Εξομάλυνση της επάρκειας αντιβιοτικών στην Ε.Ε. σε ένα μήνα

Οι αγορές αντιβιοτικών αναμένεται να σταθεροποιηθούν σε περίπου ένα μήνα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υπό την προϋπόθεση ότι θα μειωθεί ο ρυθμός των λοιμώξεων, σύμφωνα με τον επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γενοσήμων (Medicines for Europe), Άντριαν βαν ντεν Χόβεν, που μίλησε στον ενημερωτικό ιστότοπο Euractiv.

Η έλλειψη αντιβιοτικών και άλλων φαρμάκων είναι πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλές χώρες της Ε.Ε., την ώρα που υπάρχει ραγδαία αύξηση κρουσμάτων, εντείνοντας και την οργή των πολιτών, καθώς παυσίπονα, αντιπυρετικά και αντιβιοτικά λείπουν από τα φαρμακεία και κυρίως τα παιδικά φάρμακα.

Σε συνέντευξή του στη EURACTIV, ο Βαν ντεν Χόβεν εξηγεί ότι το πρόβλημα είναι ότι μετά την πανδημία δεν γνωρίζουμε πολλά για αυτές τις λοιμώξεις, δεδομένου ότι οι εποχικές λοιμώξεις δεν είναι τόσο προβλέψιμες όσο αυτές πριν από το COVID.

«Στην περίοδο μετά το COVID, δεν γνωρίζουμε πόσο ψηλά θα φτάσει αυτός ο ρυθμός μόλυνσης. Έτσι, αν ο ρυθμός μόλυνσης συνεχίσει να πηγαίνει πολύ ψηλά, τότε θα μπορούσε να διαρκέσει περισσότερο από ένα μήνα», είπε και τόνισε ότι η βιομηχανία προσαρμόζεται τώρα για να παράγει περισσότερα αντιβιοτικά αυξάνοντας τον αριθμό των ανθρώπων που εργάζονται στα εργοστάσια. Το θετικό, όπως είπε, είναι ότι ένα μεγάλο μέρος των αντιβιοτικών εξακολουθεί να παράγεται στην Ευρώπη.

«Κάποια από αυτά παράγονται στην Ινδία, αλλά πολλά από αυτά εξακολουθούν να παράγονται εδώ στην Ευρώπη, στην Αυστρία, στη Γαλλία ή στο Ηνωμένο Βασίλειο», σημείωσε.

Όπως επισήμανε, στην έλλειψη αντιβιοτικών συνέβαλε και το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας υπήρξε δραματική μείωση της κατανάλωσης – επειδή οι άνθρωποι εργάζονταν από το σπίτι και έξω, φορούσαν μάσκες προσώπου – και ως εκ τούτου, η βιομηχανία προσάρμοσε την παραγωγή στη χαμηλότερη ζήτηση. Αλλά προφανώς δεν προέβλεψε ότι η έξαρση των λοιμωδών νοσημάτων θα ερχόταν νωρίτερα από το αναμενόμενο.

«Αναμενόταν ότι θα υπήρχε έξαρση των λοιμώξεων, αλλά περισσότερο προς την περίοδο των Χριστουγέννων ή μετά. Και αντ’ αυτού, ήρθε πολύ νωρίς, ήδη από τον Οκτώβριο, το Νοέμβριο. Και έτσι, υπήρξε μια τεράστια αύξηση της ζήτησης για επώνυμα αντιβιοτικά φάρμακα», δήλωσε ο Άντριαν βαν ντεν Χόβεν, που ανέφερε ότι τουλάχιστον στην περίπτωση της Ευρώπης και των ΗΠΑ υπήρξε τεράστια αύξηση της ζήτησης για παιδικά φάρμακα και σκόνες (που ανακατεύονται σε νερό).

«Αυτό είναι ένα ιδιαίτερα μεγάλο πρόβλημα, διότι φυσικά παράγονται λιγότερα φάρμακα για τα παιδιά από ό,τι για τους ενήλικες, επειδή τα παιδιά είναι λιγότερα», είπε.

Άλλο πρόβλημα, είναι ότι για άλλα φάρμακα εκτός από τα αντιβιοτικά, η κατάσταση παραμένει κρίσιμη, καθώς λείπουν ακόμη και τα βασικά, όπως το χαρτί και το χαρτόνι, έλλειψη που συνδέεται και με τον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς Ρωσία και Ουκρανία είναι μεγάλοι παραγωγοί χαρτιού. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι όταν μετακινούνται προμήθειες από τη μία χώρα στην άλλη, απαιτείται να ξηλωθεί το κουτί της συσκευασίας και να παραχθεί ένα νέο κουτί με τη νέα γλώσσα.

Η αυτονομία της Ε.Ε.

Την ίδια ώρα, η κριτική επικεντρώνεται και στο γεγονός ότι η Ευρώπη δεν έχει αυτονομία στον τομέα του φαρμάκου.

Σύμφωνα με αξιωματούχο της Ε.Ε., που μίλησε στη EURACTIV, βραχυπρόθεσμα η Επιτροπή θα προσπαθήσει να παρέμβει και να βοηθήσει τα εργοστάσια να αυξήσουν την παραγωγή φαρμάκων, ενώ μεσοπρόθεσμα θα επιταχυνθεί η παρουσίαση της φαρμακευτικής στρατηγικής της Ε.Ε., αλλά η παραγγελία φαρμάκων παραμένει αποκλειστική εθνική αρμοδιότητα.

Πώς αντιμετωπίζουν την κατάσταση οι χώρες

Ας δούμε, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Euravtiv πώς χειρίζονται την κατάσταση οι χώρες της Ε.Ε.

