Νέος «δρόμος του μεταξιού» ή νέα... αποικιοκρατία;

Το πιο φιλόδοξο σχέδιο της χώρας του παρουσίασε ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίγνκ. Το Πεκίνο με το έργο «Μια ζώνη – ένας δρόμος», ευελπιστεί να δημιουργήσει έναν νέο «δρόμο του μεταξιού» ή τουλάχιστον έτσι προσπαθεί να το παρουσιάσει ο Σι Τζινπίγνκ.

Μιλώντας στην εκδήλωση ο Κινέζος πρόεδρος είχε πολλές αναφορές στον δρόμο του μεταξιού, ενώ παρουσίασε μια «ηρωική» εικόνα κάνοντας λόγο για το «έργο του αιώνα» και για μια κίνηση που έχει στόχο να ξεκινήσει μια νέα εποχή παγκοσμιοποίησης. Η Κίνα αναμένεται να συνεισφέρει 14,5 δισ. δολάρια για το πρότζεκτ αυτό.

«Η πρωτοβουλία “Μια ζώνη ένας δρόμος” βασίζεται στον αρχαίο “δρόμο του μεταξιού”, αλλά είναι ανοιχτή σε όλες τις άλλες χώρε» δήλωσε ο επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν ήδη αρκετές χώρες που αντιτάσσονται στα σχέδια του Πεκίνου.

Παρόντες στην εκδήλωση αρκετοί ηγέτες και κορυφαίοι αξιωματούχοι από χώρες που περιμένουν να ευνοηθούν από το πέρασμα της νέας αυτής διαδρομής.

Την κινεζική οικονομική πρωτοβουλία χαιρέτισε ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, τονίζοντας την ανάγκη για βελτίωση της συνεργασίας στην περιοχή της Ευρασίας. Έκανε λόγο για ένα πρακτικό παράδειγμα συνεργασίας στους τομείς των υποδομών, των μεταφορών, αλλά και της βιομηχανίας, σημειώνοντας ότι η Ρωσία υποστήριξε από την αρχή την υλοποίησή της.

Στην εκδήλωση μίλησε και ο Αλέξης Τσίπρας ο οποίος υπογράμμισε τη μεγάλη σημασία που έχει ένα τέτοιο όραμα. «Σε εποχές πού όλοι μας αντιμετωπίζουμε αυξανόμενες προκλήσεις, παγκόσμιες και περιφερειακές, στο χρηματοοικονομικό σύστημα, στη μετανάστευση και την κινητικότητα ανθρώπων, στην ασφάλεια και την περιφερειακή σταθερότητα» είπε ο πρωθυπουργός και πρόσθεσε ότι «οι στόχοι της Πρωτοβουλίας «Μια Ζώνη, ένας Δρόμος» συμβαδίζουν με τους δικούς μας περιφερειακούς οικονομικούς στόχους. Και η δυναμική, συνεκτική, στρατηγική εταιρική σχέση μας με την Κίνα θέτει στιβαρή βάση να εργαστούμε σε αυτή την κατεύθυνση».

Για την πρωτοβουλία μίλησε και ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Φίλιπ Χάμοντ, σημειώνοντας ότι «αυτή η πρωτοβουλία είναι πρωτοποριακή τόσο για το μέγεθος της φιλοδοξίας, όσο και για την έκτασή της, καθώς περιλαμβάνει περισσότερες από 65 χώρες, σε τέσσερις ηπείρους με την πιθανότητα να ανεβάσει το βιοτικό επίπεδο του 70% του παγκόσμιου πληθυσμού».

Με λόγια διθυραμβικά μίλησε και ο Ναουάζ Σαρίφ, πρωθυπουργός του Πακιστάν, το οποίο υποστηρίζει με θέρμη το σχέδιο. «Βρισκόμαστε μπροστά σε μια γεωπολιτική και οικονομική επανάσταση. Αυτή είναι η αυγή μιας νέας εποχής διηπειρωτικής συνεργασίας».

Ωστόσο, υπάρχουν πολλές βαθιά ριζωμένες αμφιβολίες για την πρωτοβουλία αυτή, καθώς πολλοί σημειώνουν ότι πρόκειται για ένα σχέδιο του Πεκίνου να επεκτείνει την γεωπολιτική επιρροή του σε πιο αδύναμα κράτη. 

