Από τη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου στη Λέσβο

«Αξίζει να φτάσεις ώς το τέρμα», λέει το ρητό των μόνιμων κατοίκων Σιγρίου, της περιοχής που βρίσκεται στο άλλο άκρο από την πρωτεύουσα της Λέσβου, τη Μυτιλήνη. Εκεί βρίσκεται το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, που φέτος οργανώνει πλούσιο πρόγραμμα στο πλαίσιο εκδηλώσεων «Γιορτές της Γης», οι οποίες θα συνεχιστούν μέχρι και τον Σεπτέμβριο, ώστε ντόπιοι και επισκέπτες να γνωρίσουν και να εξοικειωθούν με το Απολιθωμένο Δάσος, το Γεωπάρκο Λέσβου και τον πολιτισμό της.

Εκθεση «Το δάσος κάτω από τον ΔΡΟΜΟ», εντυπωσιακός απολιθωμένος κορμός δέντρου που βρέθηκε στο νέο απολιθωμένο δάσος που έφεραν στον φως, οι ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν με αφορμή την κατασκευή του του νέου οδικού άξονα Καλλονής-Σιγρίου, στη Μυτιλήνη, Πέμπτη 21 Μαϊου2015.

Η έκθεση «Το δάσος κάτω από τον δρόμο» παρουσιάζει για πρώτη φορά στο κοινό τα προκαταρκτικά αποτελέσματα και ενδεικτικά ανασκαφικά ευρήματα από τις απολιθωματοφόρες θέσεις που αποκαλύφθηκαν κατά τις εκσκαφές, κατά τη διάρκεια κατασκευής του νέου οδικού άξονα Καλλονής – Σιγρίου που διασχίζει την προστατευόμενη περιοχή του Απολιθωμένου Δάσους, από το Σίγρι έως την Αντισσα.

Μέχρι τέλους Ιουλίου, η 16η γιορτή Αγροτουρισμού περιλαμβάνει ειδικά περίπτερα που έχουν στηθεί στους χώρους του Μουσείου και σε αυτά βρίσκονται τα καλύτερα των προϊόντων των γυναικείων αγροτουριστικών συνεταιρισμών του νησιού, των προϊόντων βιολογικής γεωργίας, των τυποποιημένων ποιοτικών αγροτικών προϊόντων, καθώς και των παραδοσιακών και μοντέρνων προϊόντων που παρασκευάζουν παραγωγοί και βιοτέχνες της Λέσβου.

«Μικροί Παλαιοντολόγοι»... από την Ιαπωνία!

Παιδιά και ενήλικοι έχουν τη δυνατότητα γνωριμίας με τον... Εγκέλαδο, μέσω της προσομοίωσης καταστροφικών σεισμών απ’ όλο τον κόσμο, στη σεισμική τράπεζα του Μουσείου. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ακόμα και τον μεγάλο σεισμό των 9,0 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που σημειώθηκε στη βορειοανατολική Ιαπωνία στις 11 Μαρτίου 2011. Τα παιδιά έχουν ακόμη τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε εκπαιδευτικές δράσεις ανασκαφής φυτικών απολιθωμάτων στον εκπαιδευτικό χώρο «Γεώραμα», μέσω του προγράμματος «Μικροί Παλαιοντολόγοι».

Το γεγονός ότι το Γεωπάρκο Λέσβου αποτελεί εκπαιδευτικό προορισμό αποδεικνύεται αρκετά συχνά από τους μικρούς του επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο. «Θέλουμε να ζήσουμε στη Λέσβο», δήλωσαν ενθουσιασμένοι οι μαθητές του Γυμνασίου Toyooka από την Ιαπωνία, που βρίσκεται στο Παγκόσμιο Γεωπάρκο της UNESCO San’in Kaigan, μετά το τέλος της εκπαιδευτικής τους επίσκεψης στο Γεωπάρκο Λέσβου και το Απολιθωμένο Δάσος.

