Οι δασμοί, ο εμπορικός πόλεμος και η «λυπητερή»

O Ντόναλντ Τραμπ ξεκίνησε χθες τον εμπορικό πόλεμο εναντίον του Μεξικού, του Καναδά και της Κίνας γράφοντας στα παλιά του τα παπούτσια τις προειδοποιήσεις για τις επιπτώσεις σε αμερικανική και παγκόσμια οικονομία αλλά και τους Αμερικανούς φορολογούμενους που θα πληρώσουν πανάκριβα τις επιλογές του.

Η κυβέρνηση Τραμπ έθεσε σε ισχύ τους δασμούς 25% που είχε ανακοινώσει πριν από περίπου έναν μήνα στις εισαγωγές από το Μεξικό και τον Καναδά, ενώ παράλληλα διπλασίασε τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα στο 20%. Οι κινήσεις αυτές θέτουν σε κίνδυνο ετήσιες εμπορικές συναλλαγές περίπου 2,2 τρισ. δολαρίων με τους τρεις κορυφαίους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ και οδήγησαν στην άμεση αντίδραση Κίνας και Καναδά χθες. Το Πεκίνο ανακοίνωσε ότι θα επιβάλλει επιπλέον δασμούς 10%-15% από την επόμενη Δευτέρα στις εισαγωγές ορισμένων βασικών αμερικανικών γεωργικών προϊόντων, μεταξύ των οποίων τα κοτόπουλα, το χοιρινό, η σόγια και το βοδινό κρέας, καθώς και ότι θέτει 25 αμερικανικές εταιρείες υπό εξαγωγικούς και επενδυτικούς περιορισμούς για λόγους εθνικής ασφάλειας. Δέκα από αυτές τις εταιρείες στοχοποιήθηκαν για πώληση όπλων στην Ταϊβάν. Διεμήνυσε επίσης ότι θα καταγγείλει τις ΗΠΑ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για παραβίαση των κανόνων του.

Αντίμετρα από τον Καναδά

Από την πλευρά του Καναδά, ο πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό ανακοίνωσε την άμεση επιβολή δασμών 25% σε εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων –συμπεριλαμβανομένων του χυμού πορτοκαλιού, του φιστικοβούτυρου, κρασιού, οινοπνευματωδών ποτών, μπίρας, καφέ, οικιακών συσκευών, ενδυμάτων, υποδημάτων, μοτοσικλετών, καλλυντικών και χαρτιού– συνολικού ύψους 20,7 εκατ. δολαρίων. Προειδοποίησε επίσης ότι αν οι δασμοί Τραμπ εξακολουθήσουν να ισχύουν ύστερα από τρεις εβδομάδες θα προχωρήσει στην επιβολή νέων δασμών σε εισαγόμενα αμερικανικά προϊόντα αξίας 86 δισ. δολαρίων, μεταξύ των οποίων αυτοκίνητα, χάλυβας, αεροσκάφη, φρούτα, λαχανικά, βοδινό και χοιρινό κρέας. «Οι δασμοί θα διαταράξουν μια απίστευτα επιτυχημένη εμπορική σχέση», είπε ο Τριντό, προσθέτοντας ότι δυναμιτίζουν τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου ΗΠΑ - Μεξικού - Καναδά που υπέγραψε ο Τραμπ κατά την πρώτη θητεία του. Η πρόεδρος του Μεξικού, Κλαούντια Σεϊνμπάουμ, χαρακτήρισε τις ενέργειες του Τραμπ αδικαιολόγητες και υποσχέθηκε αντίποινα τα οποία θα ανακοινώσει την Κυριακή. Αντίδραση υπήρξε και από την Ευρωπαϊκή Ενωση, την οποία ο Τραμπ έχει απειλήσει με ανταποδοτικούς δασμούς. Ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ολοφ Γκιλ, δήλωσε ότι «οι δασμοί απειλούν τις βαθιά ενοποιημένες αλυσίδες εφοδιασμού, τις επενδυτικές ροές και την οικονομική σταθερότητα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού». Οι δασμοί του Τραμπ πυροδότησαν ήδη κάποιες αυξήσεις των τιμών στις ΗΠΑ, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τον προεκλογικό όρκο του για μείωση του κόστους διαβίωσης των Αμερικανών. Ο επικεφαλής της αλυσίδας σουπερμάρκετ Τarget προανήγγειλε αύξηση των τιμών ορισμένων εποχικών προϊόντων, όπως τα αβοκάντο που εισάγονται από το Μεξικό, στο επόμενο διήμερο, ενώ σε ανάλογη προειδοποίηση προέβη η αλυσίδα λιανικού εμπορίου ηλεκτρονικών Best Buy, η οποία εισάγει κυρίως τα προϊόντα που εμπορεύεται από την Κίνα και το Μεξικό.

