Θυμωμένοι με την κοινοβουλευτική διαδικασία

H Βουλή έχει την τιμητική της αυτά τα Χριστούγεννα λόγω των διαδικασιών για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Η κοινοβουλευτική διαδικασία όμως και ο τρόπος που νομοθετεί το Κοινοβούλιο απασχολούν εδώ και καιρό τους πολίτες. Εδώ έρχεται το πάντρεμα της τεχνολογίας με την πολιτική. Και δεν είναι κάτι νέο, αφού την τάση αυτή τη συναντάμε την τελευταία δεκαετία στην Ευρώπη όπου υπάρχουν πλατφόρμες με στόχο την ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στην κοινοβουλευτική διαδικασία.

Στην Ελλάδα, o Παναγιώτης Βλάχος και ο Αντώνης Σβαρτς δημιούργησαν μια πλατφόρμα με το όνομα VouliWatch, που επηρεάστηκε από το αντίστοιχο γερμανικό parliamentwatch αλλά δεν το αντέγραψε, μια και οι δημιουργοί του έκριναν ότι ο τρόπος σκέψης και το πολιτικό σύστημα είναι διαφορετικά ανάμεσα στις δύο χώρες. Μέσα σε 7 μήνες, η πλατφόρμα του VouliWatch ξεπέρασε τους 50.000 μοναδικούς επισκέπτες, ενώ η αντίστοιχη γαλλική είχε μόλις 18.000 σε έναν χρόνο λειτουργίας. Οι πολίτες, ιδιαίτερα οι νέοι, ανταποκρίθηκαν ήδη με ιδέες για νομοθετικές ρυθμίσεις, δημόσιες πολιτικές, σχόλια και ερωτήματα, ενώ οι βουλευτές, παρά την αρχική επιφύλαξη, απαντούν άμεσα και δημόσια. Μάλιστα, η πλατφόρμα ξεκίνησε τόσο δυναμικά που όταν έστειλαν ενημέρωση στην ελληνική Βουλή για τη λειτουργία και τους σκοπούς της, το ίδιο βράδυ έλαβαν ερώτηση βουλευτή που απευθυνόταν σε υπουργό!

Η ιδέα ξεκίνησε από τις εμπειρίες του Αντώνη Σβαρτς στη Γερμανία. Ο Αντώνης, με Ευρωπαϊκές Σπουδές στο Λονδίνο και Διοίκηση Επιχειρήσεων στη Μαδρίτη, έχει δουλέψει στο γερμανικό γραφείο της Ashoka, μιας διεθνούς οργάνωσης που υποστηρίζει κοινωνικούς επιχειρηματίες. Την ιδέα τη μοιράστηκε με τoν Παναγιώτη, που αντίστοιχα έχει σπουδές σε Νομικά, Ευρωπαϊκή Διακυβέρνηση και Δημόσια Διοίκηση στην Ελλάδα, τη Μεγάλη Βρετανία και τις ΗΠΑ, αλλά και επαγγελματική εμπειρία στην πολιτική επικοινωνία και έρευνα. Την πλατφόρμα ανέλαβε να «τρέξει» ο Στέφανος Λουκόπουλος, Ελληνας του εξωτερικού, ο οποίος ανέλαβε καθήκοντα εκτελεστικού διευθυντή. Ο Στέφανος έχει σπουδάσει Πολιτικές Επιστήμες, Διεθνείς Σχέσεις και Ανάλυση και Επίλυση Διεθνών Συγκρούσεων στην Αγγλία και το Βέλγιο και έχει δουλέψει για αρκετά χρόνια σε μη κυβερνητικούς οργανισμούς στο Λονδίνο και τις Βρυξέλλες, καθώς επίσης και στο Ευρωκοινοβούλιο.

