Στον «Αμαζόνιο» του Νίκου Κεσσανλή και της Χρύσας Ρωμανού

Ενας κρυμμένος «Αμαζόνιος» στο ρέμα Πολυδρόσου. Ετσι είχαν ονομάσει ο Νίκος Κεσσανλής και η Χρύσα Ρωμανού το τμήμα του κτήματός τους που συνορεύει με το ρέμα, όταν μετά το ταξίδι τους στην Μπιενάλε του Σάο Πάολο και τη Βραζιλία εντυπωσιασμένοι από το παρθένο δάσος του Αμαζονίου αποφάσισαν να φυτέψουν εξωτικά φυτά κοντά στην πισίνα και στο εργαστήριό τους δημιουργώντας ένα τροπικό σκηνικό. «

ΑΜΑΖΟΝΙΟΣ-We are sailing with a corpse in the cargo» ονομάζει ο ανιψιός τους και εκ των κληρονόμων τους (οι δύο κορυφαίοι καλλιτέχνες δεν είχαν παιδιά), ο γνωστός εικαστικός καλλιτέχνης και φωτογράφος Δημήτρης Τσουμπλέκας, το πολυδιάστατο έργο που εκτυλίσσεται εντός και εκτός του παλιού εργαστηρίου του Νίκου Κεσσανλή και της Χρύσας Ρωμανού, στο κτήμα τους στο Νέο Μαρούσι.

Με αυτήν την έκθεση ξεκίνησε προχθές 5 Μαΐου το πρόγραμμα «ΕΜΣΤ Extra Muros» του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, που αναδεικνύει σημαντικά καλλιτεχνικά, πολιτιστικά τοπόσημα, δίνοντας την ευκαιρία στο κοινό να γνωρίσει αθέατες πλευρές της πόλης και στους καλλιτέχνες τη δυνατότητα να συνομιλήσουν εντός πλαισίου με τα σημάδια της Ιστορίας.

Ετσι, για πρώτη φορά γίνεται προσιτό το «καταφύγιο» όπου έζησε το διάσημο καλλιτεχνικό ζευγάρι μετά την επιστροφή του από τη Γαλλία, αρχές της δεκαετίας του ’80. Ο Δημήτρης Τσουμπλέκας δημιουργεί εκεί ένα πολυσήμαντο έργο, σαν ένα ταξίδι στη μνήμη, σαν μια ρωγμή στον αστικό ιστό. Αποτελείται από φωτογραφίες μεγάλου μεγέθους που απεικονίζουν τον χώρο και το τοπίο που τον περιβάλλει, με νεκρές φύσεις και αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες. Γλυπτικές κατασκευές με αντικείμενα που βρέθηκαν στο εργαστήριο -όπως παλιά υλικά ζωγραφικής, τελάρα, καβαλέτα- αλλά και οργανικά υλικά από την περιοχή -κλαδιά, φύλλα, πέτρες-, μια εικαστική εγκατάσταση και δύο επιτόπιες προβολές βίντεο συμπληρώνουν την έκθεση.

Ο επισκέπτης περνά από τον παλιό σκοτεινό θάλαμο («Το Αμπάρι») στο καθαυτό εργαστήριο και από τις άδειες αποθήκες («Το Δάσος») στην εγκαταλελειμμένη πισίνα («Το Ποτάμι»), ενώ στο τέλος συναντά μια φωτεινή επιγραφή που κρέμεται ανάμεσα σε δυο δέντρα, τον «Αμαζόνιο».

«Είναι μια δουλειά που ξεκίνησε πριν από εφτά χρόνια», μας λέει ο 55χρονος καλλιτέχνης, «όταν άρχισα να τριγυρνάω και να φωτογραφίζω στο κτήμα και στο εργαστήριο των Κεσσανλή και Ρωμανού και στο ρέμα Πολυδρόσου, ένα τοπίο που γνωρίζω από παιδί, ενώ η περίοδος της καραντίνας μού έδωσε τη δυνατότητα να επεξεργαστώ όλο το υλικό». Να σημειώσουμε εδώ ότι σ’ αυτό το κτήμα ο Δημήτρης Τσουμπλέκας όταν ήταν μικρός έπαιζε και με την Αμάντα Μιχαλοπούλου, που έμενε εκεί κοντά, η οποία αργότερα έγινε γυναίκα του (ναι, είναι η γνωστή συγγραφέας).

