Ρατσιστές μεν, «αθώοι» δε...

Με δύο οξύμωρα εκ πρώτης όψεως πορίσματα, που αναμένεται να προκαλέσουν νέα κατακραυγή για τη ρατσιστική, βίαιη αστυνόμευση στις ΗΠΑ και την ατιμωρησία των οργάνων της τάξης από το αμερικανικό δικαστικό σύστημα, το υπουργείο Δικαιοσύνης ολοκλήρωσε τις δύο ξεχωριστές ομοσπονδιακές έρευνες για παραβιάσεις πολιτικών δικαιωμάτων στην υπόθεση Φέργκιουσον: το ένα απαλλάσσει (και) από αυτές τις κατηγορίες τον Ντάρεν Ουίλσον -τον ένστολο λευκό δράστη του φόνου του άοπλου μαύρου Μάικλ Μπράουν-, ενώ το δεύτερο στοιχειοθετεί πολλαπλές και συστηματικές πρακτικές ρατσιστικής συμπεριφοράς και υπέρμετρης βίας από το τοπικό αστυνομικό τμήμα εναντίον των κατοίκων του διάσημου πια αφροαμερικανικού προαστίου του Σεντ Λούις.

Σχεδόν έξι μήνες μετά το φονικό και τέσσερις μήνες μετά την αμφιλεγόμενη απόφαση σώματος ενόρκων να μην ασκήσουν ποινική δίωξη -ούτε καν για ανθρωποκτονία εξ αμελείας- κατά του Ουίλσον (ο οποίος έχει παραιτηθεί από το σώμα), το υπουργείο Δικαιοσύνης τον «καθαρίζει» και από τις κατηγορίες της παραβίασης των πολιτικών δικαιωμάτων του 18χρονου θύματος, κρίνοντας πως οι καταθέσεις μαρτύρων και τα ιατροδικαστικά στοιχεία δεν είναι επαρκή για να καταρρίψουν τη δική του εκδοχή. Οτι, δηλαδή, ο Μπράουν τού επιτέθηκε προσπαθώντας να αρπάξει το όπλο του κι εκείνος τον πυροβόλησε επειδή φοβήθηκε για τη ζωή του.

Το σημείο-κλειδί για το κατά πόσον ο νεαρός είχε σηκώσει ψηλά τα χέρια και ήταν έτοιμος να παραδοθεί όταν δέχτηκε 12 σφαίρες από τον Ουίλσον δεν αποδεικνύεται, καθώς οι σχετικές καταθέσεις κρίθηκαν «αναξιόπιστες» και «ανακριβείς», ερχόμενες σε αντίθεση με τα ιατροδικαστικά ευρήματα και άλλες «αξιόπιστες» μαρτυρίες.

Σχεδόν εξ αρχής είχε θεωρηθεί δύσκολο να αποδειχτεί πέραν πάσης αμφιβολίας ότι ο θύτης σκόπιμα παραβίασε τα πολιτικά δικαιώματα του θύματος, παρ’ ότι η αφορμή του θανατηφόρου περιστατικού ήταν η λεκτική παρατήρηση του Ουίλσον προς τον Μπράουν να σταματήσει να περπατά στον δρόμο αντί στο πεζοδρόμιο. Η πρώτη αντίδραση της οικογένειας του 18χρονου ήταν η έκφραση απογοήτευσης, αλλά όχι έκπληξης, για την οριστική πλέον αθώωση του (πρώην) αστυφύλακα.

...για ασήμαντες αφορμές

Κόλαφο, ωστόσο, για το αστυνομικό τμήμα του Φέργκιουσον (στο οποίο οι 50 από τους 53 άντρες της δύναμής του είναι λευκοί) αποτελεί το δεύτερο πόρισμα του υπουργείου Δικαιοσύνης. Κρίνοντας ότι παραβιάστηκε και το Σύνταγμα και η ομοσπονδιακή νομοθεσία, η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα πως τόσο το ίδιο το Τμήμα, όσο και τα τοπικά δικαστήρια, διακατέχονται από ρατσιστικές προκαταλήψεις εναντίον των Αφροαμερικανών κατοίκων.

Παραβιάζοντας συστηματικά και κατ’ εξακολούθηση τα πολιτικά δικαιώματά τους, η αστυνομία έχει προβεί σε σωρεία δυσανάλογα βίαιων ενεργειών, αδικαιολόγητων συλλήψεων, καταχρηστικών ελέγχων και επιβολής προστίμων για ασήμαντες αφορμές, κυρίως για τροχαίες παραβάσεις.

Παράλληλα, τα τοπικά δικαστήρια έχουν επικεντρωθεί περισσότερο στην είσπραξη εσόδων απ’ αυτά τα πρόστιμα παρά στη διαφύλαξη της δημόσιας ασφάλειας, επιβαρύνοντας με χρέη εκατοντάδων χιλιάδων δολαρίων τον φτωχό μαύρο πληθυσμό του Φέργκιουσον (όπου τα μέλη και των δημοτικών και των δικαστικών αρχών είναι στη συντριπτική τους πλειονότητα λευκοί), διαιωνίζοντας ταυτόχρονα την ολοκληρωτική έλλειψη εμπιστοσύνης των κατοίκων στις τοπικές αρχές εν γένει.

Αποκαλυπτική υπήρξε και η διαρροή ορισμένων από την πληθώρα ρατσιστικών emails που ανταλλάσσονταν μεταξύ δικαστικών και αστυνομικών λειτουργών του Φέργκιουσον και αποτελούν μέρος του πορίσματος. Στο στόχαστρό τους βρέθηκε ακόμα κι ο Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος σ’ ένα από τα μηνύματα απεικονίζεται ως χιμπατζής, ενώ σε άλλο αναφέρεται πως δεν θα παραμείνει πρόεδρος για καιρό επειδή «ένας μαύρος κρατά μια σταθερή δουλειά [μόνο] για τέσσερα χρόνια».

Ο υπουργός Δικαιοσύνης Ερικ Χόλντερ κατηγόρησε την τοπική αστυνομία για δημιουργία «τοξικού περιβάλλοντος», που χειροτέρεψε μετά την «πυριτιδαποθήκη» που προκάλεσε ο φόνος του Μάικλ Μπράουν, ζητώντας να γίνουν «άμεσα δομικές διορθωτικές ενέργειες», χωρίς να αποκλείει κανένα διοικητικό ή πειθαρχικό μέτρο κατά του αστυνομικού τμήματος.