• Στη Γερμανία, ο υπουργός Υγείας του SPD Καρλ Λάουτερμπαχ ανακοίνωσε τον Δεκέμβριο ότι η κυβέρνηση θα εισαγάγει σημαντικές αλλαγές στους κανόνες τιμολόγησης των φαρμάκων, με τα ασφαλιστικά ταμεία θα καλούνται να πληρώνουν περισσότερα χρήματα, ώστε να διασφαλίζεται ότι η παραγωγή/προμήθειά τους είναι οικονομικά βιώσιμη. Επίσης, η κυβέρνηση σχεδιάζει να αποθηκεύσει στο μέλλον βασικά φάρμακα και να δώσει προτεραιότητα στα φάρμακα που παράγονται στην Ε.Ε. στους δημόσιους διαγωνισμούς, για να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή κυριαρχία και να καταπολεμηθεί η συγκέντρωση της παραγωγής σε τρίτες χώρες.
• Στην Αυστρία, όπου περισσότερα από 540 φάρμακα δεν είναι επί του παρόντος διαθέσιμα ή η διαθεσιμότητα είναι περιορισμένη, με τους αρμόδιους φορείς να προτείνουν τη δημιουργία ενός «εθνικού αποθέματος κρίσης» βασικών φαρμάκων. Επίσης, τίθεται το αίτημα να ενισχυθεί η παραγωγή στην Αυστρία και την Ε.Ε., αντί να εισάγονται φάρμακα από το εξωτερικό.
• Στη Γαλλία, ο υπουργός Υγείας δήλωσε ότι για την αμοξικιλίνη, το πιο συχνά συνταγογραφούμενο αντιβιοτικό στη χώρα, ότι θα χρειαστούν «δύο μήνες για να αναπληρωθούν τα αποθέματά μας», αλλά η επάρκεια σε παρακεταμόλη θα εξομαλυνθεί «πολύ γρήγορα». «Η Γαλλία μεταφέρει φαρμακευτικές βιομηχανίες για την παραγωγή φαρμάκων. Αυτό είναι απολύτως απαραίτητο», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Ολιβιέ Βεράν. «Ένα από τα διδάγματα της κρίσης είναι ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να παραμείνει κατά 95% εξαρτημένη από μερικές ασιατικές χώρες όσον αφορά στην πρόσβαση σε φάρμακα», είπε.
• Σε αντίθεση με τη Γαλλία, το Βέλγιο διαθέτει επαρκές απόθεμα αμοξικιλίνης και σε περίπτωση έλλειψης, θα μπορούσε να ζητηθεί από τα βελγικά φαρμακεία που διαθέτουν εργαστήριο να παράγουν μόνα τους παιδιατρική αμοξικιλίνη.
• Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση αποφάσισε να στραφεί στην εγχώρια παραγωγή γενοσήμων, καθώς 162 φάρμακα λείπουν από την αγορά. Το υπουργείο Υγείας δήλωσε ότι στα τέλη Ιανουαρίου τα πράγματα θα ομαλοποιηθούν, αλλά οι έρευνες δείχνουν ότι οι πολίτες προτιμούν τα «παλιά επώνυμα» φάρμακα από τα γενόσημα.
• Στην Ιταλία, ο Οργανισμός Φαρμάκων (AIFA) ανέφερε την έλλειψη περισσότερων από 3.000 φαρμάκων και εξετάζεται σε περίπτωση πραγματικής κρίσης, «να αναληφθεί δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο με κοινές αγορές, όπως συνέβη με τα εμβόλια κατά του Covid».
• Στην Πορτογαλία, η Εθνική Αρχή Φαρμάκων πιέζει για τη δημιουργία «ενός καταλόγου κρίσιμων φαρμάκων» που θα της επιτρέψει να δράσει σε περιόδους κρίσης.
• Στη Βουλγαρία, πάνω από 300 φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων αντιβιοτικών, λείπουν από τα φαρμακεία, με τη ζήτηση τον Δεκέμβριο του 2022 να είναι διπλάσια σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2021.
• Στη Σλοβενία, η προμήθεια 200 φαρμάκων έχει διακοπεί, αν και πολλά από αυτά έχουν γενόσημα ισοδύναμα.
• Η Σουηδία αντιμετωπίζει παρόμοιες ελλείψεις φαρμάκων, αλλά μια ομάδα ασθενών που έχει πληγεί σκληρά είναι τα άτομα με επιληψία, όπου αρκετοί διαφορετικοί τύποι φαρμάκων για την επιληψία βρίσκονται σε έλλειψη. Λιγότερο συνηθισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία καρκίνων και ρευματικών παθήσεων τυχαίνει να υποφέρουν επίσης από ελλείψεις εγκυμονώντας μεγάλους κινδύνους για τους ασθενείς που δεν λαμβάνουν τα συνταγογραφούμενα φάρμακα. 
• Στην Τσεχική Δημοκρατία, ορισμένα φάρμακα μπορεί να λείπουν μέχρι την άνοιξη, και κύριος λόγος της έλλειψης είναι η διακοπή της προμήθειας φαρμάκωναπό την Κίνα, αλλά και η αυξημένη κατανάλωση φαρμάκων λόγω της υψηλής νοσηρότητας.
• Στην Πολωνία, η έλλειψη είναι ιδιαίτερα αισθητή στα αναλγητικά και αντιπυρετικά φάρμακα, ενώ υπάρχει επίσης έλλειψη μορφίνης ή φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του καρκίνου. 
• Στη Σλοβακία, οι ασθενείς αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε κοινά μη συνταγογραφούμενα φάρμακα (υπόθετα για παιδιά για τον πυρετό και τον πόνο, δισκία για τον πονόλαιμο). Επιπλέον, η Σλοβακία ευνοεί την εισαγωγή ξενόγλωσσων συσκευασιών φαρμάκων.