Κόμικς και εικονογραφήσεις «Εν Αιθρία»

Η έκθεση κόμικς και εικονογράφησης «Εν Αιθρία» ξεκίνησε το 2003 με πολύ μεράκι και καλή διάθεση. Στο πέρασμα των ετών μεγάλωσε σε μέγεθος, συνάντησε νέους καλλιτέχνες, αντιμετώπισε δυσκολίες, διακόπηκε για κάποια χρόνια, άλλαξε χώρο διεξαγωγής. Πέρυσι επέστρεψε ανανεωμένη υπό την αιγίδα του Comicdom και φέτος δίνει ξανά το καθιερωμένο ραντεβού της με το κοινό. Ο Γαβριήλ Τομπαλίδης, δημιουργός κόμικς, εικαστικός και καλλιτεχνικός διευθυντής της έκθεσης, μιλά στην «Εφ.Συν.» για την «Εν Αιθρία».

Σε περίοδο κρίσης και ύστερα από πολυετή διακοπή της έκθεσης, πραγματοποιήθηκε πέρυσι η πέμπτη και φέτος, κόντρα σε όλα τα δεδομένα, επιστρέφει η έκτη «Εν Αιθρία». Πώς αποφασίσατε να επαναφέρετε την έκθεση στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε;

Μα σε τέτοιους ακριβώς καιρούς είναι μεγαλύτερη η ανάγκη του κοινού αλλά και των δημιουργών για παρόμοιες εκδηλώσεις. Εξάλλου, αν περιμέναμε να περάσουν οι χαλεποί καιροί μάλλον θα διοργάνωνα την επόμενη «Εν Αιθρία» από το κρεβάτι του γηροκομείου. Τα κενά διαστήματα της έκθεσης μέσα στα χρόνια οφείλονταν κυρίως σε έλλειψη χρόνου για να οργανώσω σωστά κάτι τόσο μεγάλο από πλευράς μου. Από τη στιγμή που πάρθηκε η απόφαση να αναλάβει τη διοργάνωση το Comicdom τα πράγματα έγιναν πολύ πιο απλά.

Ποιο θα είναι φέτος το βασικό concept της έκθεσης;

Φέτος οι συμμετοχές είναι ολοκληρωμένες ιστορίες 1-3 σελίδων που δεν έχουν δημοσιευθεί αλλού. Συνεπώς, υπάρχει σπαρταριστό φρέσκο υλικό για τους κομικσόφιλους που θα επισκεφτούν την έκθεση. Στα θετικά αυτής της απόφασης είναι και το γεγονός ότι ο κατάλογος της έκθεσης αυτόματα μετατρέπεται σε μια σύγχρονη ανθολογία ολοκληρωμένων ιστοριών κόμικς από Ελληνες δημιουργούς, δίνοντας παράλληλα και το στίγμα της εγχώριας σκηνής.

Μήπως θα ήταν προτιμότερη η επιλογή κάποιου θέματος - τίτλου της έκθεσης αντί του ελεύθερου θέματος;

Δεν θέλω να περιορίζω την καλλιτεχνική έκφραση βάζοντάς τη σε καλούπια. Πιστεύω πως αυτό ακριβώς θα συνέβαινε αν όριζα κάποιο θέμα. Ισως το αποτέλεσμα να ήταν αρκετά ενδιαφέρον σε κάποιες περιπτώσεις, αλλά θα ήταν και ένα είδος ψυχαναγκασμού σε κάποιο βαθμό και μην ξεχνάς ότι ο τίτλος και μόνο της έκθεσης υπαινίσσεται κάτι το απρόβλεπτο. Ισως λοιπόν τα πράγματα να λειτουργούν καλύτερα όταν δεν ξέρεις τι σε περιμένει μόλις στρίψεις στη γωνία σε εκείνο το σκοτεινό στενάκι. Ελεύθερο θέμα λοιπόν, όπως όλα τα χρόνια μέχρι σήμερα.

