Ιστορική εκλογή του πρώτου Μουσουλμάνου πρωθυπουργού της Σκοτίας

Έγχρωμος και Μουσουλμάνος είναι ο νέος πρωθυπουργός (ή πρώτος υπουργός σύμφωνα με το βρετανικό πολιτικό σύστημα) της Σκοτίας, σηματοδοτώντας μία πρωτοφανή και θετική εξέλιξη για την πολιτική ιστορία της χώρας.

Το κυβερνών Εθνικό Κόμμα της Σκοτίας (SNP) εξέλεξε σήμερα τον Χούμζα Γιουσάφ ως νέο ηγέτη του, έπειτα από πέντε βδομάδες πολύ δύσκολης και απαιτητικής εσωκομματικής αντιπαράθεσης, η οποία έβγαλε στην επιφάνεια σημαντικές αντιθέσεις αναφορικά με το κίνημα υπέρ της ανεξαρτησίας.

Ο 37χρονος γιος μεταναστών από τη Νότια Ασία θα γίνει και επίσημα αύριο ο πρώτος έγχρωμος και μουσουλμάνος που θα αναλάβει το αξίωμα από τότε που εγκαθιδρύθηκε, το 1999.

Ο Γιουσάφ, ο οποίος είναι επί του παρόντος υπουργός Υγείας της Σκοτίας, αναμετρήθηκε με δύο άλλους Σκοτσέζους βουλευτές του κόμματος για το ποιος θα είναι ο διάδοχος της τέως πρωθυπουργού Νίκολα Στέρτζον. Η ίδια παραιτήθηκε απροσδόκητα τον περασμένο μήνα μετά από οκτώ χρόνια στην ηγεσία του κόμματος και της ημιαυτόνομης κυβέρνησης της Σκοτίας.

Ωστόσο, διάφοροι αναλυτές σχολιάζουν ότι ο Γιουσάφ βρίσκεται αντιμέτωπος με την πρόκληση να ενοποιήσει το SNP και να ανανεώσει την εκστρατεία του για την απόσχιση της χώρας από τη Βρετανία, εν όψει και των εκλογών του 2024.

«Όπως θα ηγούμαι του SNP προς το συμφέρον όλων των μελών του κόμματος, όχι μόνο εκείνων που με ψήφισαν, έτσι θα οδηγήσω τη Σκοτία με γνώμονα το συμφέρον όλων των πολιτών, ανεξάρτητα από την πολιτική σας θέση», είπε στην πρώτη ομιλία του στο Εδιμβούργο μετά την εκλογή του.

Ο Γιουσάφ απέτισε φόρο τιμής στους αείμνηστους παππούδες του, οι οποίοι μετανάστευσαν από το Παντζάμπ στη Γλασκόβη πριν από 60 χρόνια.

«Δεν θα μπορούσαν να φανταστούν, στα πιο τρελά τους όνειρα, ότι δύο γενιές αργότερα ο εγγονός τους θα γινόταν μια μέρα ο πρώτος υπουργός της Σκοτίας», είπε. «Πρέπει να είμαστε όλοι υπερήφανοι για το γεγονός ότι σήμερα στείλαμε ένα σαφές μήνυμα: ότι το χρώμα του δέρματός σας, η πίστη σας, δεν αποτελούν εμπόδιο για να ηγηθείτε της χώρας που όλοι αποκαλούμε πατρίδα».

Τα 72.000 μέλη του SNP επέλεξαν οριακά τον Γιουσάφ έναντι της υπουργού Οικονομικών της Σκοτίας Κέιτ Φορμπς, με τη βουλευτή Ας Ρίγκαν να έρχεται τρίτη με σημαντική διαφορά.

Ο Γιουσάφ θεωρείται ευρέως ως συνεχιστής της πολιτικής Στέρτζον, καθώς συμμερίζεται τις φιλελεύθερες κοινωνικές απόψεις της απερχόμενης ηγέτιδος.

Η συγκεκριμένη πολιτική προσωπικότητα απέτυχε όμως τελικά στον στόχο της να οδηγήσει τη Σκοτία εκτός Βρετανίας, ενώ δίχασε το κόμμα της με έναν αμφιλεγόμενο νόμο για τα δικαιώματα των τρανς.

Κοινή πολιτική θέση και των τριών υποψήφιων διαδόχων της είναι η ανεξαρτησία, αλλά με αποκλίσεις στα οικονομικά και κοινωνικά τους οράματα για τη Σκοτία.

