Η Φάραχ ακόμη ονειρεύεται...

Tο κορίτσι που πέρσι συνάρπασε τα κοινωνικά δίκτυα αφηγούμενη με τα συγκλονιστικά της tweets την κόλαση που γνώρισε η Γάζα στις πενήντα μία μέρες της ισραηλινής επιχείρησης «Προστατευτική Αιχμή» άλλαξε όσο και το τοπίο της πατρίδας της.

Στα 17 της, τα όνειρα της Φάραχ Μπάκερ προσαρμόστηκαν στη στενάχωρη από κάθε άποψη Λωρίδα έκτασης των μόλις 365 χιλιομέτρων, όπως άλλωστε μαθαίνουν να κάνουν -διά πυρός και σιδήρου κάθε τόσο- τα 1,8 εκατ. των κατοίκων της.

«Είμαι 16 ετών και έχω ζήσει τρεις πολέμους. Φτάνει πια!» έγραφε τότε, τολμώντας να ονειρεύεται πως θα γίνει δικηγόρος «ώστε να υπερασπιστώ τα δικαιώματα του λαού μου». Τώρα, αρκέστηκε στη Διοίκηση Επιχειρήσεων ξέροντας πως ούτως ή άλλως η πιο σίγουρη προοπτική της είναι η ανεργία και η ανέχεια. Δεν ήξερε όμως πως αυτό το σπαρακτικό της «Φτάνει πια» ορίζει και τη δυνατότητα επιβίωσης της ίδιας της γενέτειράς της.

Εκθεση της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD), που θα συζητηθεί στην 62η σύνοδό της στη Γενεύη (14-25 Σεπτεμβρίου), σημειώνει πως «οι τρεις ισραηλινές επιχειρήσεις των τελευταίων έξι χρόνων συν τον οκταετή οικονομικό αποκλεισμό ρήμαξαν τις ήδη σαθρές υποδομές της Γάζας, στερώντας της ακόμη και τον απαραίτητο χρόνο για την ανοικοδόμηση ή την οικονομική ανάκαμψη».

Πόλεμοι και αποκλεισμός οδήγησαν σε ραγδαία αποανάπτυξη και εξαθλίωσαν τον παλαιστινιακό πληθυσμό, σημειώνει η έκθεση, προειδοποιώντας πως αν συνεχιστούν οι σημερινές οικονομικές και δημογραφικές τάσεις, η Γάζα μπορεί πλέον να μην είναι κατοικήσιμη το 2020.

Τον περασμένο Μάιο ανάλογη έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας καταδείκνυε πως η Γάζα έχει 44% ανεργία (την υψηλότερη στον κόσμο), ενώ στους νέους έως 24 ετών εκτοξεύεται στο 67%. Το σημερινό μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα των 970 δολαρίων τον χρόνο είναι κατά 31% χαμηλότερο απ’ ό,τι πριν από 20 χρόνια. Και το 80% των κατοίκων συνεχίζει να εξαρτά την επιβίωσή του από την ανθρωπιστική βοήθεια.

«Δεν μπορώ να πιστέψω ότι πέρασε ένας χρόνος. Ακόμη θυμάμαι πώς ξεκίνησε ο πόλεμος, τον ήχο από τις βόμβες, την οσμή του αίματος, τον καπνό», έγραφε η Φάραχ στις 8 Ιουλίου, στην επέτειο της έναρξης της τελευταίας και πιο ολέθριας ισραηλινής επιχείρησης της οποίας επιβίωσε: 2.251 Παλαιστίνιοι νεκροί, ανάμεσά τους 1.462 άμαχοι, περιλαμβανομένων 551 παιδιών, ενώ και 73 Ισραηλινοί έχασαν τη ζωή τους, εξ αυτών 67 στρατιώτες και έξι άμαχοι, ανάμεσά τους ένα παιδί.

«Πολύς πόνος»

Τι κι αν πέρασε ένας χρόνος από το τέλος κι αυτού του πολέμου. Τα πιο ύπουλα όπλα του δεν έχουν σιγήσει και ο αντίκτυπός τους είναι εκκωφαντικός όπου κι αν γυρίσεις στη Γάζα. Είναι γι’ αυτές τις συνέπειες στην καθημερινή ζωή που ενημερώνει τώρα η Φάραχ τους 177.000 followers του λογαριασμού της #Guess What.