Ο Παναγιώτης εξηγεί ποιος είναι ο λόγος που τους ώθησε σε μια τέτοια πρωτοβουλία: «Είμαστε πολύ θυμωμένοι με το πώς νομοθετεί η κοινοβουλευτική εξουσία στην Ελλάδα. Η πενταετία της κρίσης απονομιμοποίησε τα Κοινοβούλια. Οταν καλούνται τα Κοινοβούλια να πάρουν αποφάσεις εν μια νυκτί ή περνούν τροπολογίες για τις οποίες ο πολίτης δεν είναι ενήμερος, θεωρούμε ότι έχουμε τη δύναμη ή πρέπει να την αποκτήσουμε ώστε να αντιληφθούν οι πολίτες ότι ο τρόπος με τον οποίο νομοθετούμε είναι ενδεικτικός της ποιότητας της δημοκρατίας. Χρειάζεται και διαφάνεια και συμμετοχή στα ενδιάμεσα στάδια και μεγαλύτερη ευθύνη από τους βουλευτές. Νομίζουμε ότι μπορούμε να το πετύχουμε εκθέτοντας τους βουλευτές στους πολίτες κι από την άλλη κάνοντας τους πολίτες συνδιαμορφωτές και συγκοινωνούς».

«Εχουμε έλλειμμα δημοκρατίας» σημειώνει ο Στέφανος. Αναφέρεται στην εμπειρία του από διαφορετικές κοινωνίες πολιτών, το κίνημα των Podemos στην Ισπανία και την πλούσια ιστορία αυτοοργάνωσης αλλά και το πρόσφατο ταξίδι του στη Marinaleda, το ουτοπικό χωριό στην Ανδαλουσία. «Η παράδοσή τους δείχνει ότι πρόκειται για κοινωνία που έχει μάθει να λειτουργεί μόνη της. Εχει μάθει να μαζεύεται, να συσπειρώνεται και να φτιάχνει κάτι από αυτό».

Ο Παναγιώτης ξεκαθαρίζει ότι όλη η ομάδα είναι πολιτικά ενεργή αλλά δεν ταυτίζεται πολιτικά με κάποιο κόμμα. Το γεγονός αυτό, όπως επισημαίνει, δεν επηρεάζει τη λειτουργία της πλατφόρμας καθώς το VouliWatch το κρατούν έξω από τις πεποιθήσεις τους. «Είμαστε και οι ίδιοι ένα μοντέλο συνεργασίας καθώς συζητάμε μεταξύ μας εξαντλητικά. Ξεκινήσαμε ως πλατφόρμα τεχνολογική, γίναμε πρωτοβουλία. Στόχος μας είναι να γίνουμε κίνημα και να επιδράσουμε στη νομοθετική διαδικασία».

«Εχουμε επίγνωση ότι αντίστοιχες πρωτοβουλίες θέλουν πολύ χρόνο για να ωριμάσουν όπως επίσης και ότι δεν ωριμάζουν εύκολα σε καιρούς όπου υπάρχει μειωμένη εμπιστοσύνη μεταξύ πολιτών και βουλευτών. Θεωρούμε ότι αυτό που σήμερα φαίνεται σαν ένα project για λίγους σε λίγα χρόνια και δεδομένων των αναγκών που θα προκύψουν, αλλά και της αύξησης της startup κοινότητας και των ευκαιριών που ανοίγονται για καινοτομικές εφαρμογές, η δημοκρατία θα πάψει να είναι ένα σύστημα που λειτουργεί μόνο με όρους εκλογών αλλά θα αποκτήσει και μια τεχνολογική διάσταση».

Σε όλη αυτή την προσπάθεια σημαντικό ρόλο παίζουν οι εθελοντές. Για τον σκοπό αυτό, υπάρχει συνεργασία με τον ΕΟΝΕΠΕ (Επιστημονικός Ομιλος Νέων Πολιτικών Επιστημόνων) οι οποίοι είναι κατά κύριο λόγο φοιτητές που ασχολούνται ενεργά. Οι ίδιοι οι δημιουργοί της πλατφόρμας εύχονται να έχουν χρηματοδότηση που θα τους επιτρέψει να προσφέρουν και θέσεις εργασίας.

