που ανέλαβε πρόεδρος του Eurogoup με μόνο τριών μηνών υπουργική εμπειρία, με πτυχίο Αγροτικής Οικονομίας και με παντελή άγνοια των μακροοικονομικών προωθήθηκε στη θέση αυτή υπερκεράζοντας σημαντικότερους υποψηφίους, όπως ο σημερινός πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι.

Στο επίσημο βιογραφικό του ο Ολλανδός είχε γράψει ψέματα υπονοώντας ότι είχε λάβει μεταπτυχιακό τίτλο από το πανεπιστημιακό κολέγιο του Κορκ. Η μετέπειτα έρευνα, όμως, έδειξε πως ο μόνος τίτλος μάστερ που είχε αποκτήσει ο Ντάισελμπλουμ ήταν –όπως είπε αργότερα ο τότε υπουργός Οικονομικών της Ιρλανδίας– στις... παμπ της περιοχής.

Η Κριστίν Λαγκάρντ αν και δικηγόρος επιλέχθηκε από τον Νικολά Σαρκοζί για υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησής του το 2007. Από αυτήν τη θέση η Λαγκάρντ φέρεται ότι ευνόησε το 2008 με εξωδικαστική συμφωνία τον Γάλλο μεγιστάνα Μπερνάρ Ταπί και τη χορήγηση αποζημίωσης ύψους 400 εκατ. ευρώ, που ζημίωσε το Δημόσιο.

Παρ’ ότι η υπόθεση εκκρεμοδικεί ακόμη, η διεθνής κοινότητα επιβράβευσε τη Λαγκάρντ δύο φορές, με την τοποθέτησή της δύο φορές αυτήν τη δεκαετία στην ηγεσία του ΔΝΤ και φέτος στο τιμόνι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σε ένα αντικείμενο για το οποίο έχει μάλιστα παντελή άγνοια.

Ακόμα πιο χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του προκατόχου τής Λαγκάρντ στην ηγεσία του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρος-Καν. Γνωστός στους ευρωπαϊκούς κύκλους εδώ και χρόνια για την αδυναμία του να συγκρατήσει τις ορμές του προς το άλλο φύλο, ο Γάλλος σοσιαλδημοκράτης πολιτικός, οικονομολόγος και δικηγόρος διετέλεσε υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης του Λιονέλ Ζοσπέν στα τέλη της δεκαετίας του 1990.

Μέσα σε έναν χρόνο όμως ενεπλάκη σε δύο οικονομικά σκάνδαλα που τον ανάγκασαν σε παραίτηση. Παρά τη βεβαρημένη σεξουαλική συμπεριφορά του, παρά τα σκάνδαλα, ο Στρος-Καν εκλέχθηκε το 2007 γενικός διευθυντής του ΔΝΤ και μάλιστα με την υποστήριξη του πολιτικού του αντιπάλου Νικολά Σαρκοζί.

Τον Μάιο του 2011 και ενώ προβαλλόταν ως ο ισχυρότερος υποψήφιος για την προεδρία της Γαλλικής Δημοκρατίας απέναντι στον Σαρκοζί, ο Στρος-Καν συλλαμβάνεται στο αεροδρόμιο JFK της Νέας Υόρκης και του απαγγέλλονται κατηγορίες σεξουαλικής επίθεσης, απόπειρας βιασμού και ομηρίας καμαριέρας ξενοδοχείου στο οποίο διέμενε. Πέντε ημέρες αργότερα παραιτήθηκε από την ηγεσία του ΔΝΤ και έβαλε οριστικά τέλος στην πολιτική του καριέρα. Τρεις μήνες αργότερα οι κατηγορίες αποσύρθηκαν από τις εισαγγελικές αρχές της Νέας Υόρκης καθώς η καμαριέρα πιάστηκε να ψεύδεται και κρίθηκε αναξιόπιστη.

Κάποιοι παρατηρητές θεωρούν αυτήν την αποπομπή ενορχηστρωμένη. Τη συνδέουν όχι μόνο με τις γαλλικές εκλογές αλλά και με ενστάσεις που φέρεται ότι ο Στρος-Καν είχε για το παράνομο –με βάση το καταστατικό του ΔΝΤ– πρώτο πρόγραμμα διάσωσης της χώρας μας προς χάριν των ξένων τραπεζών που ήταν εκτεθειμένες στα ελληνικά ομόλογα και τις πολιτικές ακραίας λιτότητας που εφαρμόστηκαν και αποτέλεσαν το πρότυπο στη συνέχεια για ολόκληρη την ευρωζώνη.