Τα «μαύρα» στατιστικά της κρίσης

Tελικά τα μνημόνια δεν κόστισαν μόνο χρήμα αλλά και ανθρώπινες ζωές... Αύξηση των αυτοκτονιών κατά 35% στη διετία 2011-2012 κατέγραψε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό «BMJ Open» με τίτλο «Ο αντίκτυπος της οικονομικής λιτότητας και των περιόδων ευημερίας στο φαινόμενο των αυτοκτονιών στην Ελλάδα».

Στη μελέτη συμμετείχαν Ελληνες και ξένοι ακαδημαϊκοί, με τον Γεώργιο Ραχιώτη, επίκουρο καθηγητή Επιδημιολογίας του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, να συντονίζει την έρευνα.

Οι πιο ευάλωτοι

Η αύξηση των περιστατικών αυτοκτονιών οφείλεται κυρίως στην οικονομική λιτότητα και στα υψηλά ποσοστά ανεργίας, σύμφωνα με όσα καταγράφονται από τη νέα έρευνα, ενώ οι παράγοντες αυτοί φαίνεται να επηρεάζουν περισσότερο τους άντρες που έχασαν τη δουλειά τους αλλά και τους ηλικιωμένους συνταξιούχους.

Τα στοιχεία που αναλύθηκαν αφορούσαν την περίοδο 2003-2012, με τους ερευνητές να διαπιστώνουν ένα «άλμα» στα περιστατικά αυτοκτονιών μετά το 2010, δηλαδή μετά τη χρονιά που πρωτοεφαρμόστηκαν οι μνημονιακές πολιτικές λιτότητας στην Ελλάδα.

Συγκεκριμένα, ο δείκτης αυτοκτονιών αυξήθηκε σε 4,56 ανά 100.000 κατοίκους το 2012, από 3,37 που ήταν το 2010. Την ένταση του φαινομένου καταδεικνύει και ο μέσος δείκτης αυτοκτονιών, ο οποίος την περίοδο 2003-2010 ήταν 3,35 ανά 100.000 κατοίκους και αυξήθηκε σε 4,42 μέσα σε δύο μόλις χρόνια (2011-2012).

Οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν γενικά σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, όμως η οικονομική κρίση φαίνεται ότι επηρέασε ιδιαίτερα τους άντρες ηλικίας 20-59 ετών, με την αύξηση να φτάνει το 34% (από 6,58 σε 8,81 ανά 100.000 άτομα).

Στους άντρες άνω των 60 ετών τα νούμερα αυξήθηκαν κατά 20%, ενώ το ποσοστό αυτοκτονιών στους νέους έως 19 ετών παρέμεινε σταθερό. Αύξηση παρατηρήθηκε και στον δείκτη που αφορούσε τις γυναίκες από 20 έως 59 ετών, ο οποίος από 1,37 που ήταν προ κρίσης αυξήθηκε σε 1,84 κατά την περίοδο 2011-2012.

Οι ερευνητές μελέτησαν δώδεκα χρονικές περιόδους (τέσσερα γεγονότα που σχετίζονται με την ευημερία των πολιτών και οκτώ που έχουν σχέση με λιτότητα και οικονομική ύφεση) και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η οικονομική κρίση σχετίζεται άμεσα με τα περιστατικά αυτοκτονίας.

Συγκεκριμένα, συγκέντρωσαν στοιχεία από την περίοδο του 1997, όταν η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα θα φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες το 2004, την περίοδο 2000-2002, όταν η χώρα μπήκε στην ΟΝΕ και υιοθέτησε το ευρώ ως νόμισμα, και το 2004 όταν διεξήχθησαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες, περίοδοι κατά τις οποίες σημειώθηκε μείωση στα ποσοστά των αυτοκτονιών.

Υποτίμησαν το φαινόμενο

Αντίθετα, τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από την έναρξη της κρίσης το 2008 μέχρι το 2012 με τα πακέτα «διάσωσης», τα μνημόνια, τις απεργιακές κινητοποιήσεις, τα υψηλά ποσοστά ανεργίας και με αποκορύφωμα την αυτοκτονία του 77χρονου συνταξιούχου φαρμακοποιού στην πλατεία Συντάγματος, που συγκλόνισε το πανελλήνιο, καταδεικνύουν αύξηση σε αυτούς που επιλέγουν να δώσουν οι ίδιοι τέλος στη ζωή τους.

Τα αποτελέσματα έρχονται ως απάντηση σε όσους εκφράζουν την άποψη ότι η οικονομική κρίση και η λιτότητα δεν έχουν καμία επίπτωση στην υγεία, τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική των Ελλήνων, με τους συμμετέχοντες στην έρευνα να τονίζουν ότι έχει υποτιμηθεί γενικότερα το φαινόμενο.

Το επιχείρημα των μελετητών ενισχύεται και από στοιχεία άλλων χωρών, τα οποία αποδεικνύουν την ίδια συσχέτιση ανάμεσα στην οικονομική κρίση και τις αυτοκτονίες. Αλλες πρόσφατες έρευνες προειδοποιούν ότι οι αυτοκτονίες αποτελούν την κορυφή μόνο του παγόβουνου στον τομέα της ψυχικής υγείας λόγω κρίσης, καθώς η κατάθλιψη και το άγχος πλήττουν τους Ελληνες αλλά και τους πολίτες της Νότιας Ευρώπης οι οποίοι γίνονται επίσης αποδέκτες παρόμοιων πολιτικών λιτότητας.