Στα χνάρια των ΗΠΑ η Ευρώπη

Η Ευρώπη χάραξε την πορεία της για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας μετά την πολύνεκρη επίθεση κατά του «Charlie Hebdo» στο Παρίσι και τη συνέχεια που δόθηκε στο Βέλγιο, ακολουθώντας τον ναρκοθετημένο και γεμάτο από ολισθηρά μονοπάτια δρόμο που άνοιξαν οι ΗΠΑ. Μπορεί να μην ελήφθησαν αποφάσεις κατά το προχθεσινό Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών στις Βρυξέλλες, το σχέδιο όμως είναι σχεδόν έτοιμο να τεθεί σε εφαρμογή και δεν απομένουν παρά η ολοκλήρωσή του από τους υπουργούς Εσωτερικών στις 29 Ιανουαρίου και οι υπογραφές των 28 ηγετών των κρατών-μελών στη σύνοδο κορυφής της 12ης Φεβρουαρίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αναλάβει την επεξεργασία των νομικών πτυχών.

Μετά την τεράστια σε συμμετοχή κόσμου «δημοκρατική πορεία» στο Παρίσι και την υποκριτική παρουσία πολλών ηγετών, οι εμπειρογνώμονες σε θέματα τρομοκρατίας των κρατών-μελών της Ε.Ε. συμφώνησαν να μην αναληφθούν μονομερείς πρωτοβουλίες εν θερμώ και ο συντονισμός των 28 να γίνει με μικρά αλλά σταθερά βήματα. Οι εξελίξεις, όμως, σε συνδυασμό με την επιθυμία πολιτικής εκμετάλλευσης οδήγησαν σε λήψη ορισμένων μονομερών μέτρων, που αντί να καθησυχάσουν προκάλεσαν ψύχωση και φόβο.

Ο Φρανσουά Ολάντ έπρεπε να επωφεληθεί ενός έκτακτου γεγονότος για να ανατραπούν οι πολύ κακές δημοσκοπήσεις για τη μέχρι τώρα προεδρία του. Και το έκτακτο γεγονός ήταν η επίθεση στο «Charlie Hebdo». Αρπαξε, λοιπόν, την ευκαιρία από τα μαλλιά, σκηνοθέτησε τη «δημοκρατική πορεία», συμμετείχε σε κάθε εκδήλωση για τα θύματα, δεν σταμάτησε να εκφωνεί πύρινους πατριωτικούς λόγους περί ανάγκης «εθνικής ενότητας» και έβγαλε τον στρατό στους δρόμους για την προστασία των πολιτών. Το ίδιο και ο πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς. Αποτέλεσμα: κέρδισαν και οι δύο ένα απίστευτο ποσοστό στις δημοσκοπήσεις.

Το παράδειγμα του γαλλικού διδύμου Ολάντ-Βαλς ακολούθησε και ο Βέλγος πρωθυπουργός Σαρλ Μισέλ. Κατέβασε και αυτός τον στρατό στους δρόμους, έλαβε δρακόντεια μέτρα ασφαλείας και σύστησε στον πληθυσμό να «μην ενδώσει στην ψύχωση». Μα πώς να μην προκληθεί «ψύχωση» ή «ανασφάλεια» με την παρουσία στρατού στους δρόμους των Βρυξελλών ή της Αμβέρσας...

Το αποτέλεσμα, όμως, ήταν ευνοϊκό για τη βελγική κυβέρνηση, η οποία μέχρι πρότινος αντιμετώπιζε προβλήματα με τις τεράστιες διαδηλώσεις κατά των μέτρων λιτότητας. Τώρα, δεν κουνιέται φύλλο. Μάλιστα, σύμφωνα με δημοσκόπηση της εφημερίδας «Le Soir», το 72% των Βέλγων τάσσεται υπέρ της παρουσίας του στρατού στους δρόμους και το 80% φοβάται ότι θα ακολουθήσουν νέα κρούσματα τρομοκρατίας, ενώ το 60% ζητεί νέα μέτρα προστασίας.

Τα νέα μέτρα

Στο μεταξύ, οι στρατιωτικοί ζήτησαν τόσο στη Γαλλία όσο και στο Βέλγιο να πάρουν πίσω οι κυβερνήσεις τους τις προτάσεις για περικοπή δαπανών στον αμυντικό τομέα, για λόγους ελάφρυνσης των δημόσιων δαπανών όπως ζητεί η Ε.Ε. στο πλαίσιο του μερκελικού Συμφώνου Σταθερότητας. Και τα αιτήματα όχι μόνο έγιναν αποδεκτά, προς μεγάλη ικανοποίηση του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, αλλά θα αυξηθούν επιπλέον οι αμυντικές δαπάνες. Επίσης, οι αστυνομικοί των δύο χωρών ζήτησαν καλύτερο εξοπλισμό. Και αυτό το αίτημα έγινε αποδεκτό. Είναι άλλωστε ενδεικτικό ότι οι εταιρείες σεκιούριτι στη Γαλλία γνωρίζουν μεγάλες δόξες μετά τα γεγονότα του Παρισιού. Αναμένεται να δημιουργηθούν πάνω από 10.000 θέσεις εργασίας...

Ποια είναι τα βασικά μέτρα που περιλαμβάνει το σχέδιο εναρμόνισης ενεργειών της Ε.Ε. για την καταπολέμηση των τζιχαντιστών;

•Να υιοθετηθεί η οδηγία «Passenger Name Record», που επιτρέπει κατά το αμερικανικό πρότυπο στις αρχές ασφαλείας των κρατών-μελών να έχουν πρόσβαση σε όλα σχεδόν τα προσωπικά δεδομένα των επιβατών αεροπλάνων πριν από την προσγείωση του αεροσκάφους.

Η οδηγία έχει κολλήσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πολλοί ευρωβουλευτές από διάφορες ομάδες θέτουν θέμα παραβίασης των προσωπικών δεδομένων. Μετά την επίθεση στο «Charlie Hebdo» μια μεγάλη ομάδα ηγετών ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επανέλθει στο θέμα συνολικά. Με το κλίμα που έχει δημιουργηθεί σήμερα, αναμένεται να καμφθούν οι αντιρρήσεις στο Ευρωκοινοβούλιο. Αλλωστε, ήδη 15 ευρωπαϊκές χώρες έχουν θέσει σε εφαρμογή το PNR με τη συνεργασία των ΗΠΑ.

•Να αυξηθούν οι έλεγχοι των συνόρων. Ορισμένα κράτη-μέλη ζητούν αναθεώρηση της συμφωνίας Σένγκεν.

•Να τεθεί το διαδίκτυο σε υψηλή εποπτεία.

•Να γενικευτεί η παρακολούθηση τηλεφωνικών συνομιλιών.

•Nα βελτιωθεί η ανταλλαγή πληροφοριών και γενικά η συνεργασία μεταξύ των αρχών ασφαλείας των κρατών-μελών.

•Να αφαιρούνται τα εθνικά διαβατήρια από άτομα που θεωρούνται τζιχαντιστές. Ορισμένες χώρες ζητούν την αφαίρεση της υπηκοότητας σε περίπτωση που ο ύποπτος για σχέσεις με το Ισλαμικό Κράτος έχει διπλή υπηκοότητα.