Η εκπαιδευτική επίσκεψη του σχολείου από την Ιαπωνία αποτελεί συνέχεια της εκπαιδευτικής επίσκεψης που πραγματοποιήθηκε για πρώτη χρονιά πέρσι. Το Toyooka High School της Ιαπωνίας έχει σχεδιαστεί ως ένα «υπερ-επιστημονικό» σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από το υπουργείο Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Επιστημών και Τεχνολογίας της Ιαπωνίας. Οι μαθητές του σχολείου ασχολούνται ιδιαίτερα με τη μελέτη διαφόρων επιστημονικών κλάδων και τις εφαρμογές τους στην κοινωνία.

Βιωματικό πρόγραμμα

Οι μαθητές από την Ιαπωνία συμμετείχαν στο καινοτόμο βιωματικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Διασχίζοντας το Γεωπάρκο Λέσβου: 300 εκατομμύρια γεωλογικής ιστορίας σε 96 χιλιόμετρα-Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου», που σχεδίασε το Μουσείο. Μέσα απ’ αυτό είχαν την ευκαιρία ν' αποκτήσουν γνώσεις από την εμπειρία και τη βιωματική μάθηση, να ερευνήσουν και να ανακαλύψουν τεκμήρια της γεωλογικής εξέλιξης και ιστορίας σε παγκόσμιο επίπεδο, τα τεκμήρια της κλιματικής αλλαγής, να καταγράψουν ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στο Γεωπάρκο Λέσβου και το Γεωπάρκο San’in Kaigan της Ιαπωνίας, να γνωρίσουν το Απολιθωμένο Δάσος, τα γεωλογικά φαινόμενα που ακόμα και σήμερα είναι ενεργά στη Λέσβο και να παρατηρήσουν τα αποτελέσματά τους στο τοπίο αλλά και στη ζωή των ανθρώπων. Με λίγα λόγια κατάφεραν να έρθουν σε επαφή με την ιστορία αλλά και τον πολιτισμό της Λέσβου.

Κατά τη διάρκεια της διαδρομής που ξεκίνησε από τη Μυτιλήνη και μέχρι το Σίγρι και το Απολιθωμένο Δάσος, οι μαθητές κατέγραψαν τους ηφαιστειακούς γεωτόπους της Λέσβου, τις μεγάλες τεκτονικές δομές, τα φυτά και τη σχέση τους με τα πετρώματα, αναζήτησαν τεκμήρια της εξέλιξης της ηφαιστειακής δραστηριότητας, τις αιτίες που την προκαλούν και οι οποίες είναι ενεργές ακόμη και σήμερα.

Παρατηρώντας τα πετρώματα και τη γεωλογική δομή της Λέσβου γνώρισαν μεγάλα γεωλογικά ρήγματα, τον υγροβιότοπο Καλλονής, τις θερμές πηγές, ανακάλυψαν την ποικιλία του λεσβιακού τοπίου και τους μύθους με τους οποίους συνδέεται. Ακολούθως επισκέφτηκαν το Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους και περιηγήθηκαν στις απολιθωματοφόρες θέσεις του. Σε κάθε θέση οι μαθητές προσπαθούν να απαντήσουν σε ένα ειδικό ερώτημα ανακαλύπτοντας σταδιακά τα μυστικά της δημιουργίας του Απολιθωμένου Δάσους.

Η Νησιώπη

Την Κυριακή παρουσιάστηκε από τη γεωλόγο του Μουσείου, Ολγα Τσαλκιτζή, το νέο θαλάσσιο Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, η «Νησιώπη». Ηδη ειδικοί επιστήμονες, καθώς και διευθυντές και στελέχη Γεωπάρκων απ' όλο τον κόσμο, το χαρακτήρισαν πρότυπο ανάδειξης και προστασίας της φυσικής μας κληρονομιάς σε διεθνές επίπεδο κατά τις πρόσφατες επισκέψεις τους τον Ιούνιο και στις αρχές Ιουλίου.

Κατά τη διάρκεια των ημερίδων, ο διευθυντής του Μουσείου, καθηγητής Νικόλαος Ζούρος, παρουσίασε τα αποτελέσματα του έργου «Ανάδειξη και αξιοποίηση απολιθωμένου δάσους νησίδας Νησιώπης», το οποίο έχει ενταθεί στο ΕΣΠΑ–ΠΕΠ Κρήτης και Νήσων Αιγαίου. Αναφέρθηκε αναλυτικά στις δράσεις γεωδιατήρησης, ανάδειξης και προστασίας που έχουν υλοποιηθεί στη νησίδα Νησιώπη, τις τουριστικές υποδομές που έχουν δημιουργηθεί, καθώς και στις δυνατότητες επίσκεψης τόσο στο χερσαίο όσο και στο θαλάσσιο τμήμα του Πάρκου.

Διευθυντές και στελέχη που προέρχονται από παράκτια και νησιωτικά Γεωπάρκα, όπως το Lanzarote της Ισπανίας, το Satun της Ταϊλάνδης, των Beigua από την Ιταλία και Arouca από την Πορτογαλία, που αναπτύσσουν ανάλογες δραστηριότητες, καθώς και επιστήμονες και στελέχη της UNESCO και του Παγκόσμιου Δίκτυου Γεωπάρκων προερχόμενοι από 13 χώρες από όλο τον κόσμο (ΗΠΑ, Κίνα, Ταϊλάνδη, Βέλγιο, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Τσεχία, Κύπρο και Ελλάδα), αξιολόγησαν τις δυνατότητες ανάπτυξης και λειτουργίας του θαλάσσιου πάρκου. Το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου υποστηρίζει επιστημονικά τη δημιουργία και ανάπτυξη πολλών γεωπάρκων της Κίνας μεταξύ των οποίων και το γεωπάρκο του Hong Kong που αναπτύσσει επίσης δραστηριότητες θαλάσσιας περιήγησης με ειδικά σκάφη στους παράκτιους γεωτόπους.

Για τις ξεναγήσεις χρησιμοποιήθηκε πειραματικά το ειδικό σκάφος με γυάλινο πυθμένα που έχει προμηθευτεί το Μουσείο. Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να επισκεφτούν το θαλάσσιο και χερσαίο τμήμα του Απολιθωμένου Δάσους της νησίδας Νησιώπη και να ενημερωθούν από τον καθηγητή Ν. Ζούρο, διευθυντή του Μουσείου. Περιηγήθηκαν αρχικά στη θαλάσσια περιοχή του Πάρκου της Νησιώπης ακολουθώντας τις θαλάσσιες διαδρομές που έχει σχεδιάσει το Μουσείο για τη γνωριμία των επισκεπτών με τους παράκτιους γεωτόπους και το θαλάσσιο τμήμα του Απολιθωμένου Δάσους. Ακολούθως επισκέφτηκαν τις απολιθωματοφόρες θέσεις στη Νησιώπη και ενημερώθηκαν για τις εργασίες συντήρησης, προστασίας και ανάδειξης που υλοποιούνται, τις δυνατότητες πρόσβασης των επισκεπτών και τα μέτρα προστασίας.

Και στη Μυτιλήνη

Στο Κέντρο Πληροφόρησης του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους στη Μυτιλήνη, λειτουργεί η έκθεση, «Γνώρισε τα ζώα του απολιθωμένου Δάσους», όπου παρουσιάζονται τα αποτελέσματα των ερευνητικών εργασιών του Μουσείου, τα οποία ήρθαν στο φως από πρόσφατες ερευνητικές εργασίες στην περιοχή της Αντισσας.

■ Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις καλοκαιρινές εκδηλώσεις του Μουσείου οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με το Μουσείο στα τηλέφωνα 22530-54434 και 22510-47033, E-mail: [email protected], www.lesvosmuseum.gr (Ωράριο λειτουργίας Μουσείου: καθημερινά Δευτέρα-Κυριακή 9.00-18.00).