Η 32χρονη Φορμπς είναι μια ευαγγελική χριστιανή που έχει επικριθεί επειδή είπε ότι η πίστη της θα την εμπόδιζε να ψηφίσει υπέρ του να επιτραπεί σε ζευγάρια του ίδιου φύλου να παντρευτούν, αν ήταν νομοθέτης όταν η Σκοτία νομιμοποίησε τους γάμους ομοφυλοφίλων το 2014.

Τόσο η Forbes όσο και η 49χρονη Ρίγκαν αντιτάχθηκαν στη νομοθεσία που υποστήριζε η Στέρτζον για να διευκολύνει τους ανθρώπους στη Σκοτία να αλλάξουν νομικά το φύλο τους.

Το νομοσχέδιο για την αναγνώριση φύλου χαιρετίστηκε ως νομοσχέδιο ορόσημο από ακτιβιστές για τα δικαιώματα των τρανς, αλλά αντιμετώπισε την αντίθεση ορισμένων μελών του SNP που είπαν ότι αγνόησε την ανάγκη προστασίας των χώρων ατόμου φύλου για γυναίκες, όπως καταφύγια ενδοοικογενειακής βίας και κέντρα κρίσεων βιασμού.

Ο Γιουσάφ έχει υποσχεθεί να προωθήσει το νομοσχέδιο, το οποίο έχει ψηφιστεί από το κοινοβούλιο της Σκοτίας, αλλά μπλοκάρεται από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου.

Το SNP κατέχει 64 από τις 129 έδρες στο κοινοβούλιο της Σκοτίας και κυβερνά σε συνασπισμό με τους πολύ μικρότερους Πράσινους. Το μικρότερο κόμμα είχε προειδοποιήσει ότι θα μπορούσε να εγκαταλείψει τον συνασπισμό εάν το SNP εκλέξει έναν ηγέτη που δεν συμμερίζεται τις προοδευτικές του απόψεις – που σημαίνει ότι μια νίκη της Φορμπς ή της Ρίγκαν θα μπορούσε να είχε διασπάσει την κυβέρνηση.

Ο Γιουσάφ αντιμετωπίζει την πρόκληση να οδηγήσει το κίνημα ανεξαρτησίας από ένα αδιέξοδο.

Οι Σκοτσέζοι ψηφοφόροι υποστήριξαν την παραμονή στο Ηνωμένο Βασίλειο σε ένα δημοψήφισμα του 2014, το οποίο θεωρήθηκε ως απόφαση που λαμβάνεται μια φορά σε μια γενιά. Το SNP θέλει μια νέα ψηφοφορία, αλλά η κεντρική κυβέρνηση του Λονδίνου αρνήθηκε να την εξουσιοδοτήσει και το Ανώτατο Δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου αποφάσισε ότι η Σκωτία δεν μπορεί να διεξαγάγει μια νέα ψηφοφορία χωρίς τη συγκατάθεση του Λονδίνου.

Ο Γιουσάφ έχει δώσει σήμα ότι θα ενεργήσει προσεκτικά. Λέει ότι θέλει να οικοδομήσει μια «σταθερή, διαρκή» πλειοψηφία για την ανεξαρτησία. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν επί του παρόντος ότι οι Σκοτσέζοι ψηφοφόροι διχάζονται ομοιόμορφα για το θέμα.

«Σε εκείνους στη Σκοτία που δεν μοιράζονται ακόμη το πάθος που έχω για την ανεξαρτησία, θα επιδιώξω να κερδίσω την εμπιστοσύνη σας συνεχίζοντας να κυβερνάω καλά», είπε ο Γιουσάφ.

Οι επικριτές λένε ότι ο Γιουσάφ, ο οποίος υπηρέτησε σε πολλές θέσεις στην κυβέρνηση Στέρτζον, φέρει κάποια ευθύνη για τους μεγάλους χρόνους αναμονής της υγειονομικής περίθαλψης της Σκοτίας, το πρόβλημα των αστέγων και τον υψηλό αριθμό θανάτων από ναρκωτικά.

Ο επίπονος διαγωνισμός για την ηγεσία του SNP οδήγησε τη βαθμολογία του SNP στις δημοσκοπήσεις σε πτώση - προς τέρψη του Εργατικού Κόμματος και των Συντηρητικών, που ελπίζουν να κερδίσουν έδρες στη Σκοτία κατά τις επόμενες εκλογές σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, που θα πραγματοποιηθούν μέχρι το τέλος του 2024.