«Υπάρχει πολύς πόνος, προσωπικός και συλλογικός», εξομολογείται από το σπίτι της, απέναντι από το νοσοκομείο Αλ Σίφα όπου εργάζεται ο νευροχειρουργός πατέρας της και από όπου έγραφε για τους 11.000 τραυματίες, περιλαμβανομένων 3.436 παιδιών, το 10% των οποίων υπέστη κάποια μορφή μόνιμης αναπηρίας.

Πολλοί ακόμη και σήμερα δεν έχουν αναρρώσει, λείπουν φάρμακα και υγειονομικό υλικό. Ελειπαν ήδη πριν από τον πόλεμο λόγω του ισραηλινού αποκλεισμού, πώς να ανταποκριθείς τώρα στις ανάγκες τόσων ασθενών; «Ο πατέρας μου δεν μιλά πια για όσα βλέπει στο νοσοκομείο», τουιτάρει, εξιστορώντας τη σιωπή ενός ανθρώπου μπροστά στην ανημποριά να γιατρέψει ανοιχτές πληγές.

Η διεθνής οργάνωση Save the Children, σε έκθεσή της τον Ιούλιο με τίτλο «Ενας ζωντανός εφιάλτης», την επιβεβαιώνει: το 75% των παιδιών πάσχει από νυχτερινή ενούρηση και το 89% των γονιών λέει πως τα παιδιά τους είναι μόνιμα φοβισμένα, ενώ για πρώτη φορά τα τελευταία πενήντα χρόνια η βρεφική θνησιμότητα αυξάνεται, λόγω του αποκλεισμού.

Δώδεκα ισραηλινές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πριν καν τελειώσει ο πόλεμος, είχαν στείλει γράμμα στην ισραηλινή κυβέρνηση προειδοποιώντας πως οι υποδομές στη Γάζα καταρρέουν και οδηγείται σε πιθανή ανθρωπιστική και περιβαλλοντική καταστροφή. «Λόγω του συνεχιζόμενου ελέγχου του Ισραήλ σε ζωτικές πλευρές της ζωής της Γάζας, η κυβέρνηση έχει νομική υποχρέωση να εξασφαλίσει την κάλυψη των ανθρωπιστικών αναγκών των κατοίκων της και την επαρκή πρόσβασή τους σε νερό και ηλεκτρισμό».

Ενεργειακή κρίση

Εναν χρόνο αργότερα, η Φάραχ προσπαθεί να συνηθίσει τη νέα πραγματικότητα. «Συνήθως δεν έχουμε παρά μόνο έξι ώρες ηλεκτρισμό την ημέρα, έπειτα παύση 12 ωρών, για να επιστρέψει ξανά. Καυτό το καλοκαίρι και κάποιες μέρες είμαστε 16 ώρες χωρίς ρεύμα. Ποτέ δεν ξέρεις τι ώρα θα σταματήσει. Συχνά αναγκαζόμαστε να διαβάζουμε με το φως των κεριών».

Η ενεργειακή κρίση είναι μόνο μία από τις πολλές που διαιωνίζονται στη Γάζα. Οπως σημειώνει η έκθεση της UNCTAD, το 95% του διαθέσιμου πόσιμου νερού δεν είναι πλέον ασφαλές, ενώ έχει εκμηδενιστεί η παραγωγική δυνατότητα της χώρας.

Οσο για τη διεθνή κοινότητα, έχει προσφέρει μόλις το 28% των 5,4 δισ. δολαρίων που υποσχέθηκε πέρσι τον Οκτώβριο στη Διάσκεψη του Καΐρου για την Ανοικοδόμηση της Γάζας. Από τους περίπου 500.000 Παλαιστίνιους εκτοπισμένους αυτού του πολέμου, περισσότεροι από 100.000 συνεχίζουν να είναι άστεγοι, φιλοξενούμενοι σε συγγενείς ή ζώντας σε αυτοσχέδια καταφύγια, συχνά πάνω στα ερείπια των σπιτιών τους.

Ελάχιστες από τις τεράστιες ποσότητες από μπάζα που προκάλεσαν οι 8.000 βόμβες, οι 70.000 οβίδες και βλήματα όλμου και οι 20.000 τόνοι εκρηκτικών που, σύμφωνα με την Παλαιστινιακή Αρχή, έριξε το Ισραήλ στη Γάζα έχουν απομακρυνθεί. Οπως ελάχιστα από τα 18.000 σπίτια που, σύμφωνα με το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (ΟCHA), καταστράφηκαν ολοσχερώς ή υπέστησαν πολύ σοβαρές ζημιές έχουν ανοικοδομηθεί και το ίδιο ισχύει για τα 138.000 που χρήζουν επισκευής.

Ο Οργανισμός Ανοικοδόμησης της Γάζας (MRG), που συμφωνήθηκε με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ και έχει την ευθύνη τού ελέγχου των σχετικών υλικών που εισάγονται στη Λωρίδα, ώστε να αποφευχθεί η χρήση τους για την κατασκευή σηράγγων που θα διοχέτευαν όπλα για επιθέσεις κατά του Ισραήλ, έχει έως σήμερα εγκρίνει την εισαγωγή μόλις του 5,5% των οικοδομικών υλικών που απαιτούνται, σύμφωνα με την ισραηλινή οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Gisha. «Με αυτόν τον ρυθμό θα χρειαστούν 19 χρόνια για να ανοικοδομηθούν τα σπίτια που καταστράφηκαν το 2014 και 76 για να χτιστούν τα νέα σπίτια που χρειάζεται η Γάζα» επισημαίνει η Oxfam.

Πολιορκία

Το Ισραήλ μπορεί να αποχώρησε από τη Γάζα, αλλά δέκα χρόνια μετά ελέγχει κάθε Παλαιστίνιο που μπαίνει ή βγαίνει από τη Λωρίδα, τα τρόφιμα στα οποία μπορούν να έχουν πρόσβαση, αν μπορούν να ακολουθήσουν συγκεκριμένες ιατρικές θεραπείες και τώρα, ακόμη κι αν μπορούν να ξαναχτίσουν τα σπίτια τους.

Ετσι, για πολλούς, ο MRG λειτουργεί ως ένα ακόμη όχημα εδραίωσης της υπανάπτυξης των παλαιστινιακών εδαφών, ενώ το Κέντρο Brookings της Ντόχα τόνισε σε έκθεσή του πως ο MRG «μοιάζει να νομιμοποιεί τον αποκλεισμό που έχει επιβάλει το Ισραήλ».

«Το Ισραήλ δεν έχει επιτρέψει να τηρηθεί κανένας από τους όρους της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός -το άνοιγμα του αεροδρομίου, η δημιουργία ενός λιμανιού, η επέκταση της ζώνης αλιείας- κι αυτό δείχνει πώς θέλουν να συνεχίσουν να κυριαρχούν πάνω μας», γράφει, με ενάργεια και απλότητα που καθηλώνει, η Φάραχ.

Χωρίς τον αχό των όπλων και των βομβαρδισμών, χωρίς τον φόβο ότι κάθε βράδυ μπορεί να είναι το τελευταίο της, προσπαθεί να ζήσει μια προσομοίωση της ανέμελης συνθήκης των εφήβων: πήγε για μπάνιο στην παραλία όπου πέρσι τέσσερα παιδιά συγγενείς της σκοτώθηκαν από πυραύλους του ισραηλινού ναυτικού, γράφτηκε σε κατασκήνωση παρότι έλειπαν τα στοιχειώδη και διασκέδασε στην πισίνα με τις φίλες της.

«Το περσινό καλοκαίρι έζησα τον πόλεμο. Το φετινό έμαθα κιθάρα» γράφει το κορίτσι με τα σπαστά μαλλιά που ανέμιζαν και τώρα είναι αυστηρά τιθασευμένα κάτω από τη χιτζάμπ. Επιλογή ή επιβολή; Η Φάραχ Μπάκερ, με την παιδική αφέλεια που παρά τα όσα έχει ζήσει δεν την έχει εγκαταλείψει, ονειρεύεται αυτό που σήμερα πια φαντάζει σκόπιμα μεθοδευμένο ώστε να είναι ανέφικτο: «Θέλω να συνεχίσω να μαθαίνω νέα ακόρντα στην κιθάρα μου, ακόρντα που να βοηθήσουν να δυναμώσει ο ρυθμός μιας Γάζας ειρηνικής και ελεύθερης, χωρίς κατοχή, χωρίς πολέμους. Αυτό θέλω για την πατρίδα μου».