Τον σκεφτόμουν με θλίψη κείνη τη μέρα μέσα απ’ αυτή τη φράση.
Ενας άνθρωπος που η ζωή τον είχε τόσο ανταμείψει κι αυτός της είχε δοθεί τόσο γενναιόδωρα, μ’ αγάπη παράφορη, στη δύση του βίου του, εκείνο τον περίεργο χρόνο της ύψιστης ενάργειας του πνεύματος που μπορεί να αγκαλιάσει, να συγκεντρώσει τη σφαιρικότητα του κόσμου και του εαυτού μέσα σ’ αυτόν, είχε φτάσει σε αυτό το πικρό συμπέρασμα κι έφευγε μαζί του.
Ανοιξα το Υoutube στον υπολογιστή να τον δω σε συνεντεύξεις του, που υπάρχουν άφθονες εκεί.
Να τον ξαναδώ, να περάσω λίγο χρόνο μαζί του, ψάχνοντας τον Μάνο με αγάπη, όπως τον είχα αισθανθεί εγώ τα χρόνια που πέρασα από δίπλα του όπως τόσοι άλλοι από μας.
Επεσα σ’ ένα βίντεο ιδιωτικό που κάποιος είχε ανεβάσει.
Ηταν σε κάποιο σπίτι σε φιλική συναναστροφή. Γλέντησαν, ήπιαν, μετά άραγμα. Το βίντεο τον έπιασε μια στιγμή μόνο του, σ’ έναν καναπέ μ’ ένα μπουμπούκι τριαντάφυλλου στο χέρι.
Πάγωσα την εικόνα και την κοιτούσα με τις πιο πάνω σκέψεις στο μυαλό.
Αυτή, ήταν ο Μάνος που είχα εγώ μέσα μου. Την κοίταξα ώρα αρκετή.
Τότε μου ήρθε η επιθυμία να τον ζωγραφίσω.
Ηταν αυτός ο άνθρωπος που πολέμησε την υποκρισία στη ζωή του όσο λίγοι. Εκεί, με την αλήθεια του. Αντίθεση και τρυφερότητα.
Μόνος, καθισμένος με το βαρύ του σώμα χαλαρό, το δικό του, χωρίς ωραιοποίηση.
Η άπειρη ευαισθησία του, που μας χάρισε τόσο απλόχερα, ήταν συγκεντρωμένη σε κείνο το χέρι που σήκωνε το λουλούδι σαν το σύμβολο του μυστηρίου.
Ηταν η μεγάλη του κληρονομιά που μας άφησε.
Ηταν ο Μάνος που είχα εγώ μέσα μου.
Ισως στο έργο να βγαίνουν αυτά που κράτησα απ’ αυτόν. Λέω ίσως.
Αποφάσισα να πω εδώ, λοιπόν, πώς γεννήθηκε αυτό το έργο για τον Μάνο, που ανήκει στον συλλέκτη Γιώργο Βογιατζόγλου, δεν έχει εκτεθεί και είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται από τις σελίδες της «Εφ.Συν.».
Εγινε 19 χρόνια μετά τον θάνατό του, το 2013, στο τέλος της ενότητας των έργων μου με τον τίτλο «Ανθρώπινη κατάσταση».
Μια σειρά όπου μελετούσα την τρυφερότητα που έχει το ανθρώπινο σώμα, το καημένο, το σώμα που μας κουβαλάει από τη γέννηση ώς τον θάνατό, με την ομορφιά και την ασχήμια του, το γυμνό σώμα που τυλίχτηκε με τόση υποκρισία κι εμπορευματοποίηση στον κόσμο μας.
Την ανθρώπινη μοίρα στοχαζόμουν μέσα από αυτό.
Ετσι με κατείχε και ήμουν μέσα το κλίμα της σειράς που εξήγησα πιο πάνω εκείνο το πρωί. (Εκθεση «Διαδρομή» και εκδ. ΜΙΕΤ, 2014)
Τον είχα ζήσει κι εγώ σαν «παιδί» του Τρίτου, όπως όλοι μας.
Μου είχε εμπιστευτεί δυο εκπομπές την εβδομάδα, τα Εικαστικά και τα Θεατρικά, χωρίς κανέναν έλεγχο, όπως έκανε με όλους μας όσους είχε επιλέξει. Αυτό του έφτανε. Ετσι είπα να μη μιλήσω για τα ατέλειωτα βράδια που περάσαμε συντροφιά, ούτε για τις δυο δουλειές στο Θέατρο, συνεργασίες που σχεδιάσαμε κι ονειρευτήκαμε, αλλά ματαιώθηκαν από εξωγενείς παράγοντες.
Εξάλλου τα όνειρα είναι για να ματαιώνονται…
Αθήνα 28/5/2024
*Ζωγράφος, σκηνογράφος, ιδρυτικό μέλος των «Νέων Ελλήνων Ρεαλιστών», συγγραφέας
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας