«Πότε είναι ασφαλής χώρα η Τουρκία και πότε όχι»

Οι εξελίξεις στην Τουρκία μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα μονοπώλησαν, όπως ήταν αναμενόμενο, το ενδιαφέρον στο διεθνές συνέδριο για το προσφυγικό που πραγματοποιείται στην Αθήνα. Στο επίκεντρο και η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό με τις δυσκολίες που παρουσιάζονται.

Με το βλέμμα στραμμένο στις εξελίξεις στην Τουρκία και τη συμφωνία της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση να τίθεται εκ νέου εν αμφιβόλω πραγματοποιήθηκε το διεθνές συνέδριο «Now» στην Αθήνα για το προσφυγικό.

Ειδικοί σε θέματα μετανάστευσης, μέλη του ευρωκοινοβουλίου, αλλά και δήμαρχοι από την Ελλάδα, την Τουρκία και την Ιταλία συζήτησαν τις εξελίξεις.

«Για μένα το ζήτημα που εγείρεται μετά τα γεγονότα της Τουρκίας είναι το αν θα πρέπει να σταματήσουμε τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας», παρατήρησε η Ολλανδή ευρωβουλευτής Κάτι Πίρι, και έσπευσε να προσθέσει: «Όμως το να σκεφτόμαστε να επιστρέψουμε στην προηγούμενη εποχή, όπου οι διακινητές αποφάσιζαν το ποιος θα περάσει απέναντι, δεν είναι εφικτό». 

Η κ. Πίρι εξήγησε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση συζητά «να μην κάνει επιστροφές μέχρι να σταματήσει να υπάρχει κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην Τουρκία», ωστόσο εκτίμησε ότι συνολικά δεν θα επηρεαστεί πολύ η συμφωνία από τις εξελίξεις στη γειτονική χώρα.

«Μιλάμε για διαφορετικό κράτος; Όχι. Αν είχε επιτύχει το πραξικόπημα τότε ναι, θα μιλούσαμε. Με αυτή την εξέλιξη όμως τώρα, θεωρώ ότι η Τουρκία θα επιστρέψει στο καθεστώς δημοκρατίας», είπε.

Είναι πολύ σημαντικό, συνέχισε, «και για την Τουρκία και για την ΕΕ να υπάρχει μια σταθερή δημοκρατική κυβέρνηση στην Τουρκία, αυτό θα έπρεπε να είναι η προτεραιότητά μας και ελπίζω η ΕΕ να το δει».

Τέλος, εκτίμησε ότι η παρουσία των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών στην Ελλάδα «μπορεί να έχει πιθανές διμερείς εντάσεις μεταξύ των δύο κρατών και αυτό είναι κάτι που διερευνούμε».

Ο Αυστριακός, πρώην ευρωβουλευτής και επιμελητής του συνεδρίου, Χάνες Σβόμποντα, έκανε λόγο για ένα παράδοξο. «Από τη μια έχουμε μια συμφωνία για τους πρόσφυγες με την Τουρκία και από την άλλη είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε ανθρώπους από την Τουρκία εάν ζητήσουν πολιτικό άσυλο. Δηλαδή, η Τουρκία πότε είναι ασφαλής χώρα και πότε δεν είναι». «Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί στην Τουρκία», εκτίμησε ο ίδιος και συμπλήρωσε ότι «θα πρέπει να επιμείνουμε να τυγχάνουν σεβασμού οι κανόνες και οι θεσμοί».

Ωστόσο, η Ευρώπη χρειάζεται την Τουρκία, επισήμανε ο κ. Σβόμποντα. «Η μόνη λύση για το πρόβλημα στη Συρία και το προσφυγικό γενικότερα, είναι η εδραίωση της ειρήνης και η καταπολέμηση του ισλαμικού χαλιφάτου. Χρειαζόμαστε επίσης μια λύση και για το κουρδικό. Αυτά δεν είναι δυνατά χωρίς συμφωνία με την Τουρκία».

Ο κ. Σβόμποντα χαρακτήρισε εξάλλου τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας «όχι την καλύτερη, αλλά τη βέλτιστη στην προκειμένη περίπτωση, για να λύσουμε το πρόβλημα της διέλευσης των προσφύγων» και παραδέχτηκε ότι «χρειάζονται νόμιμες οδοί για να έρχεται κανείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να πατάξουμε την παράνομη διέλευση».

Ο Γκέραλντ Κνάους, επικεφαλής της «Πρωτοβουλίας Ευρωπαϊκής Σταθερότητας», ο οποίος χαρακτηρίζεται συχνά ως ο «αρχιτέκτονας» της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, σχολίασε τις εξελίξεις στην Τουρκία λέγοντας ότι «αυτό που συμβαίνει στην Τουρκία είναι πολύ απρόβλεπτο. Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί. Οι Σύροι που είναι στην Τουρκία φοβούνται».