Οι δημιουργοί του VouliWatch δίνουν έμφαση στα θέματα διαφάνειας. Τα νέα εργαλεία προσπαθούν να τα χρηματοδοτήσουν μέσω καμπάνιας κοινωνικής χρηματοδότησης (crowdfunding). Παράλληλα, επιδιώκουν χρηματοδότηση και μέσω ιδρυμάτων του εξωτερικού. «Βαδίζουμε σε τεντωμένο σκοινί και προσπαθούμε να κρατάμε ισορροπίες για να μη μας πει κανείς ότι στηρίζουμε το ένα ή το άλλο κόμμα» εξηγούν οι ίδιοι.

Νέα εργαλεία εν όψει εκλογών

Και αν τα πολιτικά κόμματα προετοιμάζονται για τις επόμενες βουλευτικές εκλογές, το VouliWatch σχεδιάζει με τη σειρά του νέα εργαλεία για να ανταποκριθεί επίσης.

Το πρώτο εργαλείο («policy monitor») θα δίνει τη δυνατότητα σύγκρισης των θέσεων των κομμάτων ανά θεματική περιοχή. Ενα δεύτερο εργαλείο («candidate watch») θα δίνει τη δυνατότητα στους υποψήφιους βουλευτές να απαντούν σε ερωτήματα ώστε να γνωρίζουν οι πολίτες τις θέσεις τους. Η διαφορά σε σχέση με τους βουλευτές είναι ότι οι υποψήφιοι θα πρέπει να δημιουργήσουν μόνοι το προφίλ τους απαντώντας σε συγκεκριμένες ερωτήσεις που θα θέτουν οι δημιουργοί της πλατφόρμας. Κατά συνέπεια, το βιογραφικό τους θα είναι η συλλογή των απαντήσεών τους στα ερωτήματα της πλατφόρμας.

Τέλος, ένα τρίτο εργαλείο με το όνομα «Δώσε μου 5 λεπτά» θα δίνει την ευκαιρία σε εκείνον που θέτει την ερώτηση που λαμβάνει τις περισσότερους ψήφους από την κοινότητα του VouliWatch να τη θέτει ακολούθως πρόσωπο με πρόσωπο στον βουλευτή στον οποίο απευθύνεται και να παίρνει απάντηση.

Πώς λειτουργεί το VouliWatch

Η πλατφόρμα αποτελείται από 4 βασικές ενότητες. Στην πρώτη ενότητα μπορεί κανείς να βρει τα προφίλ όλων των Ελλήνων βουλευτών και ευρωβουλευτών, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο ψηφίζουν στις ονομαστικές ψηφοφορίες και στις επιτροπές στις οποίες συμμετέχουν. Παράλληλα, δίνει την ευκαιρία στους πολίτες να θέσουν μία ερώτηση ο καθένας στον βουλευτή που επιθυμούν. Η ερώτηση γίνεται δημόσια και μπορούν να τη δουν όλοι οι επισκέπτες του site.

Η δεύτερη ενότητα βασίζεται στο να παίρνει κανείς ιδέες από την κοινωνία έτσι ώστε να ανέβουν στην κορυφή της πυραμίδας (crowdsourcing), εκεί όπου λαμβάνονται οι αποφάσεις. Οι ιδέες βαθμολογούνται και σχολιάζονται κι αυτή που επικρατεί κάθε δύο μήνες στέλνεται στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής ή σε βουλευτή.

Η τρίτη ενότητα είναι το θέμα του μήνα. Εκεί αναδεικνύει η ομάδα του VW ένα συγκεκριμένο ζήτημα παρέχοντας όλες τις σχετικές θέσεις κομμάτων, το νομοσχέδιο, όπου αυτό υπάρχει, και φιλοξενεί στο site τη συζήτηση γύρω από το θέμα, ένα είδος φόρουμ. Αυτή η συζήτηση μεταφέρεται και σε κανονικές συνθήκες όπου προσκαλούνται βουλευτές, ακαδημαϊκοί, εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών και πολίτες και ακολουθεί ανοιχτός διάλογος.

Τέταρτο εργαλείο της πλατφόρμας είναι το παρατηρητήριο που παρακολουθεί το κοινοβουλευτικό ρεπορτάζ της Ειρήνης Κωστάκη από τη Βουλή.