Ο Guardian αναφέρει χαρακτηριστικά ότι υπάρχουν δυτικοί διπλωμάτες, οι οποίοι, σε κατ΄ιδίαν συζητήσεις, εκφράζουν  ανησυχία για τις πραγματικές προθέσεις της Κίνας και το κατά πόσο μη κινεζικές εταιρείες θα μπορούν να λάβουν μέρος στην πρωτοβουλία αυτή. Αξίζει, άλλωστε, να σημειωθεί ότι από τους ηγέτες των χωρών των G7, μόνο ο Πάολο Τζεντιλόνι, πρωθυπουργός της Ιταλίας, βρίσκεται στο Πεκίνο.

Αντιδράσεις και ψίθυροι

Αίσθηση έχει προκαλέσει και η αντίδραση της Ινδίας, η οποία είναι ο μεγαλύτερος πολέμιος του σχεδίου, η οποία αναφέρει ότι υπάρχει ο κίνδυνος τα σχέδια της Κίνας να δημιουργήσουν ένα «μη βιώσιμο βάρος σε πολλές κοινότητες», να καταστρέψουν το περιβάλλον ή να καταπατήσουν την κυριαρχία άλλων χωρών.  Τέτοιες πρωτοβουλίες «πρέπει να βασίζονται σε διεθνώς αναγνωρισμένους κανόνες, καλή διακυβέρνηση, διαφάνεια και ισότητα» αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Νέο Δελχί.

Η Ινδία επισημαίνει, ακόμη, ότι το κινεζικό πλάνο δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια αποικιακή επιχείρηση, η οποία θα αφήσει πίσω της χρέος και κατεστραμμένες κοινότητες.

Ο Πήτερ Κάι, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Lowy της Αυστραλίας, είπε ότι το διήμερο αυτό φόρουμ είναι η πιο πρόσφατη προσπάθεια του Σι Τζινπίνγκ να εμφανιστεί ως υπεύθυνος παγκόσμιος ηγέτης σε έναν μετά-Τραμπ, μετά-Brexit κόσμο.

«Οι δύο βασικοί υπέρμαχοι της παγκοσμιοποίησης, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, υποχωρούν πραγματικά ή συμβολικά από τις δεσμεύσεις τους. Αυτή είναι μια μεγάλη στρατηγική ευκαιρία για την Κίνα να εμφανιστεί στην πρωτοπορία της παγκοσμιοποίησης» αναφέρει χαρακτηριστικά.

«Μια ζώνη ένας δρόμος»

Τι είναι, όμως, το σχέδιο του Πεκίνου και γιατί έχει ονομαστεί έτσι;

Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα τεράστιο πλάνο κατασκευής υποδομών σε όλη σχεδόν την υφήλιο, το οποίο θα μπορούσε να αγγίξει το ένα τρις. δολάρια.

Πρόκειται για μια εξαιρετικά φιλόδοξη εκστρατεία, μέσω της οποίας η Κίνα ευελπιστεί να αυξήσει το εμπόριο και την οικονομική ανάπτυξη στην Ασία και όχι μόνο.

Στόχος η κατασκευή υποδομών που θα ενώνουν χώρες ανά τον πλανήτη με ορισμένους να εκτιμούν ότι η Κίνα μπορεί να διαθέσει έως και 150 δισ. κάθε χρόνο. 

Τα σχέδια περιλαμβάνουν κατασκευές αγωγών και λιμανιών στο Πακιστάν, γέφυρες στο Μπαγκλαντές και σιδηροδρομικά δίκτυα στη Ρωσία. Άλλα μεγάλα σχέδια είναι η κατασκευή αυτοκινητόδρομων, εργοστασίων, μονάδων παραγωγής αιολικής ενέργειας στο Πακιστάν, η κατασκευή τεράστιου λιμανιού στη Σρι Λάνκα, ενός αυτοκινητόδρομου στην Ινδονησία, αλλά και βιομηχανικού πάρκου στην Καμπότζη.

Η πρωτοβουλία αυτή ανακοινώθηκε για πρώτη φορά το 2013, ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί κρατούν ακόμη πολλές επιφυλάξεις, καθώς, εδώ και τέσσερα χρόνια τα περισσότερα από τα σχέδιο παραμένουν απλά στα χαρτιά.