Το έργο που παρουσιάζει τώρα, «συνδιαλέγεται με την έννοια του καλλιτεχνικού εργαστηρίου ως τόπου παραγωγής ιδεών και πεδίου δοκιμών, με τη φωτογραφική γλώσσα, τη σχέση της με τη γλυπτική και την απεικόνιση». Εχει όμως σχέση και με τη μνήμη, τα τοπία των παιδικών μας χρόνων και τη βίαιη συνήθως μεταμόρφωσή τους. «Ο “Αμαζόνιος” είναι το παιχνίδι χαρτογράφησης ενός οικείου σε όλους μας τόπου που πια δεν υπάρχει: της παιδικής ηλικίας», επισημαίνει. «Ο τίτλος αντηχεί τον εξωτισμό, τη φαντασίωση της περιπέτειας και το όνειρο της αυτονομίας».

Είναι επίσης μια σειρά συναντήσεων: με τον τόπο, τη φθορά που επελαύνει αδιατάρακτα, με την οργανική σύνδεση της αποσύνθεσης και της ζωής, με τους πεθαμένους μας και τον διάλογο που δεν σταματάει ποτέ, την επίδραση -πότε συντριπτική, πότε ευεργετική- των προηγούμενων καλλιτεχνών. Αλλά και με την επίμονη φύση και τα ζώα που μας συντροφεύουν απαρατήρητα στις παρυφές της αστικής ζωής.

● Πόσο οι θείοι σου επηρέασαν τον προσανατολισμό σου να γίνεις καλλιτέχνης;

Η επιρροή σίγουρα είναι τεράστια, αλλά ήταν κομμάτι της ζωής μου, δεν μπορώ να το ξεχωρίσω, μεγάλωσα μαζί τους.

● Τι σου έχει εντυπωθεί από αυτό το τόσο ξεχωριστό ζευγάρι στη ζωή και στην τέχνη;

Δεν μπορώ να απομονώσω κάτι, είναι σαν να σε ρωτάνε για την οικογένειά σου τι σου έκανε εντύπωση... Συνήθως δεν σου κάνει εντύπωση η οικογένειά σου, θεωρείς ότι είναι «φυσιολογική», αν και αργότερα όταν γνωρίζεις άλλες οικογένειες καταλαβαίνεις ότι ίσως να μην ήταν. Φυσικά κατά καιρούς μπορεί να ενθουσιαζόμουν ή να συγκρουόμουν μαζί τους, αλλά δεν μου φαινόταν κάτι περίεργο για να το επισημάνω. Ετσι κι αλλιώς οι δυο τους ήταν πολύ έντονες προσωπικότητες, πέρα από την καλλιτεχνική ιδιότητα, με πολύ έντονες σχέσεις και μεταξύ τους και με τους άλλους. Και με πολλή αγάπη.

● Ενιωσες ότι τους οφείλεις μια έκθεση;

Οχι, δεν θα το έλεγα, αυτό που νομίζω ότι τους οφείλεται είναι μια μεγάλη αναδρομική δική τους. Για μένα το συγκεκριμένο πρότζεκτ είναι ένας διάλογος που κατά κάποιον τρόπο έμεινε ημιτελής, όπως όλοι οι διάλογοι με τους αγαπημένους μας που πεθαίνουν, χρησιμοποιώντας τα εργαλεία που έχω.

📌 ΑΜΑΖΟΝΙΟΣ We are sailing with a corpse in the cargo

Κεσσανλή- Σταματάκη 10, Νέο Μαρούσι. Ωρες λειτουργίας: Πέμπτη-Κυριακή: 18.00- 21.00 Πρόσβαση: 1. Μ3 Δουκίσσης Πλακεντίας + λεωφορείο 411 (Στάση Κυπρίων Αγωνιστών). 2. Μ3 Χαλάνδρι + λεωφορείο 461 (Στάση Βριλήσσια).

Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 3 Ιουλίου