Ποιοι πλήττονται περισσότερο

Η ανακοίνωση των δασμών συνέπεσε με τα τελευταία οικονομικά στοιχεία για την αμερικανική μεταποίηση που έδειξαν εκτόξευση των τιμών των εργοστασιακών εισροών σε υψηλό τριετίας. Το νέο κύμα δασμών αναμένεται να αυξήσει ακόμη περισσότερο το κόστος των βιομηχανιών, οδηγώντας σε μείωση της παραγωγής. Διόλου τυχαία το μοντέλο GDPNow της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Ατλάντα έδειξε χθες μια εκπληκτική μετατόπιση στο αμερικανικό ΑΕΠ στο τρέχον τρίμηνο, από ανάπτυξη 2,3% που προβλεπόταν την προηγούμενη εβδομάδα σε συρρίκνωση 2,8%! Το Ινστιτούτο Peterson εκτίμησε νωρίτερα ότι ένας δασμός 25% στον Καναδά και το Μεξικό και 10% στην Κίνα ισοδυναμεί επιβάρυνση άνω των 1.200 δολαρίων ετησίως για ένα τυπικό νοικοκυριό στις ΗΠΑ από άνοδο που θα προκληθεί στις τιμές. Αποτελεί, όπως υπογραμμίζει, «τη μεγαλύτερη αύξηση φόρου για τουλάχιστον μια γενιά». Νεότερη εκτίμηση ανεβάζει το κόστος των δασμών του Τραμπ σε Καναδά, Μεξικό, Κίνα για τους Αμερικανούς πολίτες σε περίπου 400 δισ. δολάρια ετησίως ή σχεδόν... 3.000 δολάρια ανά νοικοκυριό. Το ποσό είναι πολύ μεγαλύτερο από οιαδήποτε αύξηση φόρου είδαν οι Αμερικανοί φορολογούμενοι στον τελευταίο μισό αιώνα, αρκετά υψηλότερα από τις αυξήσεις φόρων που είχαν επιβάλει οι κυβερνήσεις Κλίντον και Ομπάμα. Η αφαίμαξη αυτή θα πλήξει κυρίως τα νοικοκυριά με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα.

Κερνάει... φοροαπαλλαγές

Την ίδια στιγμή ο Τραμπ προωθεί φοροαπαλλαγές 4,5 τρισ. δολαρίων, που θα ευνοήσουν κυρίως τους πολύ πλούσιους Αμερικανούς. Αν ο Ιλον Μασκ δεν καταφέρει να εξοικονομήσει τους αναγκαίους πόρους από τη διάλυση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, τότε η τρύπα θα είναι τεράστια. Και αν ο Τραμπ δεν καταφέρει να βρει σημαντικές οικονομίες στον προϋπολογισμό, τότε θα πρέπει να ψάξει έσοδα για να κλείσει την τρύπα από αλλού, στην προκειμένη περίπτωση από τους δασμούς. Εχει επανειλημμένα ισχυριστεί ότι οι εισπράξεις που θα φέρουν οι δασμοί μπορούν να αναπληρώσουν τις απώλειες από μια κατάργηση του φόρου εισοδήματος (που ευνοεί τα υψηλά εισοδήματα). Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ωστόσο ότι για να γίνει αυτό οι δασμοί σε όλα τα εισαγόμενα θα πρέπει να ανέλθουν τουλάχιστον στο 100%, ενδεχομένως και στο 200%, καθώς θα υπάρξει πτώση πωλήσεων! Αυτή η απίστευτα βλακώδης οικονομικά ιδέα του Τραμπ «πωλείται» ωστόσο με τεράστιες ποσότητες εθνικισμού, τύπου MAGA, στον αμερικανικό λαό, ο οποίος θα πληρώσει το μάρμαρο... Μεγάλη ματσαράγκα!