Στο Παρίσι ένα Σάββατο μεσημέρι

Στη Γαλλία έρχομαι κάθε χρόνο τις γιορτές Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς από το 2019 που πέθανε η αγαπημένη μου γυναίκα Μπάρμπαρα Φιλντς. Με φιλοξενούν ο William Schabas (Ουίλιαμ Σέιμπας) και η Πηνελόπη Σωτηρίου, οικογενειακοί φίλοι από το Μόντρεαλ από το 1982. Καναδός ο Μπιλ, Κύπρια η Πόπη. Μένουν μόνιμα στο Λονδίνο, αλλά έχουν διαμέρισμα στο Παρίσι (περιοχή Λε Μαρέ) και εξοχικό στη Νορμανδία. Ο Μπιλ είναι νομικός επιστήμονας, ποινικολόγος και ακαδημαϊκός. Ασχολείται με τη μελέτη του διεθνούς ποινικού δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της γενοκτονίας, της θανατικής ποινής και του ρατσισμού και αποτελεί διεθνώς σημαντική μορφή σ’ αυτόν τον τομέα. Είναι μονίμως στο στόχαστρο κάθε ανεκδιήγητου δεξιού ή ακροδεξιού ρατσιστή, αρνητή της ελεύθερης έκφρασης και των ανθρωπίνων (για όλους) δικαιωμάτων. Και φυσικά του εβραϊκού λόμπι και της κάθε κυβέρνησης του Ισραήλ, διότι τολμά και παίρνει γενναία και ξεκάθαρη θέση στο θέμα της γενοκτονίας των Παλαιστινίων.

Γαλλικά δεν μιλάω, αλλά δεν έχω πρόβλημα να συνεννοούμαι στη γαλλική γλώσσα. Ισως επειδή ήμουν καλός στα λατινικά; Ισως διότι πολλά καλοκαίρια εφηβείας στην Τήνο κάναμε, τα πιο πολλά αγόρια της ηλικίας μου, παρέα με Βελγιδούλες και Γαλλιδούλες; Οπότε, χωρίς GPS αλλά ρωτώντας (πας στην Πόλη...), διασχίζω άνετα με τα πόδια τη γαλλική πρωτεύουσα. Κι αν θέλω κάτι να ρωτήσω και τα γαλλικά μου δεν επαρκούν, πάντα υπάρχει ένα περίπτερο που πουλάει εφημερίδες και σουβενίρ που το «τρέχει» μετανάστης με σπαστά ή σπασμένα αγγλικά.

Το Παρίσι δεν χρειάζεται να το μάθετε από εμένα ότι είναι η συναρπαστικότερη και εντυπωσιακότερη πόλη της Ευρώπης. Σφύζει από πολιτισμό. Αμέτρητα μουσεία για όλα τα γούστα. Απίθανα μνημεία και αγάλματα σε δημόσιους χώρους. Ωραία αρχιτεκτονική. Ιστορία με τον κυβικό τόνο. Χιλιάδες γκαλερί, μπρασερί, μπουλανζερί, πατισερί, κρεπερί και μπιστρό. (Εχω δημοσιεύσει ένα «Γράμμα από το Παρίσι» στο «Βήμα της Κυριακής» προ 30 ετών και αναρωτιέμαι αν υπάρχουν ομοιότητες με το σημερινό μου...).

Οι Παριζιάνοι και οι Παριζιάνες είναι κομψοί, ανεξαρτήτως ηλικίας ή εισοδήματος. Προσέχουν πολύ την εμφάνισή τους. Και το στομάχι τους, ασφαλώς. Καλή η επανάσταση (και η ανατροπή) αλλά πάντα σε θεωρητικό επίπεδο. Μην πείτε στον Γάλλο να στερηθεί το κρασί του ή το τυρί του. Στη Γαλλία υπάρχουν από 1.000 έως 1.600 είδη τυριών (είναι γνωστή η φράση του στρατηγού Ντε Γκολ το 1962: «Πώς θέλετε να κυβερνήσω μια χώρα που έχει διακόσιες σαράντα έξι ποικιλίες τυριού;») και πάνω από 3.000 ποικιλίες κρασιού, με αμπελώνες που καλύπτουν τριάντα εκατομμύρια στρέμματα εδάφους. Είναι δε απορίας άξιο πώς δεν υπάρχουν πολλοί ευτραφείς Γάλλοι: θα περίμενε κανείς πως με τόσα εκατομμύρια μπαγκέτες και κρουασάν, με τόσους κουβάδες βουτύρου και με τόσα βαρέλια κρασιού που καταναλώνουν καθημερινά, οι παχουλοί Γάλλοι και οι παχουλές Γαλλίδες θα υπερτερούσαν. Δεν είναι όμως έτσι. Πολύ σπάνιο να δεις έναν υπέρβαρο Γάλλο. Φαίνεται πως έχουν καλό μεταβολισμό.