Πώς επιλέχτηκαν οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες;

Στον χώρο μας, λίγο - πολύ, όλοι ξέρουμε τη δουλειά ο ένας του άλλου. Γνωρίζουμε τις καλές δουλειές και είναι σχετικά εύκολο να κάνεις την επιλογή των καλλιτεχνών με την προϋπόθεση ότι και αυτοί ενδιαφέρονται να εκθέσουν. Προσπαθούμε να υπάρχει μια σχετική ισορροπία ανάμεσα στους παλαιότερους και στη νέα γενιά καλλιτεχνών. Οσο σκληρά και αν προσπαθήσεις, όμως, υπάρχει η πιθανότητα να ξεχάσεις να προσκαλέσεις κάποιον. Πάντα θα υπάρχει και η επόμενη έκθεση γι' αυτές τις λιγοστές περιπτώσεις.

Ως καλλιτεχνικός διευθυντής της έκθεσης αλλά και ως δημιουργός πώς βλέπεις το επίπεδο των σύγχρονων ελληνικών κόμικς;

Σίγουρα τα νεότερα παιδιά διαθέτουν καλύτερη τεχνική κατάρτιση. Είναι ίσως και πιο υπομονετικοί στο να δημιουργήσουν καλύτερα δομημένες ιστορίες αλλά και στο οπτικό αποτέλεσμα να επιτύχουν ένα καλύτερο storytelling. Σε αυτό έχουν συμβάλει τόσο η τεχνολογία όσο και η πρόσβαση που υπάρχει στις μέρες μας σε πληροφορίες σε τεχνικό επίπεδο. Μην ξεχνάμε πως πλέον αρκετοί Ελληνες δημιουργοί δημοσιεύουν δουλειές τους στην Ευρώπη και την Αμερική, κάτι που στη δική μου γενιά φάνταζε εξωπραγματικό.

Επειδή συμμετέχεις και προσωπικά με ένα έργο σου που αποτελεί μεταφορά σε κόμικς ενός τραγουδιού του Παύλου Παυλίδη, πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;

O Παύλος Παυλίδης, εκτός του ότι είναι σπουδαίος μουσικός, έχει και ένα μοναδικό χάρισμα: οι στίχοι του είναι ποιητικοί, αλλά παράλληλα σου μεταφέρουν και αυτούσιες εικόνες. Μια μέρα που ακούγαμε το κομμάτι με τον καλό φίλο -και εκ των επιμελητών της έκθεσης- Ηλία Κατιρτζιγιανόγλου, σκεφτήκαμε πως θα μπορούσε να γίνει ένα πολύ όμορφο τρισέλιδο κόμικς. Επικοινωνήσαμε με τον Παύλο, που είναι και αυτός φίλος των κόμικς, του άρεσε η ιδέα και έτσι το προχωρήσαμε. Παρά το πιεσμένο πρόγραμμά του, λόγω των live και ενός νέου δίσκου στα σκαριά, είχε την καλοσύνη να μας δεχτεί στο στούντιό του για να συζητήσουμε και να γνωριστούμε. Τον ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου για την τιμή που μου έκανε.

Αυτή η πληθώρα εκθέσεων, φεστιβάλ, εκδηλώσεων αναφορικά με τα κόμικς στην Ελλάδα είναι αντίστοιχη της πραγματικής κατάστασης του μέσου ή συμβαίνει κάτι άλλο;

Δεν νομίζω ότι υπάρχει πληθώρα, όπως λες. Υστερούμε άλλωστε και σε αριθμό εκδόσεων και ίσως να μη γίνουμε ποτέ Βέλγιο ή Γαλλία σε αυτό το κομμάτι, αλλά η άποψή μου είναι ότι αναλογικά με το πλήθος των καλών δημιουργών και των εκκολαπτόμενων ταλέντων που υπάρχουν σήμερα στη χώρα μας, μάλλον θα έπρεπε οι εκθέσεις να είναι πολύ περισσότερες.