Παραδέχτηκε δε, ότι «η Τουρκία δεν είναι ασφαλής για τα τρία εκατομμύρια προσφύγων που βρίσκονται εκεί», αν και συμπλήρωσε ότι «παρά τις πολλές εξελίξεις τα τελευταία 24ωρα, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι όσον αφορά στους πρόσφυγες, η ΕΕ δεν έχει δικαίωμα να δίνει μαθήματα στην Τουρκία που έχει δεχτεί τόσα εκατομμύρια πρόσφυγες».

Ο ίδιος χαρακτήρισε σοκαριστική την αποτυχία της μετεγκατάστασης και της επανεγκατάστασης, αλλά και την απουσία εξειδικευμένου προσωπικού για το άσυλο στα ελληνικά νησιά. «Η Ε.Ε. πρέπει να σοβαρευτεί, να βοηθήσει την Ελλάδα να εξευρωπαΐσει τη διαδικασία ασύλου στα ελληνικά νησιά. Το λέμε αφηρημένα αλλά δεν εφαρμόστηκε καθόλου σωστά. Η ΕΕ πρέπει να πάρει την ευθύνη γι’ αυτούς τους ανθρώπους».

Ο κ. Κνάους αποκάλυψε ότι η συμφωνία είναι σημαντική για την Ελλάδα, γιατί το εναλλακτικό πλάνο ήταν «να λύσουμε το πρόβλημα εις βάρος της Ελλάδας. Υπήρξε κινητοποίηση δυνάμεων στα σύνορα με την Ελλάδα, για να κλείσουν τα βόρεια σύνορά της» και συμπλήρωσε χαρακτηριστικά: «Η Αυστραλία στέλνει τους πρόσφυγες που κάνουν αίτηση ασύλου στο νησί Μαούρο. Έτσι η Ελλάδα κινδυνεύει να γίνει το Μαούρο της Ευρώπης. Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας είναι μια συμφωνία που δεν είναι τέλεια αλλά σίγουρα είναι πολύ καλύτερη από το plan B».

Στο συνέδριο μίλησαν και δήμαρχοι περιοχών της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Τουρκίας, που έρχονται αντιμέτωποι καθημερινά με προσφυγικές ροές. Ωστόσο, απουσίαζαν οι περισσότεροι από τους δημάρχους της Τουρκίας που είχαν προσκληθεί, καθώς όπως επισήμανε η Πατρίτσια Καχέιν, συνιδρύτρια του αυστριακού οργανισμού «Act.Now», που διοργάνωσε το συνέδριο, «δεν κατάφεραν να φύγουν από τη Τουρκία και να έρθουν».

Ο δήμαρχος του Δικελί, Μουσταφά Τοσούν, που έδωσε το «παρών» στο συνέδριο, άσκησε κριτική στη συμφωνία που «χρησιμοποιεί τους ανθρώπους ως πράγματα και δεν μπορούμε να το ανεχτούμε πια. Υπάρχει ένα όριο που μπορούμε να εκμεταλλευόμαστε τους ανθρώπους και το έχουμε φτάσει. Η μόνη λύση είναι η ειρήνευση στη Μέση Ανατολή».

Ο δήμαρχος του Ποζάλο στην Ιταλία, Λουίτζι Αματούνα, επισήμανε ότι η συμφωνία δεν επιλύει προβλήματα, αλλά μεταθέτει την ευθύνη μόνο σε δύο χώρες και ζήτησε να μπει τέλος στον πόλεμο, με διάλογο και διπλωματία.

Ο αντιδήμαρχος Μετανάστευσης του Δήμου Αθηναίων, Λευτέρης Παπαγιαννάκης, τόνισε χαρακτηριστικά ότι «τα 28 κράτη-μέλη έδωσαν τα κλειδιά της λύσης σε ένα κράτος. Χρειαζόμαστε μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση. Αυτό που βλέπουμε είναι κράτη μέλη να κάνουν ό,τι θέλει το καθένα» και εκτίμησε ότι «θα πληρώσουμε βαρύ τίμημα για τη συμφωνία και τη στάση της ΕΕ».

«Δεν φαίνεται να είναι μια συμφωνία που μπορεί να κρατήσει για πολύ», σχολίασε από την πλευρά του ο ειδικός σε θέματα ενσωμάτωσης στην Αυστρία, Κενάν Γκουνγκόρ.

Το συνέδριο «NOW» οργανώνεται για δεύτερη φορά (η πρώτη ήταν τον περασμένο Ιανουάριο στη Βιέννη) και θα διαρκέσει μέχρι αύριο.