Το Παλαιστινιακό πάει Χάγη

Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, υπέγραψε χθες την προσχώρηση της Παλαιστίνης σε 22 διεθνείς συνθήκες, μεταξύ των οποίων και του «Καταστατικού της Ρώμης», ανοίγοντας τον δρόμο για τη συμμετοχή των Παλαιστινίων στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC). Το ICC είναι αρμόδιο για την εκδίκαση εγκλημάτων γενοκτονίας, εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και η Παλαιστινιακή Αρχή, εφ’ όσον γίνει αποδεκτή στον διεθνή οργανισμό μέσα στις επόμενες 60 ημέρες, όπως ορίζει το καταστατικό του, μπορεί να φέρει στη Χάγη (έδρα του ICC) αίτημα για έρευνα σχετικά με εγκλήματα που διεξήχθησαν τα περασμένα έξι χρόνια κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων πολέμων στη Λωρίδα της Γάζας (τo ICC δεν έχει σχέση με το Διεθνές Δικαστήριο, το οποίο εδρεύει επίσης στη Χάγη).

Μέλη του ICC είναι σήμερα 122 χώρες, ενώ 31 κράτη δεν έχουν υπογράψει ή δεν έχουν επικυρώσει (όπως η Ρωσία) τη διεθνή συνθήκη. Μόνο τρεις χώρες του κόσμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ και το Σουδάν, έχουν δηλώσει επισήμως ότι δεν έχουν πρόθεση να συμμετάσχουν στο ICC, καθώς ανησυχούν για πιθανή παραπομπή υπηκόων τους στο εδώλιο της Χάγης. Ουάσιγκτον και Τελ Αβίβ αντέδρασαν στο παλαιστινιακό αίτημα, με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να απειλεί με λήψη μέτρων (τα οποία δεν προσδιόρισε) ως αντίποινα στην παλαιστινιακή πρωτοβουλία.

«[Οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ] μας επιτίθενται καθημερινά από στεριά, αέρα και θάλασσα. Σε ποιον διεθνή οργανισμό πρέπει να αποταθούμε; Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ μάς έχει απογοητεύσει», δήλωσε χθες ο πρόεδρος Αμπάς, μία ημέρα μετά την απόρριψη από το Σ.Α. του ΟΗΕ της κοινής πρότασης ψηφίσματος της Ιορδανίας και των Παλαιστινίων για την αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων κατοχής από τη Δυτική Οχθη μέχρι το τέλος του 2017 και την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας εντός 12 μηνών.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας

Το ψήφισμα έλαβε οκτώ θετικές ψήφους (Ρωσία, Κίνα, Γαλλία, Αργεντινή, Τσαντ, Χιλή, Ιορδανία και Λουξεμβούργο) έναντι δύο κατά (ΗΠΑ και Αυστραλία) και πέντε αποχών (Λιθουανία, Νιγηρία, Νότια Κορέα, Ρουάντα, Βρετανία). Για να υιοθετηθεί η απόφαση απαιτούσε εννέα θετικές ψήφους και να μην ασκήσει κανένα μόνιμο μέλος δικαίωμα βέτο. Η πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών στον ΟΗΕ, Σαμάνθα Πάουερ, υποστήριξε ότι η Ουάσινγκτον καταψήφισε γιατί «το ψήφισμα ενθαρρύνει τις διαιρέσεις και όχι έναν συμβιβασμό».

Ωστόσο, η πρωτοβουλία του Αμπάς ήταν μια ακόμη ύστατη προσπάθεια να μείνει το Παλαιστινιακό εντός διπλωματικού πλαισίου, με δέσμευση ειρηνικής επίλυσης μέσω διαπραγματεύσεων, παρά την κατάρρευση της ειρηνευτικής πρωτοβουλίας του Τζον Κέρι που είχε ως επακόλουθο και την ισραηλινή επίθεση κατά της Γάζας. Η απόρριψη του ψηφίσματος από το Σ.Α. του ΟΗΕ, ενισχύει τόσο τον Νετανιάχου όσο και τη Χαμάς, που για διαφορετικούς λόγους, δεν πιστεύουν στην επίτευξη συμφωνίας ειρήνης μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.

Ο Νετανιάχου, τρεις μήνες πριν από τις εκλογές στο Ισραήλ, κατηγορεί συλλήβδην όλες τις παλαιστινιακές οργανώσεις (συμπεριλαμβανομένης και της Φατάχ του προέδρου Αμπάς) ως «τρομοκρατικές», ενώ για τη Χαμάς –αλλά και για τις άλλες παλαιστινιακές οργανώσεις– η πρακτική του Ισραήλ δεν αφήνει κανένα άλλο περιθώριο, παρά μόνο τον δρόμο της αντίστασης.

«Προσπαθήσαμε τα τελευταία 20 χρόνια να διαπραγματευτούμε με το Ισραήλ μια συμφωνία, αλλά η κατοχή των εδαφών μας συνεχίζεται», τόνισε το στέλεχος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μοχάμεντ Στάγιεχ. Το κείμενο του ψηφίσματος που κατέθεσε ο Αμπάς έγινε αντικείμενο κριτικής από όλες σχεδόν τις παλαιστινιακές οργανώσεις και ηγετικά στελέχη των Παλαιστινίων, ακόμη και από το εσωτερικό της Φατάχ, όπως ο φυλακισμένος από τους Ισραηλινούς Μαρουάν Μπαργούτι, καθώς θεωρήθηκε ότι κάνει υπερβολικές υποχωρήσεις απέναντι στο Ισραήλ. Ωστόσο, ούτε το Τελ Αβίβ ούτε η Ουάσινγκτον έκαναν αποδεκτό έστω αυτό το υποχωρητικό πλαίσιο.

Η ουσία είναι πως με αυτές τις εξελίξεις αδυνατίζει όλο και περισσότερο η επίτευξη συμφωνίας στη βάση των δύο κρατών (ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους και του Ισραήλ) και είναι χαρακτηριστική η δήλωση ανησυχίας για τις εξελίξεις του Γάλλου πρέσβη στον ΟΗΕ, Φρανσουά Ντελατρέ, ο οποίος είπε ότι δεν πρέπει να σταματήσουν οι προσπάθειες της διπλωματίας και πως είναι απαραίτητο να προσπαθήσουν ξανά «προτού είναι πολύ αργά».