Καταπέλτης ήταν άλλη μια φορά για την Ελλάδα ο αξιωματούχος Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex, Τζόνας Γκρίμχεντεν, στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του οργανισμού στις 20 και 21 Ιουνίου στη Βαρσοβία, μία εβδομάδα μετά το πολύνεκρο ναυάγιο στην Πύλο, ένα από τα μεγαλύτερα της Μεσογείου, για το οποίο οι ελληνικές αρχές παρέχουν ελλιπείς, συγκεχυμένες και αντιφατικές πληροφορίες, ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει βίντεο από την επιχείρηση και αρνήθηκαν σε ντρόουν της Frontex να παρευρίσκεται στην περιοχή και να επιτηρεί από αέρος.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.» («Μέτρα κατά της Ελλάδας συζητά η Frontex μετά το ναυάγιο στην Πύλο», efsyn.gr, 24/6/2023) και της γαλλικής εφημερίδας Le Monde «H Frontex απειλεί να αναστείλει τις επιχειρήσεις της στην Ελλάδα», 24/6/2023), στη συνεδρίαση ο κ. Γκρίμχεντεν κατέθεσε στοιχεία από την τελευταία έκθεσή του για τον Φεβρουάριο-Απρίλιο 2023, που δείχνουν ότι η Ελλάδα δεν έχει πάρει στην πράξη κανένα μέτρο για να μην επαναληφθούν επιχειρήσεις επαναπροώθησης στα σύνορα ή για να διερευνήσει περιστατικά επαναπροώθησης που έχει καταγράψει η Frontex.
Αντιθέτως, η Ελλάδα συνεχίζει τις παράνομες επαναπροωθήσεις και εξακολουθεί να συσκοτίζει τα περιστατικά, να συγκαλύπτει τις ευθύνες των ελληνικών αρχών, να καθυστερεί τις δικαστικές έρευνες, ακόμη και να πλαστογραφεί επιχειρησιακά δεδομένα. Εξού και ο κ. Γκρίμχεντεν επανέλαβε την πρότασή του να ανασταλεί η δραστηριότητα της Frontex στην Ελλάδα, ζητώντας από τη διοίκηση του οργανισμού να ενεργοποιήσει το άρθρο 46 του Κανονισμού του (αφορά την παρουσία και τη δράση της υπηρεσίας σε κράτη-μέλη όπου σημειώνονται συστηματικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων).
Δεν είναι η πρώτη φορά που προτείνει αναστολή δραστηριότητας της Frontex στην Ελλάδα ο αξιωματούχος, ο οποίος λειτουργεί σε καθεστώς ανεξαρτησίας και ελέγχει τη συμμόρφωση της Frontex με τα θεμελιώδη δικαιώματα. Οπως είχαν αποκαλύψει τον Φεβρουάριο οι New York Times, o κ. Γκρίμχεντεν πρότεινε και τότε το ίδιο μέτρο, ύστερα από τις δύο προηγούμενες τριμηνιαίες εκθέσεις του όπου κατέγραφε «“αξιόπιστες αναφορές” για συστηματικές απελάσεις μεταναστών στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα από τις ελληνικές αρχές, για άρνηση των ελληνικών αρχών να τους δώσουν πρόσβαση σε προστασία, για χωρισμό παιδιών από τους γονείς τους και για “εξευτελιστική” μεταχείριση μεταναστών», σύμφωνα με το δημοσίευμα.
Η ενεργοποίηση του άρθρου 46 αποτελεί τα τελευταία χρόνια επαναλαμβανόμενο αίτημα ορισμένων ευρωπαϊκών οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ευρωβουλευτών. Ηταν όμως η πρώτη φορά που αξιωματούχος της Ε.Ε., και μάλιστα αρμόδιος για τις παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων της Frontex, πρότεινε ένα τόσο αυστηρό μέτρο, αντανακλώντας ασφαλώς τη σοβαρότητα της κατάστασης στην Ελλάδα. Τότε η πρόταση του κ. Γκρίμχεντεν δεν είχε γίνει δεκτή από τη διοίκηση του οργανισμού.
Ο κ. Γκρίμχεντεν επανέφερε ξανά την πρότασή του καθώς δεν έχει διαπιστώσει καμία πρόοδο στην τελευταία τριμηνιαία έκθεσή του. Αυτή τη φορά, στη σκιά του πολύνεκρου ναυαγίου στην Πύλο αλλά και του βίντεο επαναπροώθησης που δημοσιοποίησαν τον Μάιο οι New York Times, η διοίκηση του οργανισμού δείχνει να αναγνωρίζει την ανάγκη για αυστηρά μέτρα που θα αναγκάσουν την Ελλάδα να συμμορφωθεί με το ευρωπαϊκό δίκαιο, ή τουλάχιστον θα δώσουν την εντύπωση ότι δεν παραμένει απαθής η Frontex απέναντι στις εγκληματικές ελληνικές πολιτικές.