Θα περίμενε κανείς ότι η έντονη, εκ των πραγμάτων, πολιτική πραγματικότητα θα είχε αντίκτυπο και στη θεματολογία των κόμικς. Γνώμη μου είναι πως κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Τι πιστεύεις;

Θα μπορούσαμε να συζητάμε για ώρες γι' αυτό το θέμα. Κατ' αρχάς, ζούμε σε μια χώρα με φοβερή παράδοση στην πολιτική γελοιογραφία. Ας μην αρχίσουμε την ονοματολογία, μια και γνωρίζουμε ότι έχουμε πραγματικούς γίγαντες σε αυτόν τον χώρο. Αυτό από μόνο του είναι αρκετό για να κατευθύνει κάποιον με δημιουργικές ανησυχίες και μια πολιτική κριτική ματιά στον τομέα της γελοιογραφίας που και μεγαλύτερη πρόσβαση θα έχει στο κοινό μέσω του Τύπου και μεγαλύτερη, ίσως, ευκολία να δημοσιευτεί η δουλειά του. Από την άλλη πλευρά, τίθεται και το θέμα τού τι ορίζουμε ως πολιτικό κόμικς. Κατά μια έννοια, οτιδήποτε αφορά τη σχέση του ατόμου με την κοινωνία πιστεύω πως έχει πολιτική χροιά. Για παράδειγμα, καθαρά πολιτικό κόμικς υπ’ αυτή την έννοια θεωρώ ένα από τα αγαπημένα μου άλμπουμ, την «Τσιγγάνικη Ορχήστρα» του σπουδαίου Γιάννη Καλαϊτζή που μας τίμησε με τη συμμετοχή του στην περσινή «Εν Αιθρία».

Τι να περιμένουμε στο μέλλον από την «Εν Αιθρία»;

Να είστε βέβαιοι πως η «Εν Αιθρία» θα συνεχίσει για πολλά χρόνια ακόμα, τόσο γιατί κάθε φορά νιώθουμε την αγάπη του κοινού που αγκαλιάζει την προσπάθειά μας όσο και γιατί η ιδέα αυτής της έκθεσης γεννήθηκε σαν απάντηση στους χαλεπούς καιρούς που ανέφερες στην αρχή. 2003-2015 και συνεχίζουμε.

Πληροφορίες

Πότε: 18 – 29 Μαρτίου

Πού: The BOX - Δορυλαίου 12, πλατεία Μαβίλη

Εγκαίνια: Τετάρτη 18 Μαρτίου, στις 20.30

Ωρες λειτουργίας: Καθημερινά 17.00 – 21.00, Σάββατο και Κυριακή 13.00 – 21.00

Είσοδος ελεύθερη

Διοργάνωση: Comicdom Press

Καλλιτεχνική διεύθυνση: Γαβριήλ Τομπαλίδης

Επιμέλεια: Δημήτρης Σακαρίδης, Ηλίας Κατιρτζιγιανόγλου

Σπύρος Δερβενιώτης, Μιχάλης Διαλυνάς, Τριαντάφυλλος Ελευθερίου, Τάσος Ζαφειριάδης, Αποστόλης Ιωάννου, Δημήτρης Καμένος, Ορέστης Καρέλης και Λένα, Δημήτρης Κάσδαγλης, Ηλίας Κατιρτζιγιανόγλου και Αρης Λάμπος, Δανάη Κηλαηδόνη (Dani), Γιώργος Κομιώτης και Harry Saxon, Ευγενία Κουμάκη, Ηλίας Κυριαζής, Τάσος Κυριακίδης, Σοφία Κυρίσογλου, Μάνος Λαγουβάρδος, Malk, Τάσος Μαραγκός (Tasmar), Λευτέρης Μαυρογιάννης, Γιώργος Μελισσαρόπουλος, Ανδρέας Μιχαηλίδης και Βάλια Καπάδαη, Γιώργος Μπότσος, Αλέξια Οθωναίου, Τάσος Παπαϊωάννου, Θανάσης Πετρόπουλος, Γιάννης Ρουμπούλιας και Βασίλης Πάλιαν, Κωνσταντίνος Σκλαβενίτης, Σοφία Σπυρλιάδου, Κωστής Τζωρτζακάκης, Tomek, Παύλος Παυλίδης και Γαβριήλ Τομπαλίδης, Γιώργος Τσιαμάντας, Πέτρος Χριστούλιας.