Σάββατο μεσημέρι, το τελευταίο του Δεκεμβρίου, και στην περιοχή Λε Μαρέ του Παρισιού όλα τα εστιατόρια γεμάτα κόσμο. Απίστευτες ουρές στα μαγαζιά που πουλάνε φαλάφελ. Στο «L’as du Fallafel» η ουρά, παρά το τσουχτερό κρύο, θα έφτανε τα 100 μέτρα. Πιο μικρή η ουρά στο «Falafel du Liban». Ουρά και στο ντελικατέσεν «Florence Kahn», με πεντανόστιμες εβραϊκές λιχουδιές από την κεντρική Ευρώπη – σάντουιτς και τάρτες με παστράμι, σολομό, μπέιγκελ, κουλουράκια, τσουρεκάκια, γεμιστές πίτες. Το ίδιο και στο παραδίπλα «Sacha Finkelsztajn», με ταραμά, λακέρδα, ρέγκα, λουκάνικο, ξινολάχανο, πίκλες, μελιτζανοσαλάτα. Ενα άλλο μαγαζί, που έχει μόνο μπέργκερ, διαφημίζεται με μια ταμπέλα που γράφει «No Tacos, No Piza, No Kebab». Αυτά όσον αφορά το street food.

Εμένα όμως, επειδή δεν είμαι του ορθίου αλλά κάποιας ηλικίας, μου αρέσει να κάθομαι όταν τρώω. Κι έτσι προτίμησα για μεσημεριανό το μπιστρό «Les Philosophes», ένα καφέ στην καρδιά του Λε Μαρέ, ιδανικό για να έχεις την ψευδαίσθηση πως ζεις την κλασική παριζιάνικη ζωή. Τα γκαρσόνια φοράνε λευκές ποδιές, λευκά πουκάμισα και μαύρα, καλοσιδερωμένα παντελόνια. Είναι πάντα φρεσκοξυρισμένα. Δεν έχουν εκείνο το ατσαλάκωτο χαμόγελο των σερβιτόρων ακριβών εστιατορίων. Σερβίρουν παραδοσιακά γαλλικά πιάτα, όπως κρεμμυδόσουπα με λιωμένη γραβιέρα, κονφί πάπιας με πορτοκάλι, μοσχαράκι μπουργκινιόν, σουφλέ, κασουλέ και σαλάτα νισουάζ, όλα φτιαγμένα με φρέσκα, ντόπια υλικά. Ενας σερβιτόρος (δεν θα πω πώς τον λένε, αλλά πάμε να γίνουμε φίλοι, μια και με βλέπει τακτικά) μου εξομολογήθηκε πως πριν από κάμποσα χρόνια, που ήταν πολύ νέος, χρημάτισε drag queen στο Μόντρεαλ, αλλά βαρέθηκε και ήρθε στο Παρίσι να αλλάξει τη ζωή του και να γίνει σερβιτόρος. Είναι αστείος, μιλάει πολλές γλώσσες, του αρέσει πολύ η δουλειά του. Βγάζει αρκετά.

Το «Les Philosophes» είναι ένας όμορφος (δεν θα έλεγα ήσυχος) χώρος: κάθεσαι μέσα και απολαμβάνεις το φαγητό σου, νιώθοντας για λίγο σαν Παριζιάνος, ενώ έξω στους πολυσύχναστους δρόμους το πολύχρωμο βουερό μελίσσι του Σαββάτου συμπληρώνει τη χειμωνιάτικη σκηνή, υπενθυμίζοντάς σου πως το Παρίσι είναι μια πόλη ανοιχτή, πολυπολιτισμική, ανεξάντλητη.