Ζητείται πλήρης ενημέρωση
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο εκτελεστικός διευθυντής της Frontex, Χανς Λέιτενς, σημείωσε στο Διοικητικό Συμβούλιο στη Βαρσοβία ότι η ενημέρωση των ελληνικών αρχών είναι προς το παρόν ανεπαρκής και ότι το ελληνικό σχέδιο δράσης δεν έχει δείξει αποτελέσματα στην πράξη. Ο κ. Λέιτενς ενημέρωσε ότι σκοπεύει να στείλει επιστολή στις ελληνικές αρχές ζητώντας τους να παρέχουν όλες τις πληροφορίες, έστω εμπιστευτικά, για τα περιστατικά επαναπροωθήσεων που καταγράφει η έκθεση του αξιωματούχου, υπογραμμίζοντας ότι η συνεργασία Frontex – Ελλάδας θα επαναξιολογηθεί με βάση τις πληροφορίες που θα δοθούν.
Στην ίδια συνάντηση, το Συμβουλευτικό Φόρουμ της Frontex σημείωσε ότι έχει συγκαλέσει έκτακτη συνεδρίαση για να συζητήσει αν το ναυάγιο θέτει ζήτημα εφαρμογής του άρθρου 46 και ότι θα καταλήξει σε σχετική πρόταση προς τη διοίκηση. Υπογράμμισε την ανάγκη να υπάρξει διαφανές σχέδιο αντιμετώπισης της κατάστασης με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και κλιμακούμενα μέτρα. Αφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο ειδικής συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου, όπως είχε γίνει πριν από δύο χρόνια, στο αποκορύφωμα των αποκαλύψεων για το σκάνδαλο συγκάλυψης των καταγγελιών για ελληνικές επαναπροωθήσεις από τον τότε διευθυντή Φαμπρίς Λετζέρι.
Αλλά και ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου χαρακτήρισε εξαιρετικά σοβαρά τα ζητήματα που θέτει η έκθεση Γκρίμχεντεν και σημείωσε ότι ίσως χρειαστούν σοβαρά μέτρα, ανάλογα και με τον βαθμό συνεργασίας που θα δείξει η Ελλάδα, ενώ υπενθύμισε ότι το άρθρο 46 επιτρέπει πολλούς τρόπους αντίδρασης.
Τι επισημαίνει η τελευταία έκθεση Γκρίμχεντεν
Η έκθεση του αξιωματούχου Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex, Τζόνας Γκρίμχεντεν, υπογραμμίζει ότι, παρά το σχέδιο δράσης των ελληνικών αρχών, δεν υπήρξε βελτίωση στο πεδίο και ότι η Ελλάδα δεν έχει τηρήσει τις δεσμεύσεις της να τοποθετήσει κάμερες σε σκάφη του Λιμενικού, καθώς είτε δεν τοποθετήθηκαν κάμερες είτε παραμένουν εκτός λειτουργίας.
Σημείωσε ότι στην περίπτωση της επαναπροώθησης διερμηνέα της Frontex που έγινε γνωστή τον Δεκέμβριο του 2021 εξακολουθεί να μην υπάρχει ενημέρωση για ποινική έρευνα σε εξέλιξη, αν και υπάρχει σχετική αναφορά στις ελληνικές εισαγγελικές αρχές, ενώ υπογράμμισε ότι και τα αποτελέσματα της έρευνας του Συνηγόρου του Πολίτη θα έπρεπε να είναι άμεσα.
Επισήμανε επίσης δύο εξαιρετικά βαρύνουσες, όπως τις χαρακτήρισε, Αναφορές Σοβαρών Περιστατικών για την Ελλάδα (πρόκειται για αναφορές που συντάσσει η Frontex για περιστατικά όπου σημειώνονται παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων). Η μία Αναφορά καταγράφει το αίτημα των ελληνικών αρχών σε δύο ομάδες της Frontex να μην αναφέρουν ότι εντόπισαν βάρκα προσφύγων, ενώ στη συνέχεια οι ομάδες κατέγραψαν λάθος γεωγραφικές συντεταγμένες της βάρκας, «πιο ευνοϊκές» για την Ελλάδα.
Η άλλη Αναφορά υπογραμμίζει ότι το βίντεο που δημοσιοποίησαν οι New York Times στις 19 Μαΐου (δείχνει επιχείρηση επαναπροώθησης 12 προσφύγων από Λιμενικό και πιθανότατα αστυνομία στις 11 Απριλίου) είναι ακριβές, σύμφωνα με την έρευνα του αξιωματούχου, και το περιστατικό μπορεί να συνιστά παράνομη επαναπροώθηση που παραβιάζει το ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας